اعلام حریق چیست و چگونه عمل می‌کند؟

سیستم اعلام حریق از چه اجزایی تشکیل شده است؟ انواع آن کدام است؟ طراحی و نصب آن چگونه انجام می‌شود؟ قیمت این سیستم چقدر است؟

به همه این سوالات در این مقاله پاسخ خواهیم داد!

سیستم اعلام حریق چیست؟

سیستم اعلام حریق مجموعه‌ای از تجهیزات و لوازمی است که می‌تواند آتش سوزی در ساختمان‌ها را به موقع شناسایی کند یا به زبان دیگر، قابلیت تشخیص حریق و اعلام آن را دارد. در واقع سیستم اعلام حریق مجموعه از تجهیزات شامل دتکتور، شستی، کنترل پنل، آژیر و فلاشر است. دتکتور‌ها با شناسایی علائم اولیه آتش سوزی مانند دود وجود حریق را تشخیص می‌دهند و یک سیگنال به دستگاه کنترل مرکزی یا کنترل پنل ارسال می‌کند سپس هشدار صوتی و بصری فعال می‌شود.

این تجهیزات در بیشتر منازل، ساختمان‌های اداری و اماکن صنعتی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند تا از جان و مال افراد در برابر آتش سوزی‌ها حفاظت کنند.

انواع سیستم اعلام حریق

این سیستم‌ها بر اساس نحوه عملکرد به دو دسته اصلی سیستم اعلام حریق متعارفی و سیستم اعلام حریق آدرس پذیر تقسیم می‌شوند. البته نوع دیگری نیز وجود دارد که سیستم اعلام حریق بی سیم (Wireless) نامیده می‌شود. این سیستم به دلیل هزینه بالای تجهیزات بیشتر در اماکن خاص که شرایط سیم کشی وجود ندارد و احتمال آسیب به ساختمان وجود دارد نصب می‌شود.

سیستم اعلام حریق متعارفی

سیستم اعلام حریق متعارف یا کانونشنال (Conventional) یکی از سیستم‌های هشدار آتش سوزی است که منطقه حدودی آتش را مشخص می‌کند و بر خلاف سیستم آدرس پذیر پیامی مبنی بر منطقه دقیق آتش اعلام نمی‌کند. این سیستم برای ساختمان‌های کوچک که معماری پیچیده‌ای ندارند مناسب است. این سیستم سیم کشی ساده‌ای دارد و مدار این نوع سیستم‌ها به صورت خطی متصل می‌شود.

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

این نوع سیستم اعلام حریق آدرس پذیر (Addressable fire alarm system)، همانطور که از نامش پیداست، قابلیت دریافت آدرس دستگاه را دارد و پس از آتش سوزی مکان مشخص آن را اعلام می‌کند. این نوع سیستم‌ها مناسب برای ساختمان‌های بزرگ و پر رفت و آمد است. در این سیستم دستگاه‌ها و سیم کشی پیچیده‌تر از حالت معمولی است. مدار این سیستم‌ها به صورت حلقوی بسته می‌شوند.

سیستم اعلام حریق بی سیم (Wireless)

این نوع سیستم اعلام حریق بدون استفاده از سیم و با امواج رادیویی با کنترل پنل ارتباط برقرار می‌کند. تقریبا می‌توان این سیستم‌ها را پیشرفته‌ترین نوع سیستم‌های اعلام حریق معرفی کرد.

اجزای سیستم اعلام حریق

یک سیستم اعلام حریق معمولا از دتکتور یا آشکارسازها، پنل اعلام حریق (کنترل پنل)، آژیر و فلاشر اعلام حریق، شستی اعلام حریق و دیگر ماژول‌ها و لوازم جانبی تشکیل شده است.

