پدیده شوم خیانت زوجین و راه‌های پیشگیری از آن
دکتر ابوالفضل محمدیان خاطرنشان کرد: زن و شوهر، قلب زندگی ارتباطی یک خانواده بوده و آجرهای یک خانواده بر پیوندهای عاطفی و اعتماد شخصی هر یک از زوجین به یکدیگر استوار است که آرامشی برای خود فرد و کل خانواده محسوب می‌شود.
وی افزود: خانه و آرامش آن چیزی است که به وجود می‌آید و توسط چیزی یا کسی تضمین نمی‌شود.
وی با بیان این‌که ازدواج سنتی، در کل به عنوان یک ارتباط مادام‌العمر تک همسری مفهوم سازی می‌شود، گفت: روابط عاشقانه در بسیاری از کشورها یک مولفه مهم در تعیین خوشبختی است، در حالی که بسیاری از جنبه‌های عشق در دوران مدرن تغییر کرده و هنوز هم تک همسری مورد انتظار است و بی وفایی یا خیانت کماکان یک رویداد مخرب و دردناک برای همسران شمرده می‌شود.
محمدیان، خیانت را نقض تعهد رابطه دو نفر که منجر به شکل‌گیری درجاتی از صمیمیت عاطفی و فیزیکی با فردی خارج از این رابطه می‌شود، عنوان کرد و گفت: زوج درمانگران، خیانت را یکی از دشوارترین مشکلات برای درمان می‌دانند و معتقد هستند که از بین مشکلاتی که بیشترین آسیب را به کارکرد رابطه می‌زند، بعد از سوءاستفاده جنسی، بی وفایی است.
وی افزود: پژوهشگران، گرایش همسران به روابط فرازناشویی(خیانت) را در جوامع مختلف ۲۰ تا ۲۵ درصد گزارش کرده‌اند اما متاسفانه در ایران آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد. البته بعضی تحقیقات اشاره‌هایی به این موضوع داشته‌اند. به عنوان درصد قابل توجهی از آمار قتل‌های خانوادگی، به زنان ومردانی مربوط است که به دلیل رابطه فرا زناشویی و سوءظن توسط همسران خود به قتل رسیده‌اند.
وی یادآور شد: تحقیقات نشان می‌دهد که حدود یک سوم از مردان و یک چهارم از زنان احتمال دارد که حداقل یک بار در طول زندگی مشترک درگیر روابط فرازناشویی شوند.
وی به عمده دلایل خیانت اشاره کرد و گفت: کنجکاوی، تنوع طلبی، انگیزه تجربه کردن، مبارزه با ناکارآمدی و کسب اعتماد به نفس، سرگرمی، گریز از واقعیت، مشکلاتی در رابطه با صمیمیت، انتقام و کنجکاوی جنسی، عمده دلایل روابط فرازناشویی است.
محمدیان به سه نوع پیشگیری اولیه، ثانویه و ثالثیه خیانت اشاره کرد و گفت: پیشگیری اولیه یعنی جامعه مورد نظر شامل افرادی است که هنوز ازدواج نکرده‌اند و یا متاهل هستند، این سطح از پیشگیری به توانمندسازی مهارت‌ها و سرمایه‌های روانی افراد کمک می‌کند و به طور غیر مستقیم احتمال افزایش تنش، نارضایتی و در نهایت خیانت را کاهش می‌دهد. این سطح به لحاظ اقتصادی، اجتماعی و روانی راهبردی مقرون به صرفه‌تر، کم آسیب‌تر و دارای برون داد بیشتری است.
وی افزود: پیشگیری ثانویه در افرادی صدق می‌کند که دارای زندگی مشترک هستند و یکی از زوجین با فرد سومی رابطه دارد. وضعیت زندگی این افراد در صورت وخیم‌تر شدن مسائل یا اضافه شدن تنش‌های بیشتر در معرض خطر جهت اقدام به جدایی و طلاق قرار می‌گیرند.
وی به پیشگیری ثالثیه اشاره کرد و گفت: زمانی انجام می‌گیرد که مشکل از حالت بحران خارج شده ولی برای تکرار و بهتر شدن روابط باید اقدام کرد که این اقدامات را پیشگیری ثالثیه گویند و در جهت توانبخشی رابطه زوج‌ها انجام می‌گیرد.
این روانشناس، تربیت فرزند با توجه ویژه به رشد توانمندی‌های لازم جهت ورود به زندگی مشترک از جمله حس مسئولیت پذیری، مهارت گوش دادن، همدلی کردن، حل مسئله، تنظیم هیجان، مهارت ارتباط موثر و توانایی ابراز عواطف و نیازها و ... را یکی از راه‌های پیشگیری از خیانت در آینده عنوان کرد.
وی، مراجعه به مشاور یا روانشناس جهت رفع مشکلات احتمالی قبل از ورود به زندگی زناشویی و ازدواج، استفاده از منابع معتبر علمی جهت یادگیری توانمندسازی خود به جای استفاده از رسانه‌های مستهجن و دریافت اطلاعات اغراق گونه و ناصحیح از روابط زناشویی، تلاش برای ایجاد فضای آرام و امن برای گفت‌وگو در مورد انتظارات، تعارضات و خواسته‌ها و یافتن راه حل مناسب برای رفع آن مسئله، تقویت مهارت‌های ارتباطی از جمله مهارت گوش دادن، همدلی کردن، کنترل خشم را از جمله راه‌های پیشگیری از خیانت برشمرد.
وی با بیان این‌که زوج‌هایی که بر روی بخشش و گذشت کار کرده‌اند، امید بیشتری به آینده رابطه خود دارند، گفت: بخشش، اعتماد به نفس آن‌ها را بالا می‌برد و احساس اندوه، افسردگی، عصبانیت و تشویش را کم می‌کند.
محمدیان افزود: ناتوانی در بخشیدن شریک زندگی و عصبانی بودن فرد باعث از دست رفتن اعتماد، تمایل به برگشت به سوی فرد دیگر و در کنار آن، امکان افزایش مشکلات قلبی و دیگر بیماری‌های خطرناک را بالا می‌برد.
وی با بیان این‌که حتی اگر زوجین نخواهند که با هم زندگی کنند، بخشیدن لازم است، ادامه داد: اگر فرد یاد نگیرد که ببخشد، کسی که از عواقب آن رنج خواهد برد، خود فرد است. او ناراحتی از این رابطه را به روابط آینده انتقال خواهد داد و دیگر نخواهد توانست به همسر خود اعتماد کند.
این روانشناس، عدم رضایت جنسی را یکی از عوامل خیانت عنوان کرد و گفت: زوجی که رضایت جنسی ندارند، به احتمال زیاد تمایل دارند این رضایت را حداقل با رابطه جنسی خارج از زناشویی جبران کنند.
