نقدینگی کشور از ۷ هزار همت عبور کرد؟
اکوایران نوشت: نقدینگی از مرز ۷ هزار همت عبور کرد. بانک مرکزی امروز با انتشار اطلاعیه‌ای، رشد نقدینگی کشور را در پایان مرداد ماه امسال اعلام کرد. بر اساس این گزارش در پنج ماهه اول سال جاری، نقدینگی معادل ۸.۱ درصد رشد یافته است؛ بنابراین می‌توان گفت میزان نقدینگی کشور در پایان مرداد ماه امسال به ۷ هزار و ۲۳۶ همت رسیده است.
بانک مرکزی مدعی شده رشد نقدینگی طی پنج ماهه نخست امسال به میزان قابل توجهی کمتر از رشد نقدینگی هدف‌گذاری شده برای این مدت بوده است. همچنین براساس این اطلاعیه، نرخ رشد دوازده ماهه نقدینگی در پایان مرداد ماه امسال به ۲۶.۹ درصد رسیده که نسبت به دوره مشابه سال قبل (معادل ۳۷.۸ درصد در مرداد ماه ۱۴۰۱) حدود ۱۰.۹ درصد کاهش یافته که ناشی از اجرای سیاست کنترل مقداری رشد ترازنامه بانک‌ها و کنترل رشد خلق پول بانک‌ها در سال جاری بوده است.
افزایش نقدینگی کشور به لحاظ مقداری در یک سال منتهی به مرداد ماه امسال نیز برابر با هزار و ۴۵۳ هزار میلیارد تومان بوده است. کاهش رشد نقدینگی در مقایسه نقطه‌به‌نقطه در حالی رخ داده که رشد این شاخص در بعد ماهانه سطح بالایی را در سال جاری رقم زده است.
بر اساس آمار نقدینگی در نیمه تابستان امسال، حجم این متغیر تورم‌ساز در عرض یک ماه ۱۶۱ همت افزایش پیدا کرده و رشدی ۲.۴ درصدی را رقم زده است. مقایسه این رشد با ماه‌های دیگر نشان می‌دهد این بیشترین رشد ماهانه نقدینگی در بازه پنج ماه سپری شده از سال جاری بوده است. به عبارت دیگر، مسیر رشد نقدینگی در دو مقایسه ماهانه و نقطه‌به‌نقطه دو روند مختلف را ثبت کرده است. یعنی در حالی که رشد نقطه‌به‌نقطه نقدینگی کمترین سطح را در ۴ سال گذشته داشته، اما در بعد ماهانه سویی صعودی پیدا کرده است. در این میان بانک مرکزی از کاهش سهم پول از نقدینگی نیز خبر داده است.
به‌طور کلی نقدینگی از دو جز تشکل می‌شود؛ پول و شبه پول. در ادبیات اقتصادی و دسته‌بندی بانک مرکزی در ایران، سهم پول به آن دسته از نقدینگی گفته می‌شود که سرعت نقدشوندگی آن بالاتر باشد. برهمین اساس، اسکناس و مسکوک در دست مردم و سپرده‌های دیداری در محاسبه این شاخص قرار می‌گیرند.در مقابل نیز شبه‌پول دلالت بر آن دسته از نقدینگی دارد که سرعت نقدشوندگی پایین‌تری دارد. در این سمت از نقدینگی سپرده‌های مدت‌دار و قرض‌الحسنه قرار می‌گیرند که عموما سطح بالاتری از نقدینگی را شامل می‌شوند.
