هر چندماه یک بحران/ پلمپ به ساختمان اداری دیجی‌کالا رسیـد
هم‌میهن نوشت: دیروز خبر آمد که ساختمان اداری دیجی‌کالا، پلتفرم خرده‌فروشی آنلاین، به‌صورت موقت پلمب شد. علت این اتفاق را تصاویری منتشرشده از کارکنان دیجی‌کالا بیان کردند که در آن کارمندان زن بعضا حجاب مو ندارند. موضوعی که البته بهمن‌ماه سال گذشته نیز برای دیجی‌کالا دردسرساز شده بود و آنها با انتشار بیانیه‌ای اعلام کردند عکس‌های منتشرشده، در ساختمان دیجی‌کالا نبوده است. این‌بار اما روابط عمومی این برند خبر پلمب‌شدن ساختمان اداری را تایید کرد، هرچند تاکید کردند که بخش آنلاین دیجی‌کالا فعال است.
انتساب تبلیغ بی‌حجابی به دیجی‌کالا
اوایل بهمن‌ماه 1401 و در ایام ناآرامی‌های کشور، تصاویر دختران بی‌حجابی در توئیتر و اینستاگرام منتشر شد که حواشی زیادی را برای پلتفرم دیجی‌کالا ایجاد کرد. ماجرا از این قرار است که صفحه رسمی دیجی‌کالا عکس‌های دختران بی‌حجاب را لایک کرده بود. همین موضوع باعث شد تا شایعه‌ای مطرح شود که این افراد از کارکنان دیجی‌کالا هستند. پیرو همین اتفاقات، دادستان تهران به پلیس فتا مبنی بر شناسایی عوامل خاطی دستور داد. علی صالحی، دادستان تهران در واکنش به انتشار این تصاویر در فضای مجازی اظهار کرده بود که پس از بررسی موضوع، معاون حقوقی شرکت دیجی‌کالا به دادستانی تهران دعوت شد تا درخصوص این موضوع توضیحاتی را بیان کند. برخی از رسانه‌های تندرو داخلی اما گزارش‌هایی را با تیتر «دیجی‌کالا مبلغ بی‌حجابی» منتشر و خواستار برخورد با این برند ایرانی شده بودند. معاون حقوقی شرکت دیجی‌کالا به دادستانی تهران اعلام کرده بود مکان کشف حجاب افراد، داخل این شرکت نبوده و تصاویر هم ازسوی کارمندان دیجی‌کالا منتشر نشده است و طبعا افرادی قصد تخریب و سوء‌استفاده داشته‌اند. همچنین شرکت دیجی‌کالا در نامه‌ای تحت عنوان «ملاحظات پوشش برای حضور در محیط کار» از کارمندانش خواست تا قوانین کشور ازجمله حجاب اسلامی را رعایت کنند.
پیش‌تر، حملات رسانه‌های لندنی
«دیجی‌کالا» اما فقط ازسوی برخی رسانه‌های داخلی مورد حمله قرار نگرفت بلکه در یک بازه زمانی چهار ماهه، از اواخر آبان‌ماه تا اواخر بهمن‌ماه 1401 دیجی‌کالا در شبکه‌های اجتماعی و بعضی از رسانه‌های آن‌طرف آب، مورد حمله قرار گرفت. ماجرا از آنجا آغاز شد که شبکه اینترنشنال در گزارشی با عنوان «پشت دوچهره جوان دیجی‌کالا چه کسانی هستند»، این شرکت خرده‌فروش آنلاین را وابسته به حاکمیت معرفی کرد و ۱۰۰میلیون دلار سرمایه‌گذاری انجام‌شده در سال ۹۵ را روی یک استارت‌آپ مشکوک خوانده بود. در گزارش این شبکه با اشاره به حضور شرکت سرآوا به‌عنوان سرمایه‌گذار دیجی‌کالا، از ۱۰۰میلیون دلار ورود سرمایه به این شرکت به‌عنوان اقدامی عجیب یاد شد.
اما حمید محمدی، مدیرعامل دیجی‌کالا در رشته توئیت خود با اشاره به اینکه این استارت‌آپ با سرمایه اولیه بنیانگذارانش و به‌همت بهترین جوان‌های کشور، ۶سال رشد ۱۰۰درصدی را بدون جذب سرمایه انجام داد و در سال ۹۱ برای جذب سرمایه لازم بود شرکت جدیدی از نوع سهامی‌خاص ثبت کند، اولین جذب سرمایه را از شرکت خصوصی سرآوا داشتند. محمدی در ادامه رشته توئیت افزود: «در سال ۹۵ اولین سرمایه‌گذاری خارجی به مبلغ ۱۰۰میلیون دلار، از یک صندوق اروپایی جذب شد و آن‌موقع یک استارت‌آپ تازه‌تاسیس نبودیم! یک شرکت ۱۰ساله بودیم.»
