ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان پیش از ظهر امروز در نشست هفتگی با خبرنگاران رسانههای داخلی و خارجی طی سخنانی با اشاره به برگزاری مراسم روز جهانی قدس، گفت: در شرایطی که رژیم صهیونسیتی در سایه مشکلات داخلی و خارجی متزلزلتر و بیثباتتر از همیشه است، حمایت حامیان ملت مظلوم فلسطین در سراسر جهان نشان داد که ابتکار امام خمینی (ره) در نامگذاری آخرین جمعه ماه رمضان به عنوان روز جهانی قدس یک ابتکار مبتنی بر بصیرت بود و مسأله فلسطین را جهانی کرد. ملتهای مختلفی در سرتاسر جهان در این روز به خیابان آمدند و حمایت خود از مردم مظلوم فلسطین را فریاد زدند و امیدواریم این حمایتها و تلاشها به آزادی فلسطین از بحر تا نهر منجر شود. امروز ۱۷ آوریل روزی به نام اسیر فلسطین است، ما برای اسرای فلسطینی آرزوی آزادی و بازگشت به سرزمین خود را داریم. فردا ۲۹ فروردین روز ارتش جمهوری اسلامی ایران است جا دارد از رشادتها و جانفشانیهای دلاور مردان ارتش یاد کرده و قدردان باشیم و به روح شهدای ارتش درود بفرستیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره گره زدن بسیاری از پروندههای سیاست خارجی به کل موضوع برجام از سوی برخی جریانات در داخل کشور ابراز داشت: همانطور که دولت سیزدهم از ابتدای آغاز به کار خود اعلام کرد، برجام یکی از موضوعات سیاست خارجی ما است و دولت روابط خود با جهان و پیشبرد روابط با کشورهای مختلف از جمله همسایگان را به برجام گره نمیزند. همینطور دولت اعلام کرد که سفره و معیشت مردم را به برجام و مذاکرات خارجی گره نخواهد زد. جمهوری اسلامی ایران کشوری با ظرفیتهای بسیاری است و به دلیل ظرفیتهای موثر، تعیینکننده و غیرقابل انکاری که دارد، همواره یک کشور اثرگذار در معادلات است. از سویی شرایط تحولات بینالملل تغییر کرده است و دیگر جهان تک قطبی با ابرقدرتی آمریکا نداریم، بله آمریکا یک ابرقدرت است، اما دیگر جهان تک قطبی نیست.
وی ادامه داد: دولت همواره تلاش کرد تا در پروندههای بحرانی منطقه نقشآفرینی برای کاهش تنش و حل اختلافات داشته باشد. ما در همه این زمینهها شاهد تحرکات و تحولات مثبت بودهایم. ما همواره تاکید کردهایم که جمهوری اسلامی ایران خود را به یک منطقه یا محور و بلوک خاص محدود نخواهد کرد و با همه کشورهایی که بخواهند براساس حسن احترام، ارتباط داشته باشند به برقراری ارتباط اقدام خواهد کرد.
کنعانی با اشاره به سفر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به کشورمان عنوان کرد: سفر گروسی به تهران که در ماه آخر سال گذشته انجام شد، در چارچوب توافقی که میان طرفین امضاء شده بود، توافق شده بود که گفتگوها و توافقات فنی طرفین در سطوح فنی و کارشناسی برای حل موضوعات و مسائلی که میان طرفین مطرح است، برقرار باشد. در چارچوب همان توافق هیاتهایی از آژانس به ایران سفر کردند، گفتگوهایی انجام شد و این گفتگوها ادامه دارد.
وی خاطرنشان کرد: در هر صورت این یک مسیر فنی است و تا زمانی که این موضوعات فنی از مباحث سیاسی متاثر نشود، ما امیدواریم و تلاش میکنیم که پیشبرد گفتگوها از مسیر فنی انجام شود. ما امیدواریم که آژانس حداکثر تلاشهای خود را به کار گیرد تا از فشارهای سیاسی دور بماند و بتوانیم گفتگو را از مسیر فنی پیش ببریم و حل این مسائل نیز به پیشبرد گفتگوها پیرامون برجام کمک خواهد کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی پیرامون مسائل افغانستان و موضعگیری کشورمان نسبت به وقایع اخیر این کشور، گفت: در ارتباط با موضوع افغانستان نباید نقش مخرب و اشغالگرانه آمریکا در این کشور طی ۲۰ سال مورد غفلت قرار گیرد و همچنین خروج غیرمسئولانه و هماهنگ نشده از این کشور نقش مخرب دیگری داشت. طبیعتاً جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور همسایه افغانستان نمیتواند بیتفاوت بماند و توجه و دغدغه نسبت به این اتفاقات نداشته باشد. اجلاسی که در سمرقند برگزار شد و بیانیهای که منتشر شد، نشاندهنده موضوعاتی است که در این نشست مطرح و بررسی شده است. تلاش برای در پیش گرفتن الگو برای حل مشکلات متراکم موجود در افغانستان در دستور کار بوده است.
