عضو هیأت رئیسه جبهه اصلاحات با تأکید بر اینکه نگاه تمامیتخواهانه اقشار زیادی از مردم را نسبت به اصلاح و تغییر در شیوه حکمرانی ناامید کرده، گفت: یکی از دلایل یأس مردم، عمدتا ناشی از همین نوع نگاهها است که وقتی یک کسی را انتخاب میکنند، آنقدر محدودیتها و فشارهای همه جانبه وجود دارد که آزادی عمل او را در انتخاب تیم همکارانش سلب میکنند و مردم میگویند ما انتخاب میکنیم و منتخب ما حتی در انتخاب تیم همراهش آزادی عمل ندارد. بعد از اینکه با هزاران محدودیت تیم همراه انتخاب میشود، عملکرد رئیس جمهور و منتخب ما را با منتخبان تحمیلی قضاوت میکنند.
مشروح گفتگو با محمود صادقی را در ادامه میخوانید:
به نظر شما فعالیت برخی افراد و رسانههای اصولگرا جهت ایجاد تفرقه و دوگانهسازی میان آقای پزشکیان و تیم او با چه هدفی صورت میگیرد؟
من فکر میکنم این گونه القائات ناشی از نوع نگاه این مجموعهها به حکمرانی است. در حقیقت همان نگاه به نوعی تمامیتخواهانهای که وضع موجود را ایجاد کرده و به ناامیدی مردم منجر شده است. به هر حال ما با تلاش فراوانی در انتخابات موفق شدیم مشارکت را به نزدیک ۵۰ درصد برسانیم.
یعنی این نگاه اقشار زیادی از مردم را نسبت به اصلاح و تغییر در شیوه حکمرانی ناامید کرده و عجیب است با اینکه به نظر میآید در سطوح عالی نظام هشدارها را گرفتهاند و یک مقداری رویهها بهبود پیدا کرده، اما در سطوح رسانهای متأسفانه در بر پاشنه قبلی میچرخد و متوجه نشدهاند که چه روشهایی موجب ناامیدی بخش عمده مردم از اثرگذاری انتخابات شده است.
در واقع یکی از دلایل یأس مردم، عمدتا ناشی از همین نوع نگاهها است که وقتی یک کسی را انتخاب میکنند، آنقدر محدودیتها و فشارهای همه جانبه وجود دارد که آزادی عمل او را در انتخاب تیم همکارانش سلب میکنند و مردم میگویند ما انتخاب میکنیم و منتخب ما حتی در انتخاب تیم همراهش آزادی عمل ندارد. بعد از اینکه با هزاران محدودیت تیم همراه انتخاب میشود، عملکرد رئیس جمهور و منتخب ما را با منتخبان تحمیلی قضاوت میکنند.
در دولت گذشته دیدیم تحمیلهایی صورت میگرفت و الآن هم کسانی که تا دیروز آقای پزشکیان را به انواع اتهامات متهم میکردند، حالا با توجه به اینکه منتخب مردم شده و از طرفی مورد لطف و تأییدات کم سابقه رهبری قرار گرفته و تعابیر کمسابقهای را نسبت به ایشان به کار بردند و همه را برای همکاری فرا خواندند، چون نمیتوانند به خود آقای پزشکیان حمله کنند، تیم آقای پزشکیان و نفرات همراه مثل آقای دکتر ظریف را مورد هدف قرار میدهند.
به هر حال به نظر میآید که برای تداوم روش حداقلگرایی و سیطره الیگارشی که مـتأسفانه بر همه مراجع قدرت سایه انداخته، نمیخواهند تحول و تغییری که آقای پزشکیان نویدش را داد و مردم بر اساس آن امیدوار شدند و به صحنه آمدند را شاهد باشیم.
به نظر شما این افراد در دوره جدید امکان فعالیتهای اخلالکننده خواهند داشت؟
با رهنمودهای رهبری یک قدری امیدواری ایجاد شد که در آینده این حرکتهای ایذایی ضعیفتر شود. به خصوص اگر مجلس این رهنمودها را سرلوحه خودش قرار بدهد، انتظار این است که با موانع کمتری رو به رو شوند، ولی اینکه فکر کنیم این حرکتها، فشارها و موانع به صفر میرسد، طبیعتا اینها هم به دلیل نگاههای تمامیتخواهانه سیاسی و هم به دلیل منافع اقتصادی که در این شرایط خاص انزوای بینالمللی، فشارها و عدم شفافیت برای خودشان تعریف کردهاند، چون احساس خطر میکنند، حتما به اشکال مختلفی فشارها تداوم پیدا میکند.
