چهار معضل فعلی جامعه ایران از نگاه جلایی‌پور

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: حمیدرضا جلایی‌پور اظهار داشت: «در صورت پیروزی مهندس موسوی، دولت او دولتی غیر دروغ گو، معتدل، کارا و صادق است و به طور یقین فضای خوبی برای فعالیت بیشتر و بهتر جامعه مدنی فراهم خواهد کرد».

به گزارش سرویس سیاسی آفتاب، دکتر حمیدرضا جلایی‌پور در سخنرانی خود در همایش «آمده‌ایم برای پیروزی»، به 4 معضل فعلی جامعه ایرانی اشاره کرد و اظهار داشت: «اگر با ترتیب اولویت به این 4 معضل نگاه کنیم، اولین معضل جامعه ایرانی معضل سیاسی است و آن اداره یک سوی جامعه است».
وی تصریح کرد: «افرادی که امروز جامعه را اداره می‌کنند دوست دارند آن را یک طرفه اداره کنند و به دنبال یک جامعه بدرقه‌ای، استقبال کننده و عریضه نویس هستند».

استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه جامعه با سوادی مانند ایران را نمی‌توان اینگونه اداره کرد، افزود: «اینگونه مدیریت جامعه را به دو قطب تقسیم می‌کند که یک قطب آن، تعدادی از افراد و هوادارانشان می‌شوند و عده دیگری از جامعه حذف می‌شوند».

وی با اشاره به معضل اداره یک سوی جامعه ایرانی و اداره کردن آن از بالا، اظهار داشت: «جامعه‌ای که امروز اداره می‌شود مانند مدرسه‌ای است که عده‌ای محدود در آن به کار گرفته می‌شوند و اینکه اعضای مدرسه نمی‌توانند حرفی بزنند را دلیل حقانیت خود می‌دانند».

عضو شورای مرکزی حزب مشارکت ایران اسلامی با اشاره به دومین معضل جامعه ایرانی اظهار داشت: «این معضل که بسیار اساسی است، معضل معیشتی و اقتصادی جامعه است که از نظر کلان می توان گفت مهمترین مشکل اقتصاد ایران، حاکم شدن فضای رانتی بر اقتصاد ایران است که باعث شده است افراد رانت خوار برخوردار باشند و افرادی که رانت ندارند با مشکل روبرو شوند».

وی با بیان اینکه بیکاری مذمن، رکود و تورم این اقتصاد را تهدید می‌کند اظهار داشت: «در این اقتصاد افرادی که اهل فکر، ابتکار و ریسک هستند نمی‌توانند کار کنند و به نوعی می‌توان گفت در اقتصاد ایران خلاقیت ارزش اقتصادی ندارد و چیزی که ارزش دارد، داشتن رانت است».

استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران در ادامه افزود: «یکی از مکان‌هایی که رفتار اجتماعی انسان را ایجاد می‌کند، اقتصاد سالم و رقابتی است و به نوعی می‌توان گفت جوانان با ورود به بازار کار ساخته میِ‌شوند ولی متاسفانه محیط کار در ایران محیط سالمی نیست و به عرصه کلک، دروغ و... تبدیل شده است و مطالعات میدانی انجام شده در این زمینه نتایج بدی داشته است».

وی افزود: «متاسفانه در این فضای اقتصادی اگر افراد فرهیخته و اخلاق مدار وارد شوند یا در این فضای اقتصادی نابود می‌شوند و یا مجبور می‌شوند اخلاق و ارزش‌های خود را کنار بگذارند».

جلایی پور خاطر نشان کرد: «یکی از دلایل پیدایش این وضعیت که قطعاً محققان داخلی و خارجی را به خود جذب می‌کند این است که 270 میلیارد دلار درآمد نفتی در اقتصاد این کشور به کجا رفت و چگونه مصرف شد».

وی افزود: «دلیل این وضعیت وجود اقتصاد ناکارآمد است زیرا وجود این 270 میلیارد دلار باید باعث تغییری در وضعیت جامعه می شد و این بحث مهمی است که حتی در مجلس اصولگرای هشتم هم مطرح است».