دتکتور

دتکتور، آشکار ساز یا شناساگر، یکی از اجزای سیستم اعلام حریق است که وظیفه‌ی تشخیص شعله، دود، حرارت و.. را بر عهده دارد. انواع دتکتور‌ها عبارتند از:

• دتکتور دود
• دتکتور حرارت
• دتکتور گاز
• دتکتور شعله
• دتکتور بیم
• دتکتور ترکیبی دود و حرارت
• دتکتور دودی مکشی
• و...
  هر کدام از دتکتور‌های نام برده شده، با توجه به عملکرد خود در صنایع و موارد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پر استفاده‌ترین دتکتور‌ها در سیستم اعلام حریق، دتکتور دود و دتکتور حرارتی هستند.

کنترل پنل

کنترل پنل، همانطور که از نام آن پیداست، وظیفه کنترل و مدیریت سیستم را بر عهده دارد و مانند مغز سیستم و فرمانده‍ی آن عمل می‌کند. کنترل پنل اعلام حریق بر اطلاعات ورودی و خروجی سیستم نظارت دارد.

آژیر و فلاشر

آژیر و فلاشر اعلام حریق دستگاهی است که هر دو هشدار صوتی و بصری را دارد و مناسب برای مناطق بزرگ و پر رفت و آمد است. وظیفه اصلی آن‌ها اطلاع رسانی به افراد حاضر در محل است. آژیر اعلام حریق قابلیت اطلاع رسانی از طریق هشدار صوتی (آژیر) را دارد، اما فلاشر اعلام حریق از هشدار بصری یا نور استفاده می‌کند.

شستی اعلام حریق

شستی اعلام حریق یا Manual Call Point که به اختصار MCP نامیده می‌شود، دستگاهی است که برای راه اندازی دستی سیستم اعلام حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شستی‌ها در مواقع اضطراری بسیار کاربرد دارد و اشخاص می‌توانند با استفاده از این شستی‌ها آتش سوزی را اعلام کنند و سیستم را فعال کنند.

دیگر تجهیزات اعلان حریق

علاوه بر موارد فوق، تجهیزات جانبی دیگری هم هستند که برای سیستم‌های خاص یا ارتقا آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• چراغ سر درب
• چراغ خروج اضطراری
• ریپیتر
• ریپیتر میمیک
• اسپری تستر دتکتور
• ماژول‌ها و کارت توسعه کنترل پنل
• و...

نصب سیستم اعلام حریق

طراحی و نصب سیستم اعلام حریق به دلیل پیچیدگی و رعایت نکات ایمنی باید توسط متخصصان انجام شود. راه اندازی اشتباه این سیستم و یا خطا در این سیستم می‌تواند آسیب‌های مالی و جانی برای افراد حاضر در ساختمان‌ها و امکانی که از این سیستم‌های استفاده می‌شود به همراه داشته باشد.

بنابرین اگر قصد نصب سیستم اعلام حریق دارید یا قصد بروزرسانی آن را دارید، حتما از متخصصان این حوزه کمک بگیرید. دتکتور اعلام حریق

قیمت سیستم اعلام حریق

قیمت اعلام حریق به مواردی مانند برند تجهیزات، نوع سیستم مورد استفاده، مساحت ساختمان و نوع دتکتور، کنترل پنل مورد استفاده در سیستم بستگی دارد.

اما به طور معمول هزینه نصب سیستم‌های آدرس پذیر بالاتر از سیستم‌های متعارفی است، ولی بسته به شرایط استفاده از هر کدام در اماکن مختلف ضروری است.

نتیجه گیری و خرید سیستم اعلام حریق

شاید هزینه خرید و نصب سیستم‌های امنیتی در ساختمان‌های شخصی و تجاری به نظر بالا باشد، اما استفاده از اعلام و اطفا حریق در ساختمان امری ضروری است و استفاده از این سیستم‌ها در منازل مسکونی کوچک تا کارخانجات بزرگ و گسترده توصیه می‌شود. آتش‌سوزی می‌تواند صدمات جبران ناپذیر مالی و جانی به ما وارد سازد پس استفاده از سیستم‌های اعلام و اطفا حریق را جدی بگیرید.

منابع:

Wikipedia.com

Gpavan.com

Honeywell.com