سخنرانی چاک شومر، رهبر اکثریت دموکراتهای سنا که خواستار تشکیل کابینه جدید در اسرائیل شد، شوک بزرگی به روابط پرتنش ایالات متحده و اسرائیل وارد ساخت.
به نوشته اکسیوس، شومر علاوه بر اینکه بلندپایهترین مقام منتخب یهودی ایالات متحده است، در میان سیاستمداران آمریکایی، یکی از طولانیترین و نزدیکترین روابط را با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل دارد.
سخنرانی شومر مقامات و ناظران در واشنگتن و تلآویو را متحیر ساخت؛ زیرا او پرشورترین حامی دموکرات از اسرائیل طی دهههای اخیر بوده است.
اظهارات تند او در مورد نتانیاهو فضای سیاسی بیشتری را برای سایر اعضای قانونگذاران دموکرات ایجاد کرده تا انتقادات خود از کابینه اسرائیل را در بحبوحه جنگ غزه به طور علنی ابراز کنند.
برای درک اهمیت این اظهارات، باید به مارس ۲۰۱۵ بازگردیم، زمانی که شومر یکی از تنها دموکراتهای سنا بود که از سخنرانی معروف نتانیاهو در کنگره علیه توافق هستهای ایران انتقاد نکرد. چند ماه بعد، شومر یکی از تنها دموکراتهای سنا بود که با سرپیچی از باراک اوباما و جانبداری از نتانیاهو، به این توافق رأی منفی داد.
به همین دلیل است که شومر آخرین کسی بود که نتانیاهو انتظار داشت در مجلس سنا بایستد و او را یکی از «چهار مانع اصلی بر سر راه صلح» بنامد.
مقامات ایالات متحده و دموکراتهای سنا میگویند که اظهارات شومر نشاندهنده تغییر در احساسات عمومی، به ویژه در داخل حزب دموکرات و جامعه یهودی عمدتاً لیبرال آمریکا نسبت به کابینه نتانیاهو است.
یکی از سناتورهای دموکرات گفت که در سال ۲۰۱۵، اگر شومر به توافق ایران رأی میداد، نمیتوانست پا در کنیسههای نیویورک بگذارد. پس از این سخنرانی، او در آنجا مورد استقبال یهودیان قرار گرفت.
این سناتور افزود که سخنرانی شومر منعکسکننده احساس اکثر یهودیان آمریکایی است. اگرچه آنها از اسرائیل حمایت کرده و خواهان حذف حماس هستند، اما از نتانیاهو و کابینه راست افراطی او به ستوه آمدهاند.
مقامات آمریکایی به اکسیوس گفتند که شومر به مقامات ارشد کاخ سفید گفته بود که قرار است درباره اسرائیل سخنرانی کند، اما نسخهای از سخنرانی را به آنها نداد و از آنها اجازه نگرفت. کاخ سفید شومر را تشویق نکرد، اما مانع او نیز نشد. چند تن از مقامات کاخ سفید از تندی سخنان او شگفتزده شدند.
یکی از مقامات آمریکایی گفت: «نمیدانم آیا اسرائیلیها واقعاً میدانند که چقدر انجام این کار برای شومر گام بزرگی است».
یک مقام آمریکایی گفت که طی روزهای اخیر، کاخ سفید پس از آنکه متوجه شد که تشدید تنشها تنها در خدمت منافع سیاسی داخلی نخستوزیر اسرائیل عمل میکند، به دنبال خنثیکردن اختلافات عمومی خود با نتانیاهو بوده است.
این دومینبار در این هفته بود که یک مقام آمریکایی علناً در مورد ضعف سیاسی نتانیاهو اظهار نظر کرد.
روز سهشنبه، مدیر ارزیابی تهدیدات سالانه اطلاعات ملی اعلام کرد که ممکن است «حیات سیاسی» نتانیاهو به عنوان نخستوزیر، به دلیل نارضایتی اسرائیلیها در خطر باشد. نتانیاهو که در طول سالها بارها به دخالت در سیاست ایالات متحده متهم شده، به شدت به اظهارات شومر پاسخ داد.
حزب حاکم لیکود در بیانیهای که شومر را به تضعیف کابینه منتخب اسرائیل متهم کرد، ادعا کرد: «اسرائیل یک جمهوری پوشالی نیست، بلکه یک دموکراسی مستقل و مغرور است که نتانیاهو را انتخاب کرد».
نظرسنجیهایی که روز چهارشنبه در هر سه شبکه تلویزیونی اصلی اسرائیل منتشر شد، نشان داد که اکثریت اسرائیلیها خواهان برگزاری انتخابات زودهنگام هستند و اگر انتخابات امروز برگزار میشد، نتانیاهو از رقیبش، بنی گانتز شکست میخورد.
اما گانتز ترجیح داد از اظهارات شومر فاصله گرفته و گفت که رهبر سنا با ایراد چنین سخنانی دچار اشتباه شده و هرگونه مداخله در سیاست داخلی اسرائیل غیرقابلقبول است.