ضمن کاهش رشد نقطه‌به‌نقطه نقدینگی، اما سهم پول رکورد‌های بی‌سابقه‌ای را در ماه‌های اخیر به ثبت رسانده بود. به‌عنوان مثال سهم پول از نقدینگی طبق داده‌های گزیده آمار‌های اقتصادی تازه منتشر شده از سوی بانک مرکزی، در فروردین ماه برابر با ۲۶ درصد بوده که در بازه ۱۰ ساله سابقه نداشته است. اما اکنون بانک مرکزی اعلام کرده نسبت پول به نقدینگی در مردادماه ۱۴۰۲ با ۰.۶ واحد درصد کاهش نسبت به پایان سال ۱۴۰۱ به ۲۵.۱ درصد رسیده است. طبق این آمار، این سهم در مرداد ماه برابر با هزار و ۷۲۰ همت بوده که نسبت به موقعیت مشابه خود در سال گذشته ۴۱.۳ درصد بیشتر شده است. در مقابل هم حجم شبه‌پول در اقتصاد ایران حدودا ۲۲.۶ درصد افزایش پیدا کرده و به ۵ هزار و ۱۳۴ همت رسیده است. در همین خصوص بررسی‌های آماری نشان می‌دهد تغییرات قابل توجهی در رشد بخش پول از نقدینگی رخ داده است. به عنوان مثال، در مرداد ماه سال قبل رشد نقطه‌به‌نقطه پول ۵۵.۶ درصد بوده و اکنون ۱۴.۳ واحد درصد از آن زمان کمتر شده است.
در حالی که برخی از تحلیل‌گران در اقتصاد تمایزی میان سهم پول و شبه پول در مقدار اثرگذاری بر تورم قائل نیستند، اما بانک مرکزی معتقد است کاهش ۰.۶ واحد درصدی سهم پول از نقدینگی نسبت به پایان سال اتفاقی است که بیانگر تعدیل سیالیت نقدینگی، ناشی از اتخاذ مجموعه‌ای از سیاست‌های ارزی و پولی در قالب رویکرد کلان تثبیت اقتصادی و بهبود انتظارات مردم و فعالان اقتصادی است. با فرض صحت این تحلیل بررسی‌های آماری نشان می‌دهد هر چند سهم پول نسبت به پایان سال گذشته کمتر شده، اما همچنان ۲.۶ واحد درصد بیشتر از مرداد ماه سال ۱۴۰۰ بوده و به طور کلی در کانال بالای ۲۵ درصد و در موقعیتی هشدارآمیز از این حیث قرار دارد.
واکنش تند رسانه دولت
خبرگزاری دولت(ایرنا) در واکنش به گزارش این سایت، ضمن انتشار نموداری، نوشته است: یکی از رسانه‌های مخالف دولت که مدعی بررسی تخصصی مباحث اقتصادی هم است و پیش از این بار‌ها تلاش کرده با گزارش‌های جهت‌دار، انتظارات تورمی را تشدید کند، این بار هم با گزارشی جهت‌دار تلاش کرد روایتی منفی از نقدینگی مرداد ماه ارائه کند. رسانه مذکور در حالی ادعای عبور نقدینگی از مرز ۷هزار همت را مطرح کرده که یک محاسبه ساده نشان می‌دهد با در نظر گرفتن رشد ۲۶.۹ درصدی، حجم نقدینگی در پایان مرداد به ۶هزار و ۸۵۵ همت می‌رسد؛ بنابراین مشخص است که نقدینگی در پایان مرداد به ۷هزار همت نرسیده است.
خبرگزاری دولت که گویا از انتقاد رسانه ها برآشفته شده است، با لحنی تهدیدآمیز نوشت: نکته جالب درباره گزارش این رسانه، لحن نقادانه و از بالا به پایین آن است. در بخشی از این گزارش آمده است: «بانک مرکزی مدعی شده (!) رشد نقدینگی طی پنج‌ماهه نخست امسال به میزان قابل توجهی کمتر از رشد نقدینگی هدف‌گذاری شده برای این مدت بوده است». ادبیات طلبکارانه این رسانه در قبال بانک مرکزی در حالی است که نویسندگان آن حتی از یک محاسبه ساده برای استخراج حجم نقدینگی هم عاجزند. در چنین شرایطی این افراد و رسانه‌ها به خود اجازه می‌دهند سیاست‌گذار پولی را با چنین ادبیاتی مخاطب قرار دهند.
