آفتابنیوز : آفتاب: خبرگزاریها از خروج 7.5 میلیارد دلار آمریکا و 11 میلیارد دلار شمش طلا از کشور در اکتبر سال گذشته (مهر 87) به وسیله یک کانتینر و از گمرک و مرزهای ایران به گمرک ترکیه خبر دادهاند.
علت افشای این خبر مهم پس از سکوت طولانی، اعتراض تاجری ایرانی به نام اسماعیل صفاریان نسب است که پس از موضعگیری وزیر کشور ترکیه مبنی بر انکار وجود کانتینر 18.5 میلیارد دلاری، تصمیم گرفت با رسانهای کردن موضوع، دولت ترکیه را تحت فشار قرار داده و به استرداد کانتینر وادار کند و با این نیت حتی گفته میشود اکنون و پس از 11 ماه، فیلم مربوط به زمان توقیف کانتینر 5/18 میلیارد دلاری توسط مقامات ترکیه روی «یوتوب» قرار داده که اکنون به یکی از پربینندهترین فیلمهای مورد استقبال کاربران اینترنت تبدیل شده است.
موضوع به حدی مهم است که در ترکیه نیز بازتاب فراوانی یافت و مورد توجه رسانههای این کشور قرار گرفت و دولتیها را ناچار به اعلام موضع کرد.
حیاتی یازیچی وزیر کشور ترکیه اخیراً همچنان با تکذیب خبر ورود 5/7 میلیارد دلار پول و 11 میلیارد دلار شمش طلا به کشور ترکیه، آن را اشتباه و بی اساس دانسته است. از سوی دیگر خبرگزاری آناتولی ترکیه نیز به نقل از مقامهای گمرک ترکیه اعلام کرده است: «کانتینری با مشخصات فوق هرگز وارد خاک ترکیه نشده است».
این در حالی است که کانال TR2 ترکیه در بخش خبری خود با نمایش مکرر یکی از مسوولان گمرک مرزی ترکیه و کانتینر مملو از طلاها و دلارها و کارت شناسایی اسماعیل صفاریان نسب به برجسته کردن خبر و بررسی پاک بودن منبع طلا و دلارها از سوی مقامات رسمی این کشور اقدام کرد.
رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه نیز در ماههای گذشته خبر داده بود: «خدای ترکیه بزرگ است و در این شرایط بحران اقتصاد جهانی، خداوند 5/18 میلیارد دلار را به اقتصاد این کشور تزریق کرده است.»
در پی انتشار اخبار فوق خبرنگار «سرمایه» کوشید ضمن تماس با مسوولان مربوطه نسبت به صحت و سقم خبرهای منتشره و چگونگی خروج این حجم بزرگ از سرمایه و شناسایی مبادی صادرکننده احتمالی مجوزهای خروج آن اطلاع رسانی کند.
اردشیر محمدی رئیس کل گمرک در این رابطه گفت: «گمرک و من از این موضوع بیاطلاعم و پس از انتشار این اخبار نسبت به تشکیل کمیتهای جهت بررسی چگونگی خروج کانتینر مربوطه اقدام کردهایم که در صورت رسیدن به نتیجه از طریق روابط عمومی گمرک به اطلاع عموم خواهیم رساند». ر
ئیس کل گمرک در ادامه گفت: «روایتهای زیادی وجود دارد که کانتینر مربوطه که حامل 18.5 میلیارد دلار طلا و دلار بوده از مبادی گمرکی کشور خارج نشده و احتمالاً از دیگر نقاط مرزی کشور خارج شده است. ما در حال بررسی موضوع هستیم و از آنجا که از طریق وزارت امور خارجه هم اطلاعاتی در این خصوص در اختیار ما قرار داده نشده در حال مذاکره و کسب اطلاع از این وزارتخانه هستیم».
رهبری رئیس کل سابق گمرک در رابطه با خبر خروج 18.5 میلیارد دلار طلا و دلار از کشور به «سرمایه» گفت: «ادعای ترانزیت از سوی تاجر ایرانی صورت گرفته و ایشان اعلام کرده تصمیم به سرمایه گذاری این پول در ترکیه داشته است.» وی درخصوص چگونگی ثبت ورود و خروج کالا از مبادی گمرکی کشور گفت: «سیستم گمرکی کشور ترکیه با گمرک ایران تفاوتهایی دارد و در این کشور کالای وارد شده به گمرکات مرزی باید پس از ثبت به گمرکات مرکزی و داخلی آن وارد شود و گمرک داخلی است که کالا را ترخیص یا ترانزیت میکند ولی در ایران گمرکات مرزی امکان ثبت و ترانزیت کالا را به طور مستقیم دارند.» رهبری در ادامه افزود: «ادعای ترانزیت تاجر ایرانی احتمالاً انتقال کالای موردنظر از گمرکات مرزی به گمرکات داخلی کشور ترکیه بوده است. یعنی ترانزیت داخلی به گمرک داخلی».
جمهوری، معاون اقتصادی و ارزی گمرک هم درخصوص این موضوع ابراز بی اطلاعی کرد.
بهشتیان معاون سابق گمرک نیز به «سرمایه» وی گفت: «معمولاً نقل و انتقال پول باید از طریق حواله بانکی و سیستم بانکی صورت گیرد و حال اینکه چرا این حجم پول و طلا به وسیله کانتینر حمل شده من اطلاعی ندارم و باید راجع به صحت و سقم آن از مسوولان فعلی سوال شود».
بهشتیان در ادامه گفت: «از نظر قوانین گمرکی و ترانزیت کالا، باید اشاره کرد گمرک به مسائل پولی و ارزی کاری ندارد و فقط کالا را در نظر میگیرد و از لحاظ قانونی کالایی که وارد یک کشور میشود یک بار در زمان ورود و یک بار در زمان خروج ثبت میشود و این ورود و خروج هیچ گونه عوارضی غیر از هزینههای راهوری ندارد».
وی در ادامه گفت: «در صورتی که این سرمایه در ترکیه سرمایه گذاری شده باشد و علت ورود به ترکیه ترانزیت به کشور دیگر نبوده باشد و اگر تاجر ایرانی بخواهد این حجم دلار و طلا را از ترکیه خارج کند، خروج این حجم از دلار و طلا از کشور ترکیه فشار اقتصادی زیادی را به این کشور وارد میکند. اگر قرار باشد این پول در آن کشور بماند و به وسیله آن سرمایه گذاری صورت گیرد در آن صورت به نفع اقتصاد ترکیه است».
بهشتیان افزود: «در این حالت از آنجا که این پول در چرخه تولید ناخالص داخلی کشور ترکیه وارد شده برای خروج آن نیاز به زمان و بررسی قراردادی است که به موجب آن این سرمایه وارد ترکیه شده و باید دید اصل ورود این سرمایه عظیم با چه هدفی به ترکیه صورت گرفته است».
در این رابطه خبرنگار «سرمایه» با روابط عمومیبانک مرکزی و راعی معاون ارزی سابق بانک مرکزی که در هفته گذشته عزل شد نیز تماس گرفت.
روابط عمومی بانک مرکزی ضمن ابراز بی اطلاعی از کانتینر 18.5 میلیارد دلاری اعلام کرد: «این موضوع باید از طریق گمرک پیگیری شود و ما اطلاعی از آن نداریم».
معاون ارزی سابق بانک مرکزی هم در دسترس نبود و تماس بدون نتیجه ماند.