مکانیسم‌های اطمینان بخش بر سلامت انتخابات
جهانبخش خانجانی
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب- جهانبخش خانجانی*: انتقاد نسبت به روند برگزاری انتخابات امری محدود به سال‌های اخیر نبوده و متاسفانه به دلیل اینکه شیوه برگزاری انتخابات در ایران شیوه‌ای سنتی و غیرماشینی است همواره ایراد به نحوه اخذ رای و شمارش آن از سوی گروه‌های مختلف وجود داشته است.
دغدغه «سلامت انتخابات» اما در آستانه دوم خرداد 76 شکل علنی‌تر و جدی‌تری به خود گرفت. چرا که در آن روزها برخی سخنان و نحوه رفتار برخی گروه‌ها به این تلقی دامن می‌زد که احتمال دارد دسته‌ای برای دستیابی به امیال جناحی خود در آرای مردم دست ببرند. چنانکه آیت الله «هاشمی رفسنجانی» رییس جمهور وقت با حضور در نماز جمعه تهران نسبت به این امر هشدار داد و از مسوولان انتخاباتی خواست دقت بالایی را در صیانت از آرای ملت به‌کار گیرند. با این همه شواهد و مدارک مختلفی در خصوص قصد و حتی اقدام برای دستکاری در نتایج انتخابات حماسی دوم خرداد 76 وجود دارد.
در طول دوران ریاست‌جمهوری آقای خاتمی از آنجا که اجرا و نظارت بر انتخابات به‌عهده دو گروه متفاوت و به نوعی رقیب فکری بود، سلامت انتخابات تا حد زیادی از طریق کنترل شدید طرفین بر عملکرد یکدیگر پوشش داده می‌شد و احتمال تخلف تا حدود زیادی به جز موارد تخلفی در پای صندوق‌های رای و یا آرای سازماندهی شده، پایین بوده است.
از زمان روی کار آمدن دولت نهم هیئت‌های اجرایی و نظارتی انتخابات هر دو در یک طیف فکری قرار گرفته‌اند و متاسفانه برگزاری و نظارت بر دو انتخابات برگزار شده در دولت نهم، یعنی انتخابات شورای سوم و مجلس هشتم، نگرانی از نحوه عملکرد مجریان و ناظران بر انتخابات را به شدت دامن زده است.
به عنوان نمونه هیئت‌های نظارت در دو انتخابات اخیر به هیچ وجه پاسخگوی موارد رد صلاحیت‌ها و یا ایرادات وارد بر نحوه شمارش آرای صندوق‌ها نبودند. در انتخابات مجلس هشتم هیئت‌های اجرایی از ارایه آمار دقیق صندوق‌های انتخاباتی حتی به ناظران رسمی انتخابات یعنی نمایندگان مجلس شورای اسلامی خودداری کردند.
بدیهی است که اگر هیچ‌گونه پاسخگویی از سوی مجریان و ناظران وجود نداشته باشد، دغدغه برگزاری یک انتخابات سالم تشدید خواهد شد. بدین ترتیب و برای رفع این موارد باید سازوکارهای مختلفی را به عنوان «مکانیسم های اطمینان بخش» بر سلامت انتخابات به کار گرفت.
در گام اول «مدرنیزاسیون» نحوه برگزاری انتخابات و مکانیزه کردن روند رای گیری و شمارش، بخش اعظمی از امکان هر نوع دستکاری در انتخابات را از میان خواهد برد. جای تعجب است در حالی که در بسیاری از کشورهای همسایه همچون افغانستان، عراق و یا ونزوئلا که سابقه کمتری از ایران در برگزاری انتخابات دارند، هم اکنون سیستم انتخاباتی مکانیزه، پیاده شده است. اما به‌کارگیری این روش در ایران به دلیل مخالفت شورای نگهبان به تاخیر افتاده است.
این در حالی است که امروزه بسیاری از امور در کشورمان به شیوه رایانه‌ای و مدرن انجام می‌شود و هموطنان عزیزمان حتی در دورافتاده‌ترین روستاها برای دریافت و یا واریز بانکی و یا توزیع هوشمند سوخت با روش‌های مکانیزه، آشنا هستند.
گام دوم برای جلب اعتماد مردم و تلاش برای مشارکت گسترده شهروندان در انتخابات که همواره مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده است، پایبندی به اجرای قوانین موضوعی و اساسی از سوی عوامل نظارت و اجرایی انتخابات است.
