آیت الله محقق داماد: زمانه خصومت، تنازع و کینه‌توزی تمام شده
آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد روز چهارشنبه در همایش بین‌المللی ادیان و صلح‌آفرینی در هزاره سوم که در تالار پازیریک موزه فرش ایران برگزار شد، با اشاره به ولادت با سعادت ثامن‌الحجج (ع)، ایشان را بنیانگذار گفت وگو، تحمل و تسامح در میان مذاهب اسلامی خواند و در ادامه با بیان اینکه در تعاملات سیاسی بین‌المللی کلمه‌ای با عنوان «اسلام‌هراسی» وارد شده است، افزود: واقعیت این است که در تاریخ شواهد و قراینی برای این هراس وجود داشته و نباید منکر وجود آن باشیم. با نگاهی به سیره عملی قدرت‌های اسلامی (امویان، عباسیان و بعد عثمانیان) جز خشونت از آنها چیری ندیدم. نه از سیره امویان و نه عباسیان و نه عثمانیان نمی‌توان دفاع کرد.
این استاد دانشگاه، تاریخ مسحیت و یهودیت را نیز خالی از خشونت ندانست و اظهار داشت: تاریخ مسیحت هم مانند اسلام پر از خشونت است. حتی امروز هم شاهد برخوردهای خشونت‌آمیز یهودیت هستیم. در این شرایط باید از ادیان‌هراسی (ادیانوفوبیا) صحبت کنیم، نه صرفا اسلام‌هراسی.
وی ادامه داد: همه اینها درحالیست که ادیان توحیدی منادی صلح هستند. باید چهره رحمانی دین را معرفی کنیم. علما و فضلا باید برای معرفی چهره رحمانی دین بسیج شوند. قرآن نهادهایی که صلح را می‌سازند، اشاعه می‌دهد. بزرگترین نهاد صلح‌ساز توحید است و ادیان ابراهیمی منادی صلح هستند.
دبیر عملی همایش بین‌المللی ادیان و صلح‌آفرینی در هزاره سوم با تعریف توحید به ایجاد وحدت اجتماعی، واحدنگری و واحدسازی، گفت: معنای توحید یعنی ضد شرک. جنگیدن سر این خدا و آن خدا از شرک سرچشمه می‌گیرد.
وی افزود: در این شرایط ما باید چه کنیم؟ چه رسالتی برای اهل قلم، اساتید، فلاسفه و... در این زمینه وجود دارد؟ برتراند راسل برای صلح به زندان افتاد. وظیفه فیلسوف این است که بپرسد چرا جنگ؟ ما باید تفکری را ترویج کنیم که تحقق‌ساز صلح باشد.
پژوهشگر ادیان، عرفان و فلسفه نیز در ادامه این همایش گفت: قدم اولیه برای گسترش صلح در میان جهانیان به وسیله ادیان و دین‌مداران این است که ابتدا این صلح در درون و میان همه ادیان الهی صورت گیرد. یکی از مشکلات امروز جنگ و منازعه میان ادیان و مذاهب گوناگون است.
عبدالرحیم گواهی تصریح کرد: انسان‌ها باید صلح میان اولیای الهی را به عنوان الگو انتخاب کنند. اسلام و اصل دین رحمانی است و میان انسان و خدا یک دین و اصل حاکم است. دین الهی منشأ صلح است، بشریت در پیاده‌سازی آن ناکام ماند. ماهیت دین هیچ چیز بدی نیست، اگر انسان از مفاهیم و ابزارها استفاده نادرست نکند.
وی ضمن دعوت ادیان و مذاهب به آشتی و نزدیکی گفت: زمانه خصومت، تنازع و کینه‌توزی تمام شده است. در شرایط جهانی و منطقه‌ای کنونی باید بشریت و به خصوص ادیان راه را برای ساختن آینده‌ای صلح‌افرین و آشتی‌جویانه هموار کنند.
همچنین عضو هیأت‌علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی در ادامه این همایش درباره «افراطی‌گری دینی و اعتقادی و صلح ستیزی، شناخت بنیادها و زمینه‌ها» تصریح کرد: برای حل منازعات باید از سرمایه‌های اجتماعی موجود استفاده کرد. در واقع، برخی از این سرمایه‌ها به خوبی برای این منازعات قابل استفاده هستند.
فریده محمدعلی‌پور با بیان اینکه نخستین چیزی که در افراط گرایی بنیادی می‌بینم، وجود یک ارتباط خصمانه است، گفت: در نقطه آغازین حرکت‌های افراطی، گروه‌های افراطی بدنبال جلب حمایت‌های بیشتری از بزرگان و طرفداران خود هستند تا سرمایه اجتماعی بیشتری برای خودشان فراهم کنند.