جلایی پور سومین معضل اقتصاد ایران را معضل اجتماعی یا تراکم آسیب‌های اجتماعی دانست و افزود: «متاسفانه در این جامعه سرمایه‌های اجتماعی و اعتماد در حال فرسوده شدن است و پدر به پسر، استاد به دانشجو، دولت به مردم، مردم به دولت و... اعتماد ندارند».

وی افزود: «نظر سنجی‌ها نشان می‌دهد 78 درصد مردم ایران به یکدیگر اعتماد ندارند که امار بسیار بدی است و نشان دهنده این مطلب است که جامعه زندگی سختی می‌گذراند زیرا در یک فضای بی‌‌اعتمادی که سلب آرامش می‌کند زندگی می‌کنیم».

جلایی‌پور خاطر نشان کرد: «به برکت برنامه فوتبالی نود امروز همه جامعه ایران کارشناس فوتبال شده‌اند، ولی به راستی این جامعه نیاز به یک برنامه 90 سرمایه‌های اجتماعی دارد در حالی که به نظر می‌رسد رسانه ملی از پرداختن به این مسائل گریزان است». 

وی با اشاره به رشد بیکاری در جامعه ایرانی گفت: «بیکاری در سه طبقه جامعه تاثیرات متفاوتی دارد، مثلاً در طبقه 3 جامعه وقتی پدر و مادر با مشکلات مالی برای تامین مخارج جوان خود روبرو می‌شوند، این جوان مقداری از خانواده رانده می‌شود که حدود 30 درصد از این جوانان می‌توانند از پس مشکلات خود برآیند و روی پا بایستند ولی متاسفانه طیف دیگری که نمی‌توانند به دام اعتیاد و دیگر مسائل گرفتار می‌شوند».

جلایی پور افزود: «در طبقه متوسط جامعه بیکاری پدیده لیسانسه بیکار را بوجود می‌آورد که منشا اختلاف و تحقیر می‌شود که خیلی از آنان دچار افسردگی می‌شوند همچنین در طبقه بالای جامعه اثرات بیکاری باعث می‌شود با اینکه جوانان امکانات مالی کافی در اختیار دارند، اغلب جوانان کار سازنده نمی‌کنند و چون در معرض ثروت هستند، بعضاً در معرض فساد قرار می‌گیرند».

این استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه 9 میلیون نفر زیر خط فقر در کشور زندگی می‌کنند، گفت: «البته بعد از انقلاب اسلامی امار فقر به طور کلی پایی آمده است ولی با این وجود هم اکنون طبق امار رسمی دولتی، 9 میلیون نفر زیر خط فقر زندگی می‌کنند».

وی افزود: «مشکل دیگری که اکثر ما کمتر خبر داریم و کمتر به ان پرداخته می‌شود، معضل حاشیه‌نشینی در ایران است که طبق آمارها، هم اکنون 7 میلیون نفر حاشیه نشین در اطراف شهرهای بزرگ ایران وجود دارند».

جلایی‌پور چهارمین معضل جامعه ایرانی را، معضل فرهنگی دانست و افزود: «برای اینکه یک جامعه هفتاد میلیونی در کنار یکدیگر زندگی کنند، لوازم حداقلی به نام "ارزش های فرهنگی" مانند نوع دوستی، قانون گرایی و غیره مورد نیاز است که هرچه این ارزش‌های فرهنگی ضعیف‌تر شود، زندگی در چنین جامعه‌ای سخت‌تر می‌شود».

وی افزود: «زندگی 70 میلیون غریبه مشترکاتی نیاز دارد و زندگی در سطح کشور به لوازمی نیاز دارد که آن لوازم تربیت مدنی و شهروندی است که متاسفانه نه صدا و سیما و نه آموزش و پرورش القا کننده ارزش های فرهنگی به جامعه نیستند».

جلایی پور خاطر نشان کرد: «در این کشور فیلمی 5 میلیارد تومان به فروش می‌رود که ارزش های فرهنگی را به سخره گرفته است و مردم به آن می‌خندند و همه "اخراجی" می‌شوند».

وی افزود: «تربیت شهروندی در سطح یک کشور و مدنی تربیت کردن کودکان یک کشور کار دشواری است که البته لوازم خود را دارد که باید به آن پرداخته شود و به راستی پلیس چقدر می‌تواند کنترل کننده باشد و آن چه کنترل کننده است، ارزش‌های فرهنگی و مدنی است».

