ونزوئلا جای ایران را در اوپک گرفت

آفتاب: اوپک در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد که ونزوئلا ذخایر نفتی خود را در سال 2008 به 172 میلیارد بشکه رساند و رتبه دوم جهان درخصوص حجم ذخایر نفتی را که پیش از این در اختیار ایران بود، گرفت. 

در حالی‌که طبق گفته مسوولان طی چهار سال دولت نهم 66 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت صورت گرفته اما گزارش‌ها همچنان حاکی از کاهش تولید و ذخایر نفت ایران به دلیل کاهش سرمایه گذاری است. ایلنا طی گزارشی در خردادماه که مدعی است مستندات آن در خبرگزاری موجود است، آورده است: «میزان تولید نفت خام ایران از 16 میدان نفتی تحت مدیریت شرکت نفت فلات قاره در منطقه خلیج فارس در چهار سال گذشته با کاهش شدید مواجه شده است». 

براساس این گزارش منطقه عملیاتی «بهرگان» که شامل چهار میدان نفتی هندیجان، بهرگانسر، نوروز و سروش است، باید طبق برنامه تدوین شده از سوی برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت در فروردین ماه امسال به ترتیب 31، 11 ، 66 و 88 هزار بشکه نفت تولید می‌کردند در حالی که تولید نفت به ثبت رسیده به ترتیب 5/24، 5/8 ، 63 و 1/86 هزار بشکه بوده است. 

در مجموع برنامه تعیین شده برای تولید نفت خام از مجموع میادین منطقه عملیاتی میدان بهرگان حدود 196 هزار بشکه در روز بوده، این در حالی است که در منطقه تولید نفت 1/182 هزار بشکه محقق شده است. تولید نفت خام از این چهار میدان در دوم خردادماه نشان دهنده روند کاهشی این میادین بوده است. به‌گونه‌ای که در مجموع میزان تولید نفت خام کل منطقه «بهرگان» در دوم خردادماه امسال به حدود 176 هزار بشکه در روز سقوط کرده است. 

منطقه عملیاتی «خارگ» که دارای سه میدان نفتی ابوذر، دورود و فروزان (مشترک بین ایران و عربستان) است باید طبق برنامه تدوین شده از سوی شرکت ملی نفت در فروردین ماه امسال به ترتیب 143، 143 و 50 هزار بشکه در روز تولید می‌کردند این در حالی است که تولید نفت به ثبت رسیده به ترتیب 4/134 ، 8/131 و 1/45 هزار بشکه در روز بوده است. در مجموع برنامه تعیین شده برای تولید نفت خام از مجموع میادین منطقه عملیاتی خارگ حدود 337 هزار بشکه در روز بوده در حالی که تنها 311 هزار بشکه آن محقق شده است. 

همچنین میزان تولید نفت خام از این سه میدان در خردادماه امسال که در مجموع باید 1/45 هزار بشکه باشد، به حدود 318 هزار بشکه در روز رسیده بود. اما منطقه عملیاتی «لاوان» که شامل چهار میدان نفتی رشادت، رسالت، سلمان (مشترک با امارات) و بلال است، در فروردین ماه امسال باید حدود 105 هزار بشکه در روز نفت تولید می کرد در حالی که در این منطقه تنها تولید 95 هزار بشکه‌ای نفت محقق شده است.
 
میزان نفت تولیدی از این میدان در دوم خردادماه نیز به روند کاهشی ادامه داد و به حدود1/94 هزار بشکه در روز رسید. همچنین منطقه عملیاتی «سیری» که دارای پنج میدان نفتی سیوند، دنا، نصرت (مشترک با امارات)، الوند و اسفند است، طبق برنامه تدوین شده برنامه‌ریزی تلفیقی نفت باید مجموعاً 94 هزار بشکه در روز نفت تولید می‌کردند در حالی که در منطقه 91 هزار بشکه نفت تولید شده است. این میزان تولید در خردادماه به 85 هزار بشکه در روز افت کرده است. 

