این گیاه دارویی علیرغم داشتن خواص منحصر به فرد در درمان بیماریها، باید با احتیاط مصرف شود.
برخی بر این باورند که تشخیص اولین زمان کشت نعنا غیر ممکن بوده چراکه این گیاه به شکل وحشی، در طبیعت رشد کرده است. تاریخچه نعنا مملو از افسانههای باستانی است. در عهد عتیق در شهر آتن، رسم بر این بود که هر عضوی از بدن را به عطر یک گیاه خاص آغشته کنند، نعناع معمولا به عنوان بویی در بازوها استفاده میشد.
در قرن ۱۴ نسخههای اولیه از خمیر دندان یافت شد که در آنها از نعنا برای سفید کردن دندان استفاده شده است. ملایمترین انواع این گیاه، نوع بومى ایران است که در شمال و مرکز کشور مى روید و آن را به عنوان سبزى هاى خوردنى مى فروشند. قسمت مورد استفاده نعنا، برگ و شاخه هاى گلدار آن است که از آنها عرق نعنا و اسانس نعنا مى گیرند.
این گیاه از نظر طب سنتی ایرانی، طبعی گرم و خشک دارد. نعنا عضلات معده را تسکین میدهد و روند جریان صفرا؛ که بدن برای هضم چربی به آن نیاز دارد را بهبود میبخشد. در نتیجه، غذا از طریق معده به سرعت عبور و به رفع بسیاری از بیماریهای هاضمه کمک میکند.
نعناع کرمهای روده و معده را از بین میبرد. در صورت تغییر مزاج، اسپاسم یا دل درد از دم کرده نعناع با نبات و برای رفع سکسکه از برگ نعنا استفاده میشود. همچنین خوردن نعناع برای رفع بوی بد دهان همراه با غذا، موثر است.
تحقیقات نشان داده است که توانایی روغن نعناع در آرام ساختن عضلات و تسکین سر درد حیرت آور است. مالیدن تنتور روغن نعناع که از ترکیب روغن نعنا و الکل دانه خالص آن به دست میآید، روی پیشانی میتواند به اندازه مصرف دو قرص استامینوفن کارساز باشد. همچنین دم کرده این گیاه دارویی برای افراد مبتلا به میگرن مفید است.
نعنا یک محرک طبیعی برای مغز و بهبود عملکرد آن است. اگر شما احساس اضطراب، افسردگی یا خستگی میکنید، نعناع و اسانس مشتق شده از آن، برای رفع این مشکلات، کمک کننده است. همچنین ریختن چند قطره از اسانس نعنا یا روغن نعنا روی بالش خود درهنگام خواب شبانه به شما آرامش میدهد.
اگر از بیماری روماتیسم، آرتروز یا درد سیاتیک رنج میبرید، از روغن نعناع استفاده کنید. این روغن دارای خواص ضد ویروسی قوی است که میتواند با ویروسهای عامل آنفلونزا، اوریون، عفونتهای مخمری، سینوزیت، گلودرد، التهاب ناشی از سرماخوردگیها و التهاب آلت تناسلی ناشی از تب خال، مبارزه و آنها را از پای درآورد.
نعنا کبد را تمیز، صفرا را رقیق و کلسترول خون را کاهش میدهد. بر اساس تحقیقات انجام شده، این گیاه دارویی برای درمان ناتوانیهای جنسی مردان و زنان و مشکلات ناباروری بانوان موثر است. علاوه بر این، نعنا استفادههای صنعتی گستردهای در مواد غذایی مانند بستنی، شکلات، مشروبات غیر الکلی، لوازم آرایشی و بهداشتی، دارو، اسپری و خوشبوکننده دهان دارد.
درضمن به عنوان چاشنی و یک گیاه تزئینی درآماده سازی غذاها در آشپزی در سراسر جهان استفاده میشود. نوشیدنیها وغذاهای حاوی نعناع در خنک کردن بدن در تابستان موثر است.
مواردی که در مصرف نعنا باید مورد توجه قرار بگیرد
اسانس نعنا را نباید به مقدار زیاد به کودکان و نوزادان خوراند، زیرا روی حرکات تنفسی و قلب اثر گذاشته و ممکن است خطرناک باشد. چای نعنا به طور معمول بی خطر است، اما مادران باردار و شیرده باید این نوع چای را کمتر بنوشند.
روغن این گیاه را نباید به صورت نوزادان و کودکان مالید. اگر اسانس نعنا به مقدار زیاد مصرف شود، فشار خون را بالا برده و موجب حالت تهوع، استفراغ و درد معده میشود و حرکات دودی معده را از بین میبرد. نعناع با تمام فوایدی که دارد، اگر زیاد مصرف شود سیستم گوارشی را تحریک میکند؛ لذا اگر شما روزی دو تا سه فنجان دم کرده نعنا مینوشید، بهتر است بعد از دو هفته نوشیدن، چند روزی مصرف آن را قطع کرده و سپس شروع کنید.