وی افزود: بحث مواد مخدر، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و مباحث مربوط به حقوق زنان همه اینها در نشست سمرقند مطرح شد که تلاش ایران بر پیگیری و حل موضوعات افغانستان است ازجمله تشکیل دولت فراگیر و مورد پذیرش اکثریت در این کشور؛ لذا مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال افغانستان نه دو گانه است نه غیرروشن. در مسأله افغانستان صلح، ثبات و امنیت این کشور برای ما دارای اهمیت است، پرهیز و جلوگیری از مداخله بازیگران فرامنطقهای از جمله موارد مهم مورد توجه ماست.
کنعانی یادآور شد: مسأله مبارزه با قاچاق مواد مخدر، موضوع ممانعت از تحصیل زنان در مدارس و دانشگاه، ممانعت از اشتغال و فعالیت زنان در فعالیتهای رسمی و اجتماعی از موضوعات مورد دغدغه ماست. این نگرانیها و دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران است که به مسئولان کنونی این کشور اعلام شده است. همچنین اعلام آمادگی ایران برای انتقال تجربه و کمک برای پیشبرد هرچه بهتر مسائل زنان و تسهیل و فراهمآوری شرایط تحصیل زنان به مقامات سرپرستی فعلی این کشور اعلام شده است. در کنار این موضوعات بحث حقآبه ایران، بحث ساماندهی امور پناهجویان افغانستان و جلوگیری از ورود سرریز آوارگان افغانستان به ایران موارد مهم دیگر است که مطرح شده و میشود.
وی در واکنش به اعلام خبر سفر فرزند شاه مخلوع از سوی وی، گفت: ضمن احترام به خبرنگار پرسشگر و رسانه محترم، شخصی که نام بردید را واجد اهمیت برای پاسخگویی از این تریبون نمیدانم.
کنعانی در پاسخ به سوالی درخصوص مذاکرات شورای عالی امنیت ملی بهجای وزارت خارجه، اظهار داشت: شورای عالی امنیت ملی یک ساختار حاکمیتی در کشور ماست و ارتباط میان این نهاد با نهادهای همتای خود و همتراز در سایر کشورها یک امر مرسوم است. بهنظر میرسد این یک فضاسازی رسانهای به دلیل موفقیتهای اخیر است که توافقات اخیر و ثمرات آن را تحتالشعاع قرار دهد.
وی گفت: رابطه میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی ویژگیهای مستقل خاص خود را دارد و ارتباطی به برجام ندارد. ما ارتباط خوب و دو جانبه مستقلی میان دو کشور داریم. در خصوص خوشبینی به ادامه مذاکرات و نتایج توافق هم ما به دلیل حرفه و شغلی که داریم، باید خوشبین باشیم و امیدوار هستیم در چارچوب اراده سیاسی و توافقی که شکل گرفته و گامهایی که در این روابط برداشته شده، شاهد اتفاقات خوبی باشیم و گامهایی در این مسیر برداشته شود و بخشهایی از توافقات اجرا شود. همانطور که در همین ابتدای انجام توافق میان دو کشور شاهد اثرات آن در منطقه هستیم، طبیعی است که ثمرات و تاثیرات مداومی در تحولات منطقهای خواهد داشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره بازگشایی سفارتخانهها و کنسولگریهای ایران و عربستان، گفت: واقعیت موجود این است که روند اجرای توافقات میان دو کشور به خوبی و با سرعت قابل قبولی پیش میرود، براساس توافق قرار بود که تا سقف دو ماهه سفارتخانههای دو کشور بازگشایی شوند. در مسیر اجرا، روند خوبی را شاهد هستیم، استقبال خوبی از سوی مقامات دو کشور از هیاتهای فنی و کارشناسی دو طرف انجام شده است. امکانات و تسهیلات خوبی فراهم شده است.