جلایی پور در ادامه افزود: «یکی از مشکلات موجود در راه بررسی این موارد، وجود نداشتن عرصه‌های نقد و بررسی و تاریک‌تر شدن این عرصه‌هاست و باید عرصه‌های عمومی وجود داشته باشد که مانند بررسی یک بازی فوتبال از نظر داوری و غیره، این معضلات فرهنگی به صورت آزادانه بحث شود».

این استاد دانشگاه با بیان اینکه مهمترین جایی به این مسائل پرداخته شده و این مسائل بحث شود دانشگاه است، افزود: «متاسفانه امروز دانشگاه‌های کشور نیز در حال تبدیل شدن به محلی برای ارایه مدرک است در حالی که دانشگاه‌ها باید به بررسی این مباحث بپردازد و مهمترین کارکرد دانشگاه‌های علوم انسانی، حقیقت جویی در این زمینه است که چیزی که امروز در دانشگاه‌ها رونق ندارد، همین مباحث است».

جلایی پور در ادامه افزود: «البته سخن من در این خصوص نیست که علت پیدایش این معضلات صرفاً یک دولت در بازه زمانی کوتاه بوده است ولی دولت به عنوان سازمان یافته ترین و قویترین رکن، بیشترین مسئولیت را در این بخش دارد».

وی خاطر نشان کرد: «دولت‌های قبلی در این زمینه‌ها فعالیت می‌کردند و تلاش خود را در جهت بهبود انجام می‌دادند، ولی دولت نهم کاری به این مباحث ندارد و بیشتر به فکر مدیریت جهانی است در حالی که این مشکلات هزینه داخلی دارد و هزینه آن افزایش تعداد معتادان و افسردگان در این کشور است».

جلایی‌پور با بیان اینکه در چنین جامعه‌ای احتمال وقوع شورش ضعیف است، گفت: «در چنین جامعه‌ای شورش شکل نمی‌گیرد زیرا شورش سرد با افزایش قربانیان اعتیاد رخ داده است».

وی با بیان اینکه در این کشور فرصت‌های انتخاباتی فرصت‌های مغتنمی است، تصریح کرد: «باید انتخابات را جدی گرفته و در آن حضور سالم داشته باشیم».

جلایی‌پور خطاب به حضار در جلسه گفت: «باید نسبت به بخش‌هایی از جامعه که در حال قربانی دادن و فرو رفتن در دام اعتیاد و فقر است حساس باشیم و از این جهت وقتی کار انتخاباتی می کنم حس می کنم در حال رفتن به مسجد هستم زیرا آن بخشی از جامعه که در حال قربانی دادن است، ناتوان است و دستش به جایی نمی‌رسد».

وی با اشره به خصوصیات مثبت مهندس موسوی گفت: «مهندس موسوی در مورد معضل سیاسی کشور به دنبال حرکت مردم به سمت استقبال و عریضه نویسی نیست، وی همچنین در زمان جنگ نیز اعتقاد به آزادی، فعالیت احزاب و جامعه مدنی داشت».

وی افزود: «در صورت پیروزی مهندس موسوی، دولت او دولتی غیر دروغ گو، معتدل، کارا و صادق است و به طور یقین فضای خوبی برای فعالیت بیشتر و بهتر جامعه مدنی فراهم خواهد کرد».

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: «موسوی به عنوان یک فرد با تجربه و با سابقه، دستگاه اقتصادی دولت را به سمت کارایی خواهد برد زیرا او می فهمد ورود 270 میلیارد دلار به اقتصاد یک کشور چه شرایطی بوجود می‌آورد».

وی افزود: «موسوی از نظر اجتماعی فردی کاملاً جدی است و در جهت منافع فقرا، کارگران و طبقه خاموش جامعه تلاش خواهد کرد. وی نسبت به وضعیت فقرا حساس است و این ویژگی مثبت مهندس موسوی است».

جلایی پور در پایان افزود: «موسوی به آزادی و برابری اعتقاد دارد و می‌داند دانشگاه جای آزادی است و جای گیت بستن نیست و باید همه دست در دست هم دهیم و ایشان را با رای میلیونی به دولت بفرستیم».