سرمقاله جام جم؛ مناظره، شفافيت فضای سياسی اجتماعی
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: روزنامه جام‌جم در سرمقاله امروز خود 17خرداد 88 آورده است:
مناظره يكی از شيوه‌های بيان عقايد و ديدگاه‌هاست كه در آن واحد افكار و باورهای مغاير، آن را به نقد می‌كشد. مناظره در تاريخ علم، فرهنگ و حتی مباحث دينی يكی از راه‌های ارتقای شناخت و باورها بوده و همواره از سوی صاحبان فكر مورد استقبال قرار گرفته است.
شايد عرصه ورود رسمی مناظره به قلمرو سياست به سال 1960 در ايالات متحده و در ماراتن قدرت ريچارد نيكسون و جان اف‌كندی بازگردد كه از آن پس نه در آمريكا كه در ديگر كشورها بتدريج مناظره‌های انتخاباتی به يكی از پرطرفدارترين شيوه‌های تبليغاتی كانديداها تبديل شد.
در ايران هم كه پيش از اين، كانديداها در قالب بيان افكار خود به صورت انفرادی در رسانه‌های جمعی اظهارنظر می‌كردند، بتدريج وارد عرصه مناظره شده‌اند. تا دوره‌های قبل مناظره‌ها اغلب به صورت نوشتاری و با تاخر زمانی بخصوص از طريق رسانه‌های مكتوب انجام مي‌شد، در حالی كه امسال برگزاری مناظره مستقيم آن هم از رسانه ملی، فضای تبليغات كانديداها را بر‌هم زده و كانون توجه عموم را به گفت و شنود مستقيم كانديداها و نقد يكديگر جلب كرده است.
برگزاری اين مناظره علاوه بر اين كه معلول شرايط جديد سياسی اجتماعی است، تبعاتی دارد؛ ازجمله اين كه در قدم اول مناظره‌كنندگان به نقد صريح و مستقيم هم می‌پردازند و اگر تا قبل از مناظره ديدگاه‌ها در حد كلی‌گويی بود، در جريان مناظره مباحث شكافته و خرد می‌شود. از سوی ديگر، مناظره فقط حيطه بيان انديشه نيست كه وجه افتراق آن با مباحثه، همين است. فرد در مناظره به دفاع از وجهه و حيثيت سياسی اجتماعی خود می‌پردازد و قطعا بايد فنون دفاع و حمله منطقی را در آن واحد بداند.
نكته مهم اين است كه مناظره منجر به شفافيت فضای سياسی جامعه شده و ظرفيت جامعه را برای پذيرش افكار متضاد افزايش می‌دهد. اين مساله غالبا يكی از متغيرهای توسعه سياسی است؛ كشوری كه در آن ظرفيت نقد و پذيرش آرای مختلف و فرصت نقد قدرت حاكم وجود دارد، مراحل توسعه متوازن را سريع‌تر طی می‌كند؛ چراكه در اين كشورها بتدريج تابوی قدرت شكسته می‌شود و مردم حق انتخاب صاحبان قدرت را خواهند داشت.
پيامد ديگر مناظره اين است كه كانديداها معمولا به گروه‌ها و احزاب سياسی وابسته‌‌اند. نقد آرای آنان به نوعی چالش با خط‌مشی و مانيفست آن گروه و حزب است. بنابراين احزاب برای جلوگيری از غلبه حريف ناچارند مرام خود را بهروز كنند.
در مجموع مناظره، نقطه درخشانی در تاريخ انتخابات كشورهاست كه نمي‌تواند خالی از اصول و مبانی باشد. در وهله نخست مناظره نيازمند قوانين و اصول از پيش تعيين شده است تا حقی از طرفين يا از افرادی كه بيرون از كانون مناظره قرار دارند، ضايع نشود. از سوی ديگر مناظره‌كنندگان لازم است تا اصول اخلاقی را مدنظر قرار دهند و چارچوب‌های از پيش تعيين شده بايد رعايت اصول قانونی و اخلاقی را تضمين كند؛ چراكه به هر حال انجام مناظره هدفی دارد كه پيروزی بر رقيب، بخشی از آن است و مهمتر، ارتقای شأن و منزلت نظام سياسی و اجتماعی آن جامعه است.
مناظره‌هايی كه اين روزها مخاطبان را به خود جذب و نمره مطلوبی را در كارنامه رسانه ملی ثبت كرده است، می‌توانند پس از انتخابات ادامه يابند و مناظره به شيوه‌ای برای نقد عملكرد مديران، شيوه‌های اجرای قانون و سياستگذاری و... تبديل شود. بنابراين بد‌نيست كه رسانه ملی در اين مسير هم پيشقدم باشد.