این فشارها چه تأثیری میتواند بر امید مردم به حل مسائل کشور داشته باشد؟
من در پاسخ سؤال قبل هم گفتم که اولین آسیبش متوجه همین امید مردم به تغییرات از درون است؛ و ایجاد یأس و دلسردی از اثرگذاری انتخاب مردم است. یعنی مردم وقتی ببینند که منتخب آنها قادر نیست در مقابل این فشارها تغییری در اوضاع ایجاد کند، طبیعتا به مراتب یأس بیشتری پیدا میکنند.
آقای پزشکیان در دوره انتخابات و بعد از انتخابات هم گفت ما میخواهیم کاری کنیم که آن ۵۰ درصدی که پای صندوق نیامدند هم امیدوار شوند و در انتخابات بعدی با صندوق رأی آشتی کنند. اما برای تحقق این مسأله باید چنین حرکتهای ایذایی کنترل شوند. خود اینها میل به مداخله دارند، اما به نظر میآید به ویژه تدابیر رهبری و همچنین بخش میانهروی نیروهای سیاسی اصولگرا میتوانند کمک کنند. چون به هر حال «یأس مردم» مهمترین تهدید برای امنیت ملی است.
مهمترین مواجهه آقای پزشکیان با این رفتارهای به تعبیر شما ایذایی چیست؟ یعنی با توجه به تأکید همه ارکان نظام بر ضرورت تقویت مشارکت در انتخابات، آقای پزشکیان چطور میتواند ضمن خنثی کردن این فعالیتهای ایذایی، به افزایش مشارکت در انتخاباتهای آینده کمک کند؟
بهترین کار ایشان این است که به شعار انتخاباتی که داد، در عمل پایبند باشد و این فشارها باعث سست شدن و عقبنشینی او نشود و ایده «برای ایران» و «ایران برای همه» را دنبال کند. شمولگرایی یکی از ویژگیهای حکمرانی خوب است و چتر حکمرانی همه مردم و مخصوصا اقشار، طیفها، اشخاص و دستههای به حاشیه رانده شده را فراگیر شود. چیزی که امام علی (ع) هم در تعابیر مختلفی از جمله عهدنامه مالک اشتر دارند این است که «عامه مردم» را در نظر داشته باشد و عامه مردم را فدای خواص نکند.
ما دیدیم در این انتخابات با وجود اینکه بخش قابل توجهی از جامعه همراه نشدند، اما بخش قابل توجهی هم بر تهدیدهای گذشته فائق آمدند و حتی به شرکت در انتخابات دعوت کردند. یعنی جدا از جناحهای مرسوم رسمی، نیروهای ملی، ملی – مذهبی و دیگران مردم را فراخواندند و شخصیتهایی که سالها است به حاشیه رانده شدهاند و همچنین اقوام و مذاهب امیدوار شدند.
آقای پزشکیان برای اینکه به آن هدف برسد، باید شعار «برای ایران» را نه تنها فراموش نکند بلکه این را به منصه ظهور برساند و در مقابل تمامیتخواهان ایستادگی کند. البته نگاه ایشان این است که با جنجال و اختلاف نمیشود کار کرد، اما در جایی که موانعی هستند که به همگرایی و همکاری تن نمیدهند، طبیعتا ایشان باید جلوی آنها ایستادگی کند.
در عین حال در چینش و گزینش نیروها باید به شایستگیهای فردی توجه کنند و مرزبندیهای تبعیضآمیز را کنار بگذارد. البته هدف از «تبعیض مثبت» رفع تبعیض است. خود کسانی که میگویند «تبعیض مثبت» بر خلاف اصول مربوط به عدم تبعیض است، طرفدار تبعیض هستند. مثلا نظام سهمیهبندی که در خیلی جاها داریم هم تبعیض است، ولی خیلیها میگویند تبعیض مثبت است. یعنی برای اینکه ما نابرابریهای موجود را کاهش بدهیم، ایده «تبعیض مثبت» مطرح شده است.
علاوه بر این رفع تبعیضی که صورت میگیرد، در خود نیروها باید ملاکهای شایستگی در نظر گرفته شود؛ به خصوص اوصافی که خود آقای پزشکیان نمونه آنها هست و به آنها شناخته شده بحث «عدالتگرایی» و «پاکدستی» و دوری از فساد و تعارض منافع نگرانکننده است. به هر حال مافیای قدرت و ثروت در همه جناحهای سیاسی کم و بیش هستند و در واقع به خاطر اینکه گرایشهای سیاسی را دخالت میدهیم، روی شایستگی فردی سایه بیاندازد.
این هم نکتهای است که کنار بحث فراگیر بودن، رفع تبعیض و شکستن حصارهای گزینشهای قبلی، باید به جنبههای سلامت فرد و سایر جنبههایی که برای مدیران لازم هست، بیتوجهی نشود.