ال‌نینو به خشکسالی ایران پایان می‌دهد؟/اکثر سدها و تالاب‌ها امسال آبگیری می‌شوند
پیش بینی بارش فراتر از نرمال برای پاییز امسال از سال پر بارشی حکایت دارد. بارش‌هایی که به سبب تاثیر پدیده جوی ال‌نینو ایران را تحت تاثیر قرار داده، به گفته کارشناسان هواشناسی بیشترین بارش را در اواخر آبان و آذرماه برای شهرهای ایران به دنبال دارد. اما آیا بارش‌های فراتر از نرمال می‌تواند ایران را از خطر خشکسالی نجات دهد؟
آنطور که کارشناسان می‌گویند، بارش‌های امسال تنها بخشی از مشکلات را بر طرف می‌کند و یک سال پر بارش نمی‌تواند کمک چندانی به ذخایر آب‌های زیرزمینی بکند. ضمن اینکه بارش‌های پاییز امسال بیشتر نوار شمالی کشور را سیراب کرده است و نواحی دیگر کشور هنوز هم با کمبود آب پشت سدها و خشکسالی مواجه هستند.
به گفته محمدرضا جاویدی، کارشناس مستقل هواشناسی، بارش‌های پاییزی امسال که نیمه دوم پاییز و نیمه اول زمستان شدت می‌گیرد، در بهترین حالت باعث آبگیری برخی سدها به ویژه در نوار شمالی کشور می‌شود و بخشی از آب برخی تالاب‌ها را هم بهبود می‌بخشد. اما برای نجات همه نواحی کشور، تداوم چنین بارش‌هایی در چند سال ضروری است. طول عمر سیستم‌های بارشی باعث می‌شود حجم بالایی از آب وارد سدها و دریاچه‌ها شود؛ برهمین اساس امیدوار هستیم براثر این بارش‌ها، اکثر سدها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها آبگیری شوند. حتی ممکن است برای برخی سدها اخطار هم صادر شود، اما این به معنای رهایی از خشکسالی نیست.»
احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور هم به همشهری آنلاین می‌گوید: «امسال شرایط دور پیوند نوسان جنوبی موسوم به «انسو» خاص است و بر خلاف گذشته، این شاخص پس از پایان فاز لانینا، وارد فاز خنثی نشد و مستقیم وارد فاز «ال‌نینو» شده است. براین اساس، پاییز و زمستان امسال با احتمال بسیار زیاد با رویداد «ال‌نینو» متوسط مواجه خواهیم بود که در صورت همراهی سایر عوامل مؤثر، انتظار می‌رود بارش تجمعی مناطق مختلف کشور در پاییز و نیمه اول زمستان امسال، به‌خصوص در نیمه غربی به مقدار نرمال و بیشتر از نرمال برسد.»
وضعیت بارندگی در ابتدای سال آبی جدید نشان می‌دهد که شاید وضعیت امسال بهتر از سال‌های گذشته باشد؛ اما باید در نظر داشت که همه این موارد احتمالات است و هیچ چیزی قطعی نیست. با اینکه پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد وضعیت نسبت به سال پیش بهتر است، اما در این پیش‌بینی‌ها، باید نکات زیادی را در نظر گرفت. با وجود پیش‌بینی‌های فرانرمال برای کشور و بارندگی نسبتا خوب، همچنان مشکل کم آبی پابرجاست. آنطور که از اطلاعات منتشر شده از سوی دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور پیداست، در بیش از ۴۰ سد در ۱۶ استان کشور، بین منفی ۲۵ تا مثبت ۲۵ درصد از مخزن سدها پر شده و این آمار در قیاس با زمان مشابه در سال قبل حتی وضعیت بدتری را هم نشان می‌دهد.
نگاهی به این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که بسیاری از مناطق کشور به لحاظ بارندگی و پرشدگی مخازن سدها از وضعیت خوبی برخوردار نیستند. از این گذشته نمی‌توان گفت که حتی با وجود بارندگی‌های فرانرمال، سایه خشکسالی از کشور رخت می‌بندد؛ چرا که دشت‌های کشور با فرونشست جدی روبرو هستند و اگر همه بارندگی‌ها و نزولات جوی حتی بدون استفاده راهی منابع آب زیرزمینی بشوند، بازهم خشکسالی در ایران همچنان وجود دارد و بارندگی‌هایی از این نوع تنها مسکن‌های برای اقلیم ایران به حساب می‌آیند. نمی‌توان انتظار داشت که مشکلات آب و خشکسالی از کشور رخت ببندد و بر همین اساس کشورمان همچنان نیازمند مدیریت منابع آبی بر مبنای الگوی توسعه پایدار است.