وی افزود: نکته دیگر اینکه روابط سیاسی میان دو کشور کاملاً برقرار شده است و ارتباطات برقرار است و تنها بازگشایی اماکن دیپلماتیک یعنی سفارتخانهها و کنسولگریها باقی مانده است. با توجه به به در پیش بودن ایام حج دو کشور به تسهیل خدماترسانی به حجاج تأکید ویژه داشته و دارند.
کنعانی در رابطه با آخرین تحولات در بحث روابط میان ایران و آذربایجان در هفتههای گذشته، عنوان کرد: روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان دشمنانی دارد و رژیم صهیونیستی یکی از دشمنان دو کشور است. این رژیم به دلیل اینکه راهبرد امنیت ملی و بقا و حیات خودش را در ایجاد و دامن زدن به بیثباتی و ناامنی در منطقه و جهان اسلام تعریف کرده رویکرد این رژیم نه تنها در ارتباط با روابط ایران و آذربایجان بلکه در ارتباط با کلیت مناسبات کشورهای اسلامی، رفتاری توأم با تلاش برای ایجاد تفرقه و بی ثباتی و دامن زدن به اختلافات است. تأکید ایران تمرکز بر حسن همسایگی و روابط توأم با مناسبات دوستانه و احترام متقابل و تمرکز بر منافع مشترک است با درک همین نگرانیها که عدهای از ایحاد اختلاف بین دو کشور سود میبرند.
وی افزود: ایران در روند دیپلماتیک تلاش کرد با ابتکار عملهای دیپلماتیک در تنشهایی که اخیرا در روابط دو کشور رخ داد بر این تنشها غلبه و رویکرد سیاسی و دیپلماتیک را برای مدیریت روابط استفاده کرد خوشبختانه شاهد موفقیت نسبی در این روند هستیم سه دور گفتگوهای تلفنی وزرای خارجه تحول مثبتی بود که ما را به رویکرد مشترکی برای غلبه بر وضعیت موجود و تنش زدایی بین دو کشور رسیدیم و بر آن مبنا با اقدامات و گامهایی تعریف شده در این مسیر حرکت میکنیم و امیدواریم بر مشکلات و سوءتفاهمات غلبه و روابط دو کشور که ضروری است مبتنی بر سیاست حسن همسایگی باشد را به روند طبیعی مناسبت و سودمند خود هدایت کنیم. در این مسیر تلاش کرده و به تلاشهای خود ادامه خواهیم داد.
سخنگوی وزارت خارجه کشورمان با اشاره به صدور آرا پرونده سانحه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی، گفت: ایران به عنوان جغرافیای وقوع این سانحه تاسف بار که لازم است یک بار دیگر با همه خانوادههای داغدیده ابراز همدردی کنم، همه وظایف خود را منطبق با کنوانسیون شیکاگو و قوانین و مقررات داخلی انجام داده است. دادگاه ویژه تاسیس شد و ماموریت محوله را با دقت انجام داد. شعبه دوم دادگاه نظامی یک تهران با توجه به تحقیقات مفصلی که در دادگاه و دادسرا و اظهارات و گزارشهای ضابطان نظامی و دادگستری و گزارشهای پزشکی قانونی و نظرات علمی هیأتهای کارشناسی و. انجام داد؛ اقدام به صدور رای کرد. این دادگاه رای خودش را پس از حدود سه سال بررسی همه جانبه و برگزاری ۲۰ جلسه دادگاه صادر کرده است و ۱۱۷ شاکی شکایت خود را اعلام و ۵۵ نفر از شاکیان در جلسه دادگاه حضور و لایحه خود را قرائت کردند و ۲۰ وکیل به دفاع از شاکیان پرداختند. این رای براساس صحبتی که با برخی کارشناسان حقوقی داشتم هم منطبق بر کنوانسیون شیکاگو بود که ایران بر آن مبنای مسؤولانه عمل کرد و هم به عنوان کشور وقوع سانحه مبتنی بر قوانین ملی خود عمل کرد و احکام صادره حداکثری است.
وی ادامه داد: تلاش ایران در ارتباط با این پرونده تلخ این بود که مسؤولانه به وظیفه خود عمل کند و در این خصوص عمل کرده است و این احکام بدوی است و شاکیان و متهمان میتوانند ظرف ۲۰ روز قانونی پس از ابلاغ حکم درخواست تجدیدنظر کنند. پرداختهای مالی برای قربانیان در نظر گرفته شده که در اختیار خانوادهها قرار خواهد گرفت. ایران آنچه بر عهدهاش بود را مسؤولانه انجام داده است.