بنیانگذار دیجی‌کالا در ادامه می‌نویسد: «دیجی‌کالا از ابتدای فعالیتش تا امروز مستقیم یا غیرمستقیم هیچ سهامدار حاکمیتی نداشته و سرآوا (که ایران اینترنشنال آن را مالک دیجی‌کالا معرفی کرده بود)، یک شرکت خصوصی است که امروز ۲۶درصد سهم (در دیجی‌کالا) دارد. این به معنی مالکیت دیجی‌کالا توسط سرآوا نیست، اینها بخشی از دروغ‌ها(ی ایران اینترنشنال) بود.»
دیجی‌کالا و مردم
همین چند روز پیش بود که دیجی‌کالا گزارش سال خود را منتشر کرد. گزارش سالی که برای همه سخت بود و برای آنها هم سخت‌تر. بر‌اساس داده‌های بانک مرکزی، حجم معاملات شاپرکی کسب‌وکارهای اینترنتی و سهم دیجی‌کالا تخمین می‌زند که از کل ۴درصد سهم خرده‌فروشی آنلاین، ۲درصد سهم فروشگاه‌های اینترنتی و ۲درصد سهم شبکه‌های اجتماعی است و در این میان نیمی از سهم فروشگاه‌های اینترنتی به دیجی‌کالا اختصاص دارد. اما یکی از مواردی که در گزارش سال 1401 اضافه شده بود، پیماشی از ایسپا بود که برند دیجی‌کالا را در میان مردم واکاوی کرده بود. او در گزارش سالانه خود اشاره کرده است: «تبدیل‌شدن به یک برند محبوب و دوست‌داشتنی برای همه ایرانیان و ارائه بهترین خدمات به مشتریان، ما را بر آن داشت تا برای رسیدن به شناختی دقیق از دیدگاه‌ها، سلایق و داوری‌های مردم، پژوهشی اجتماعی و به‌صورت حرفه‌ای برگزار کنیم.» آمارهایی که در این گزارش منتشر شده، قابل‌توجه است. مثلا در جایی از جامعه آماری پرسیده‌اند: «به‌طورکلی با شنیدن نام دیجی‌کالا چه احساسی نسبت به این شرکت پیدا می‌کنید؟» کمی بیش از 61درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که حس خوب و خیلی خوب از این برند دارند و تنها حدود 5درصد حس بد داشتند. همچنین در این گزارش آمده است که دیجی‌کالا برای دومین سال، به‌عنوان اولین برند محبوب کارفرمایی، در گزارش برند محبوب کارفرمایی ایران تلنت در سال 1401 معرفی شده است.
تصمیم‌های شتابزده و تاثیر آن
می‌گوید که یکی از موفق‌ترین برندهای چندسال‌اخیر ایران بوده است. اما انگار جریان‌هایی هستند که پیشرفت اکوسیستم فناوری ایران خیلی به‌نفع‌شان نیست. چه تندروهای داخلی، چه تندروهای خارجی مدت‌هاست که همه نوع سنگ‌اندازی در راه این اکوسیستم انجام می‌دهند. دیجی‌کالا که تازه روزهای بحرانی را پشت‌سرگذاشته بود، شنبه‌شب اما بازهم با حواشی مشابه بهمن‌ماه سال‌قبل مواجه شد. انتشار برخی تصاویر بدون حجاب منتسب به کارکنان دیجی‌کالا باعث شد تا این‌بار به دستور اماکن، ساختمان اداری دیجی‌کالا پلمب شود. روابط عمومی این شرکت اعلام کرده، فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا همچنان فعال است و تمام بخش‌ها درحال خدمت‌رسانی و انجام تعهدات خود به مشتریان و فروشندگان هستند. گفتنی‌است شب‌گذشته خبرگزاری قوه‌قضائیه از تشکیل «پرونده قضایی درخصوص حجاب کارمندان خانم یکی از بخش‌های دیجی‌کالا» خبر داده بود. البته روابط عمومی دیجی‌کالا اعلام کرده، بخش آنلاین این پلتفرم همچنان در خدمت‌رسانی به مردم فعال است و مشکلی بابت این موضوع در بخش آنلاین ندارد. احتمالا مشکل دیجی‌کالا هم مثل دیگر حوادث تکراری به‌زودی حل شود و دفتر اداری این شرکت از پلمب در بیاید، اما پرسش اساسی این است که آیا تصمیم‌گیران شتابزده، به مهاجرت روزافزون نیروهای متخصص و سرمایه‌های مادی و معنوی ایران تابه‌حال فکر کرده‌اند و تاثیر رفتار خود را ارزیابی می‌کنند؟