مسوولین انتخاباتی باید قانون فعلی انتخابات را علی‌رغم تمامی کمی‌ها و کاستی‌های موجود در آن، به دقت اجرا نمایند. به عنوان نمونه افرادی که به عنوان معتمد انتخاب می‌شوند، باید برآیند افکار عمومی و دیدگاه‌های سیاسی مختلف یک شهر باشند.
در پای صندوق‌های رای گیری، باید از افرادی استفاده شود که گرایشات خود را در انتخابات دخالت ندهند. دولت و نهادهای نظارتی باید به نیروهایی که جهت اخذ، شمارش و تامین امنیت انتخابات به کار گرفته می‌شوند یادآور شوند که هیچ‌گونه تکلیف شرعی برای آنان جز صیانت و رعایت امانت در آرای مردم وجود ندارد.
گام دیگر اطمینان بخش برای سلامت انتخابات، تقویت حضور نهادهای مدنی، تشکل های مردمی و احزاب در روند انتخابات است. احزاب و گروه‌های سیاسی و نمایندگان نامزدهای انتخاباتی می‌توانند «چشمی بینا» برای رعایت سلامت انتخابات باشند.
مطابق با قانون انتخابات نمایندگان کاندیداها از ابتدا تا پایان شمارش آرا می‌توانند بر روند انتخابات ناظر باشند. از سوی دیگر در ستاد انتخابات کشور خانه احزاب ایران به عنوان یک نهاد مدنی می‌تواند حضوری جدی‌تر داشته و بر روند برگزاری انتخابات ناظر باشد.
با تاکید بر نکات ذکر شده، نباید از یاد برد که مهم‌ترین مکانیسم برای تضمین سلامت انتخابات، حضور گسترده و میلیونی مردم در پای صندوق‌های رای است. چرا که «حضور مردم هر سحری را باطل خواهد کرد».
اگر شهروندان با حضور میلیونی در انتخابات، گرایش و تمایل خود را به یک مرام فکری-اجرایی نشان دهند، قطعاً امکان هر نوع آسیب به سلامت انتخابات از اساس منتفی خواهد بود.
*سخنگوی سابق ستاد انتخابات کشور و عضو حزب کارگزاران سازندگی
آفتاب- جهانبخش خانجانی*: انتقاد نسبت به روند برگزاری انتخابات امری محدود به سال‌های اخیر نبوده و متاسفانه به دلیل اینکه شیوه برگزاری انتخابات در ایران شیوه‌ای سنتی و غیرماشینی است همواره ایراد به نحوه اخذ رای و شمارش آن از سوی گروه‌های مختلف وجود داشته است. دغدغه «سلامت انتخابات» اما در آستانه دوم خرداد 76 شکل علنی‌تر و جدی‌تری به خود گرفت. چرا که در آن روزها برخی سخنان و نحوه رفتار برخی گروه‌ها به این تلقی دامن می‌زد که احتمال دارد دسته‌ای برای دستیابی به امیال جناحی خود در آرای مردم دست ببرند. چنانکه آیت الله «هاشمی رفسنجانی» رییس جمهور وقت با حضور در نماز جمعه تهران نسبت به این امر هشدار داد و از مسوولان انتخاباتی خواست دقت بالایی را در صیانت از آرای ملت به‌کار گیرند. با این همه شواهد و مدارک مختلفی در خصوص قصد و حتی اقدام برای دستکاری در نتایج انتخابات حماسی دوم خرداد 76 وجود دارد.
در طول دوران ریاست‌جمهوری آقای خاتمی از آنجا که اجرا و نظارت بر انتخابات به‌عهده دو گروه متفاوت و به نوعی رقیب فکری بود، سلامت انتخابات تا حد زیادی از طریق کنترل شدید طرفین بر عملکرد یکدیگر پوشش داده می‌شد و احتمال تخلف تا حدود زیادی به جز موارد تخلفی در پای صندوق‌های رای و یا آرای سازماندهی شده، پایین بوده است.
از زمان روی کار آمدن دولت نهم هیئت‌های اجرایی و نظارتی انتخابات هر دو در یک طیف فکری قرار گرفته‌اند و متاسفانه برگزاری و نظارت بر دو انتخابات برگزار شده در دولت نهم، یعنی انتخابات شورای سوم و مجلس هشتم، نگرانی از نحوه عملکرد مجریان و ناظران بر انتخابات را به شدت دامن زده است.