براساس گزارش‌های منتشرشده از سوی برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران میزان تعهد ایجادشده برای متوسط تولید سالانه نفت از مجموع میادین تحت مدیریت شرکت نفت فلات قاره در سال های 1385 ،1386 و 1387 به ترتیب 8/740، 778 و 770 هزار بشکه بود. این در حالی است که میزان تولید به ثبت رسیده نفت در این سه سال به ترتیب 712، 7/723 و 707 هزار بشکه بوده است. اما این در حالی است که متوسط تولید سالانه نفت در چهار ماه نخست سال 1384 در شرکت نفت فلات قاره (پیش از تحویل‌دهی دولت به محمود احمدی‌نژاد) حدود 760 هزار بشکه بوده است. 

این آمارها تنها نشان‌دهنده میزان کاهش تولید نفت تحت مدیریت شرکت نفت فلات قاره است. بی‌شک تولید نفت در مناطق نفت خیز جنوب که بیشترین میادین فرسوده ایران در آنجا قرار دارد، با کاهش شدید تولید به دلیل عدم سرمایه‌گذاری مواجه بوده است. اگرچه مدیران ارشد نفت مدعی‌اند 66 میلیارد دلار در صنعت نفت جذب شده اما جزییات این 66 میلیارد دلار سرمایه گذاری نه منتشر شده و نه «سیف‌الله جشن ساز» مدیرعامل شرکت ملی نفت از آن صحبتی به میان آورده است.

اما در حالی که رئیس دولت نهم مدعی است بسیاری از آمارهای ارائه شده توسط او و دولتش مطابق گزارش‌های جهانی است اما در زمینه نفت این گونه نیست. چون «اوپک» یک نهاد رسمی بین‌المللی که ایران نیز عضو آن است، اعلام کرد ایران با یک پله سقوط در رده سوم، بزرگ ترین تولیدکننده نفت قرار گرفته است. 

افزایش ذخایر کشف شده نفت «ونزوئلا» تاثیر زیادی در رشد ذخایر نفتی اوپک در سال 2008 داشته است. براساس این گزارش میزان ذخایر کل نفتی اوپک طی سال 2008 با 34/75 میلیارد بشکه افزایش معادل 9/7 درصد رشد به بیش از 1027 میلیارد بشکه رسیده است.

در این گزارش آمده است؛ میزان ذخایر نفتی ونزوئلا سال گذشته با 73 درصد رشد به بیش از 3/172 میلیارد بشکه رسیده است. این بیشترین رشد ذخایر نفتی اوپک از سال 1998 میلادی به شمار می‌رود و این به آن معناست که ونزوئلا با پیشی گرفتن بر ایران، عراق و کویت دومین ذخایر بزرگ نفت اوپک را پس از عربستان در اختیار دارد.

رسانه نزدیک به دولت (فارس) اما بیشتر به گزارش بریتیش پترولیوم و گزارش‌های قبلی اوپک تکیه کرد و نوشت: «به‌رغم اینکه براساس گزارش جدید بریتیش پترولیوم انگلیس، ایران همچنان با بیش از 137 میلیارد بشکه نفت دومین ذخایر نفتی جهان پس از عربستان را دارد، اوپک در تازه‌ترین گزارش خود مدعی شد ونزوئلا ذخایر نفتی خود را در سال 2008 به 172میلیارد بشکه رساند و جای ایران را گرفت». 

اما بی‌شک کاهش تولید نفت موجب کاهش درآمدهای نفتی هم خواهد شد. همان‌گونه که در حال حاضر به دلیل کاهش قیمت نفت و البته کاهش تولید،درآمد نفت ایران نصف شده، اداره اطلاعات انرژی امریکا اعلام کرد درآمدهای نفتی ایران در نیمه نخست سال 2009 با کاهش 50 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به 22 میلیارد دلار رسید.

براساس این گزارش، درآمدهای نفتی ایران در نیمه نخست سال 2009 از 22 میلیارد دلار تجاوز نکرد، این در حالی است که متوسط درآمدهای نفتی ایران در نیمه نخست سال 2008 بالغ بر 41 میلیارد دلار گزارش شده است که علامت هشداری برای اقتصاد ایران است.

در این وضعیت چه کسی پاسخگو است؟ مسوول بخش تولید نفت یعنی مدیرعامل شرکت ملی نفت خود را سرگرم جابه جایی مدیران کرده است تا شاید به صندلی وزارت نزدیک شود.