كتايون مصری
آفتاب: روزنامه جام‌جم در سرمقاله امروز خود 17خرداد 88 آورده است:مناظره يكی از شيوه‌های بيان عقايد و ديدگاه‌هاست كه در آن واحد افكار و باورهای مغاير، آن را به نقد می‌كشد. مناظره در تاريخ علم، فرهنگ و حتی مباحث دينی يكی از راه‌های ارتقای شناخت و باورها بوده و همواره از سوی صاحبان فكر مورد استقبال قرار گرفته است.
شايد عرصه ورود رسمی مناظره به قلمرو سياست به سال 1960 در ايالات متحده و در ماراتن قدرت ريچارد نيكسون و جان اف‌كندی بازگردد كه از آن پس نه در آمريكا كه در ديگر كشورها بتدريج مناظره‌های انتخاباتی به يكی از پرطرفدارترين شيوه‌های تبليغاتی كانديداها تبديل شد.
در ايران هم كه پيش از اين، كانديداها در قالب بيان افكار خود به صورت انفرادی در رسانه‌های جمعی اظهارنظر می‌كردند، بتدريج وارد عرصه مناظره شده‌اند. تا دوره‌های قبل مناظره‌ها اغلب به صورت نوشتاری و با تاخر زمانی بخصوص از طريق رسانه‌های مكتوب انجام مي‌شد، در حالی كه امسال برگزاری مناظره مستقيم آن هم از رسانه ملی، فضای تبليغات كانديداها را بر‌هم زده و كانون توجه عموم را به گفت و شنود مستقيم كانديداها و نقد يكديگر جلب كرده است.
برگزاری اين مناظره علاوه بر اين كه معلول شرايط جديد سياسی اجتماعی است، تبعاتی دارد؛ ازجمله اين كه در قدم اول مناظره‌كنندگان به نقد صريح و مستقيم هم می‌پردازند و اگر تا قبل از مناظره ديدگاه‌ها در حد كلی‌گويی بود، در جريان مناظره مباحث شكافته و خرد می‌شود. از سوی ديگر، مناظره فقط حيطه بيان انديشه نيست كه وجه افتراق آن با مباحثه، همين است. فرد در مناظره به دفاع از وجهه و حيثيت سياسی اجتماعی خود می‌پردازد و قطعا بايد فنون دفاع و حمله منطقی را در آن واحد بداند.
نكته مهم اين است كه مناظره منجر به شفافيت فضای سياسی جامعه شده و ظرفيت جامعه را برای پذيرش افكار متضاد افزايش می‌دهد. اين مساله غالبا يكی از متغيرهای توسعه سياسی است؛ كشوری كه در آن ظرفيت نقد و پذيرش آرای مختلف و فرصت نقد قدرت حاكم وجود دارد، مراحل توسعه متوازن را سريع‌تر طی می‌كند؛ چراكه در اين كشورها بتدريج تابوی قدرت شكسته می‌شود و مردم حق انتخاب صاحبان قدرت را خواهند داشت.
پيامد ديگر مناظره اين است كه كانديداها معمولا به گروه‌ها و احزاب سياسی وابسته‌‌اند. نقد آرای آنان به نوعی چالش با خط‌مشی و مانيفست آن گروه و حزب است. بنابراين احزاب برای جلوگيری از غلبه حريف ناچارند مرام خود را بهروز كنند.
در مجموع مناظره، نقطه درخشانی در تاريخ انتخابات كشورهاست كه نمي‌تواند خالی از اصول و مبانی باشد. در وهله نخست مناظره نيازمند قوانين و اصول از پيش تعيين شده است تا حقی از طرفين يا از افرادی كه بيرون از كانون مناظره قرار دارند، ضايع نشود. از سوی ديگر مناظره‌كنندگان لازم است تا اصول اخلاقی را مدنظر قرار دهند و چارچوب‌های از پيش تعيين شده بايد رعايت اصول قانونی و اخلاقی را تضمين كند؛ چراكه به هر حال انجام مناظره هدفی دارد كه پيروزی بر رقيب، بخشی از آن است و مهمتر، ارتقای شأن و منزلت نظام سياسی و اجتماعی آن جامعه است.
مناظره‌هايی كه اين روزها مخاطبان را به خود جذب و نمره مطلوبی را در كارنامه رسانه ملی ثبت كرده است، می‌توانند پس از انتخابات ادامه يابند و مناظره به شيوه‌ای برای نقد عملكرد مديران، شيوه‌های اجرای قانون و سياستگذاری و... تبديل شود. بنابراين بد‌نيست كه رسانه ملی در اين مسير هم پيشقدم باشد.
كتايون مصری
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید