بین موقعیتهای جذابی که برای ساخت فیلم و سریال استفاده میشوند، فضای دادگاه و تلاشهای وکلا برای برقراری عدالت همیشه با استقبال بینندهها روبرو شده است. به بهانه بازی شهاب حسینی در نقش وکیل سریال «گناه فرشته» نگاهی انداختهایم به یادماندنیترین وکلایی که در فیلمها و سریالها دیدهایم.
گناه فرشته / شهاب حسینی در نقش حامد تهرانی / حامد عنقا / ۱۴۰۲
شهاب حسینی در نقش حامد تهرانی یک وکیل دادگستری است که در پروندههای حقوقی صاحب نام است و ثروت زیادی را به واسطه حسن شهرت کسب کرده است.
او پرونده وکالت دختری به نام فرشته که پدرش را به قتل رسانده پذیرفته و برای اثبات بیگناهی او دست به هرکاری میزند. به نظر میرسد همسر وکیلش با بازی لادن مستوفی مقابلش قرار گرفته، اما حامد حاضر شده برخلاف خواست او این پرونده را قبول کند. او برای بهتر شدن روحیه فرشته تلاش میکند و حتی برایش کتاب میآورد تا بتواند دوران حبس را راحتتر طی کند. حسینی در ظاهر به شمایل وکلا نزدیک شده و لحن صحبت و شیوه رفتارش منطبق با آنهاست.
آیا شهاب حسینی در گناه «فرشته تصویری واقعی از یک وکیل دادگستری است؟ این پرسش پس از قسمت نهم گناه فرشته ایجاد شد. برخی ادعا کردند که مباحث حقوقی قسمت اخیر گناه فرشته درست نیست. در مقابل، اما عدهای عقیده دارند گناه فرشته از این منظر درست عمل کرده؛ چون هنوز رای قاضی در دادگاه اعلام نشده و فعلا او علم اجمالی نسبت به ادعای قاتل دارد این به معنای صدور حکم نیست که برخی آن را گاف میدانند همچنین طبق آئین دادرسی میتوان وکیل را بازداشت کرد و فراتر از همه نباید مسالهای به نام درام و الزاماتش را از یاد برد.
در ادامه وکلای موفق و تاثیرگذار سینما و تلویزیون را مرور کردهایم:
هامون / عزتالله انتظامی در نقش آقای دبیری/ داریوش مهرجویی / ۱۳۶۸
عزتالله انتظامی در ادامه همکاریهای سریالی با داریوش مهرجویی، سال ۶۸ در فیلم «هامون» عهدهدار یکی از نقشهای فرعی فیلم یعنی وکلی به نام آقای دبیری شد. نقشی که شاید اگر توسط بازیگر دیگری غیر از انتظامی بازی میشد، کامل زیر درخشش خیرهکننده خسرو شکیبایی محو میشد، اما او کاری با این نقش کرد که حضورهای تک سکانسیاش در ذهنها ماند. دیالوگهای دونفره او با هامون یکی از به یادماندنیترین سکانسها را رقم زده. انتظامی رگباری دیالوگ میگوید و نبض صحنه را دستش میگیرد. او در سکانس معروف دادگاه هم ردی پررنگ از خودش به جا گذاشته است؛ تاثیر عملکرد اوست که نهایتا به سکانس مشهور شکیبایی در دادگاه منجر میشود. انتظامی نهایتا موفق میشود نامش را برای این فیلم بین پنج نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد ثبت کند.
میخواهم زنده بمانم / فرامرز قریبیان در نقش اصلان / ایرج قادری / ۱۳۷۲
اصلان وکیل پایه یک دادگستری، در وضعیتی قرار میگیرد که باید از همسرش جدیدش در پرونده قتل پسرش دفاع کند. او از یک طرف با درد از دست دادن فرزندش روبهروست و از طرف دیگر تمام تلاشش را میکند تا همسرش از اتهام قتل پسرش تبرئه شود و از چوبه دار پایین بیاید. گرچه در ابتدا به جایی نمیرسد و تلاشهایش بینتیجه میماند، اما نهایتا در لحظه آخر میتواند اثبات کند که علت مرگ پسرش خودکشی بوده و همسرش در قتل او سهمی نداشته. خیلیها معتقد بودند که سکانسهای دادگاه و دفاعیه اصلان با اصول و قواعد وکالت همخوانی ندارد و غلط است و بیشتر به بازگوکردن احساسی قصه میماند. البته خیلیها هم نظری مخالف داشتند و معتقد بودند جلسه دادگاهی که در این فیلم به تصویر کشیده میشود کاملا جدی است و اصال شوخیبردار نیست.
خانه سبز / خسرو شکیبایی در نقش رضا صباحی / بیژن بیرنگ و مسعود رسام / ۱۳۷۵
شاید در وهله اول اینطور به نظر برسد که» خانه سبز» بدون درنظرگرفتن حرفه رضا صباحی و همسرش هم میتوانست به همین اندازه جذابیت داشته باشد، اما نباید فراموش کنیم که انتخاب حرفه وکالت برای رضا، از هرجهت قابل تامل بود. اول اینکه یکی از مهمترین ویژگیهای رضا، طرز صحبت کردن جذاب و قانع کردن دیگران بود و از این جهت حرفه وکالت کاملا به کمکش میآمد. نکته دیگر اینکه اگر به خاطر داشته باشید، هربار داستان با یک پرونده قضایی گره میخورد و رضا بهعنوان وکیل، به جای اینکه مدام با قانون و منطق سعی در تبرئه کردن موکلانش داشته باشد، سعی میکرد با جلب توجه دادگاه به اصول انسانی و احساسی از آنها دفاع کند. درست است که دادگاههای این سریال، صرفا جنبه فانتزی داشتند و جدی نبودند، اما بردن رای دادگاه به این سمتوسو، اتفاق مهمی بهحساب میآمد. نقش خسرو شکیبایی در قالب یک وکیل، کماکان ماندگار است و هیچوقت از ذهنها بیرون نمیرود.