به عنوان نمونه هیئت‌های نظارت در دو انتخابات اخیر به هیچ وجه پاسخگوی موارد رد صلاحیت‌ها و یا ایرادات وارد بر نحوه شمارش آرای صندوق‌ها نبودند. در انتخابات مجلس هشتم هیئت‌های اجرایی از ارایه آمار دقیق صندوق‌های انتخاباتی حتی به ناظران رسمی انتخابات یعنی نمایندگان مجلس شورای اسلامی خودداری کردند.
بدیهی است که اگر هیچ‌گونه پاسخگویی از سوی مجریان و ناظران وجود نداشته باشد، دغدغه برگزاری یک انتخابات سالم تشدید خواهد شد. بدین ترتیب و برای رفع این موارد باید سازوکارهای مختلفی را به عنوان «مکانیسم های اطمینان بخش» بر سلامت انتخابات به کار گرفت.
در گام اول «مدرنیزاسیون» نحوه برگزاری انتخابات و مکانیزه کردن روند رای گیری و شمارش، بخش اعظمی از امکان هر نوع دستکاری در انتخابات را از میان خواهد برد. جای تعجب است در حالی که در بسیاری از کشورهای همسایه همچون افغانستان، عراق و یا ونزوئلا که سابقه کمتری از ایران در برگزاری انتخابات دارند، هم اکنون سیستم انتخاباتی مکانیزه، پیاده شده است. اما به‌کارگیری این روش در ایران به دلیل مخالفت شورای نگهبان به تاخیر افتاده است.
این در حالی است که امروزه بسیاری از امور در کشورمان به شیوه رایانه‌ای و مدرن انجام می‌شود و هموطنان عزیزمان حتی در دورافتاده‌ترین روستاها برای دریافت و یا واریز بانکی و یا توزیع هوشمند سوخت با روش‌های مکانیزه، آشنا هستند.
گام دوم برای جلب اعتماد مردم و تلاش برای مشارکت گسترده شهروندان در انتخابات که همواره مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده است، پایبندی به اجرای قوانین موضوعی و اساسی از سوی عوامل نظارت و اجرایی انتخابات است.
مسوولین انتخاباتی باید قانون فعلی انتخابات را علی‌رغم تمامی کمی‌ها و کاستی‌های موجود در آن، به دقت اجرا نمایند. به عنوان نمونه افرادی که به عنوان معتمد انتخاب می‌شوند، باید برآیند افکار عمومی و دیدگاه‌های سیاسی مختلف یک شهر باشند.
در پای صندوق‌های رای گیری، باید از افرادی استفاده شود که گرایشات خود را در انتخابات دخالت ندهند. دولت و نهادهای نظارتی باید به نیروهایی که جهت اخذ، شمارش و تامین امنیت انتخابات به کار گرفته می‌شوند یادآور شوند که هیچ‌گونه تکلیف شرعی برای آنان جز صیانت و رعایت امانت در آرای مردم وجود ندارد.
گام دیگر اطمینان بخش برای سلامت انتخابات، تقویت حضور نهادهای مدنی، تشکل های مردمی و احزاب در روند انتخابات است. احزاب و گروه‌های سیاسی و نمایندگان نامزدهای انتخاباتی می‌توانند «چشمی بینا» برای رعایت سلامت انتخابات باشند.
مطابق با قانون انتخابات نمایندگان کاندیداها از ابتدا تا پایان شمارش آرا می‌توانند بر روند انتخابات ناظر باشند. از سوی دیگر در ستاد انتخابات کشور خانه احزاب ایران به عنوان یک نهاد مدنی می‌تواند حضوری جدی‌تر داشته و بر روند برگزاری انتخابات ناظر باشد.
با تاکید بر نکات ذکر شده، نباید از یاد برد که مهم‌ترین مکانیسم برای تضمین سلامت انتخابات، حضور گسترده و میلیونی مردم در پای صندوق‌های رای است. چرا که «حضور مردم هر سحری را باطل خواهد کرد».
اگر شهروندان با حضور میلیونی در انتخابات، گرایش و تمایل خود را به یک مرام فکری-اجرایی نشان دهند، قطعاً امکان هر نوع آسیب به سلامت انتخابات از اساس منتفی خواهد بود.
*سخنگوی سابق ستاد انتخابات کشور و عضو حزب کارگزاران سازندگی
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
انتشار یافته: ۰
ناشناس
| 
۱۰:۵۵ - ۱۳۸۷/۱۲/۲۴
پاسخ
دقیقا با رعایت همین اصول بود که وزارت کشور در انتخابات مجلس که جناب [...] آن بودند اقدام به صیانت از آرای مردم بویژه درمورد هاشمی و حداد عادل کرد!!!! 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید