چرا پزشکیان به پادشاه بحرین پیام داد؟

خبرگزاری رسمی بحرین (بنا) گزارش داد: «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین پاسخی را از جناب دکتر مسعود پزشکیان» رئیس جمهور منتخب جمهوری اسلامی ایران به نامه تبریک پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری دریافت کرد.

طبق این گزارش، پزشکیان در پاسخ خود از پادشاه بحرین به خاطر تبریک و ابراز احساس برادرانه در پیام تبریک تشکر و و قدردانی کرد.

بنا گزارش داد که پزشکیان همچنین بر تمایل خود برای تقویت روابط دوستانه میان ۲ کشور و به طور کلی کشور‌های همسایه و منطقه بر اساس همکاری، گفتگو و احترام متقابل تاکید کرد.

رئیس جمهور منتخب ایران در پیام خود خاطرنشان کرد که دولت وی به تعمیق روابط با کشور‌های همسایه و توسعه روابط با بحرین اهمیت ویژه‌ای خواهد داد.

خبرگزاری بنا در ادامه اضافه کرد که پزشکیان با آرزوی سلامتی و شادکامی برای پادشاه بحرین، برای ملت این کشور سعادت و پیشرفت روزافزون را از خداوند متعال خواستار شد.

متعاقب پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری ایران، پادشاه بحرین در پیامی پیروزی مسعود پزشکیان را تبریک گفته بود.

حمد بن عیسی پادشاه بحرین با انتشار توییتی تاکید کرده بود بحرین خواستار برقراری روابط ممتاز بر اساس همکاری با ایران و تقویت روابط محکم با آن به گونه‌ای است که به نفع دو کشور و دو ملت باشد.

متعاقب تنش در روابط ایران و عربستان، بحرین نیز با تابعیت از ریاض روابط سیاسی خود با ایران را قطع کرده بود. بحرین در ژانویه ۲۰۱۶ بیست و چهار ساعت پس از اقدام عربستان برای قطع روابط دیپلماتیک از دیپلمات‌های خود خواست تا تهران را ترک کنند.

اولین اقدام برای احیا و بهبود روابط به دیدار هیات‌های پارلمانی دو کشور باز می‌گردد که اولین نشست نمایندگان دو کشور پس از قطع روابط در ژانویه سال ۲۰۱۶ بود.

هیات پارلمانی جمهوری اسلامی ایران که برای شرکت در یکصد و چهل و ششمین نشست اتحادیه بین‌المجالس جهانی (IPU) به منامه سفر کرده بود با «احمد المسلم» رئیس مجلس بحرین دیدار و گفتگو کرده بود.

رسانه‌های بحرین در این خصوص نوشته بودند: «احمد المسلم» رئیس مجلس بحرین عصر دیروز با «مجتبی رضاخواه» رئیس هیات پارلمانی جمهوری اسلامی ایران که به منامه سفر کرده است، دیدار و گفتگو کرد. طرفین در این دیدار راه‌های همکاری و هماهنگی مشترک در مجامع بین‌المللی پارلمانی را بررسی کرده بودند.

پس از آن نیز حمد بن عیسی پادشاه ‎بحرین در دیدار با ولادیمیر ‎پوتین ضمن تاکید بر تمایل کشورش بر عادی سازی روابط با ‎ایران از رییس جمهور ‎روسیه درخواست کرده بود تا منامه را در پیشبرد این هدف یاری نماید.

حمد بن عیسی آل‌خلیفه، پادشاه بحرین، در دیدار خود با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در مسکو گفته بود: ما در گذشته مشکلاتی با ایران داشتیم، اما الان هیچ مشکلی وجود ندارد بر این اساس هیچ دلیلی برای به تعویق افتادن عادی‌سازی روابط با ایران وجود ندارد.

پادشاه بحرین همچنین گفته بود: ما در کل به حسن همجواری با همسایگانمان می‌اندیشیم و بدون شک آن‌ها نیز همین تفکر را دارند. تلاش می‌کنیم میان ما و آن‌ها روابط عادی دیپلماتیک، تجاری و فرهنگی وجود داشته باشد و این بی شک بار دیگر در حمایت شخص شما از این مسئله انجام می‌شود و این مساله مورد استقبال عموم مردم بحرین و نیز شخص بنده است.

وی افزود بود: خدا را شکر در کل روابط میان تمامی کشور‌ها خوب محسوب می‌شود، در خصوص حل مشکلات میان ایران و بحرین نیز می‌دانیم که در واقع مشکلی وجود ندارد و خدا را شکر هیچ دلیلی برای به تعویق انداختن (احیای روابط) وجود ندارد.

پزشکیان در مقاله‌ای که به تبیین سیاست خارجی دولت خود پرداخته بود بر روابط با همسایگان تاکید ویژه کرده بود. وی در این مقاله نوشته بود: «در دولت من، تحکیم روابط با همسایگان در اولویت قرار خواهد داشت. ما پیگیر تشکیل یک «منطقه قوی» خواهیم بود، نه مناسباتی که در آن یک کشور به تنهایی به دنبال استیلا و تسلط بر دیگران باشد. من قویاً اعتقاد دارم که کشور‌های همسایه و برادر نباید منابع ارزشمند خود را در جهت رقابت‌های فرسایشی، مسابقه تسلیحاتی و محدودسازی بی‌مورد یکدیگر هدر دهند. به جای آن، هدف ما باید ایجاد محیطی باشد که در آن منابع همگان برای پیشرفت و توسعه منطقه، به نفع همه، اختصاص یابد.

ما به همکاری با ترکیه، عربستان سعودی، عمان، عراق، بحرین، قطر، کویت، امارات متحده عربی و سازمان‌های منطقه‌ای به منظورتعمیق روابط اقتصادی، تقویت روابط تجاری، ارتقا سرمایه‌گذاری‌های مشترک، مقابله با چالش‌های مشترک و حرکت به سوی ایجاد چارچوب منطقه‌ای برای گفتگو، اعتمادسازی و توسعه مبادرت خواهیم کرد.

منطقه ما دیربازی است از جنگ، تنش‌های فرقه‌ای، تروریسم و افراط‌گرایی، قاچاق مواد مخدر، کمبود آب، بحران پناهندگان، تخریب محیط‌زیست و مداخلات خارجی رنج می‌برد. حالا وقت آن فرارسیده که با هم به این چالش‌های مشترک برای آینده بهتر نسل‌های بعدی رسیدگی نمائیم. همکاری برای توسعه و شکوفایی منطقه‌ای اصل راهنمای سیاست خارجی ما خواهد بود.

به عنوان کشور‌هایی که از منابع فراوان و سنت‌های مشترکِ برخاسته از تعالیم صلح‌آمیز اسلامی برخوردارند، باید متحد شویم و به جای منطق قدرت، به قدرت منطق تکیه کنیم. با بهره‌گیری از ظرفیت هنجارسازی خود، می‌توانیم از طریق ترویج صلح، ایجاد محیطی آرام برای توسعه پایدار، تقویت گفتگو و مقابله با اسلام‌هراسی نقش مهمی در نظم جهانی پسا قطبی ایفا نمائیم. در این راستا، ایران به سهم خود آماده نقش‌آفرینی خواهد بود.»

پیام پزشکیان به پادشاه بحرین حاوی نکات حائز اهمیتی است:

۱. دولت پزشکیان در روابط با کشور‌های منطقه، بر ایده «منطقه قوی» تاکید دارد. معنای ضمنی این ایده تاکید بر سیاست سنتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه است. یعنی حل و فصل مسائل منطقه توسط کشور‌های منطقه و ضرورت خروج نیرو‌های فرامنطقه ای.

۲. ایده «منطقه قوی» برای عملیاتی شدن می‌تواند بر طرح‌های پیشین ایران از جمله «ابتکار صلح هرمز» تمرکز کند. طرحی که مبتنی بر قطعنامه ۵۹۸ است.

۳. سیاست خارجی اعراب خلیج فارس به ویژه عربستان و بحرین متاثر از متغیر ساختاری و به طور مشخص سیاست خارجی آمریکا در منطقه بوده است. بعد از بهار عربی این کشور‌ها هزینه‌های زیادی متحمل شدند تا نظم مورد نظر آمریکا در منطقه را دنبال کنند. هزینه‌های این سیاست از جمله جنگ یمن، آن‌ها را متقاعد کرده تا تنش زدایی با ایران را دنبال کنند.

۴. تنش زدایی در سیاست خارجی عربستان و بحرین ناشی از این موضوع بوده که مسائل این کشور‌ها با ایران باید به طور مستقل حل و فصل شود. اتکا به نظم آمریکایی نتوانست تنش‌های آن‌ها با ایران را حل و فصل کند.

تاکید اعراب خلیج فارس بر سند‌های چشم انداز مستلزم تنش زدایی با ایران است.

۶. نظم طبیعی در منطقه به بیان «گراهام فولر» (افسیر پیشین سیا) از رهگذر نگاهی درون منطقه‌ای به منطقه خلیج فارس است. کشورهایی، چون آمریکا با وارد کردن منافع خود به مسائل منطقه، مسائل منطقه را پیچیده کرده اند.

۷. تنش زدایی در روابط ایران و بحرین می‌تواند معماری منطقه را به گونه‌ای ترسیم کند که همه طرف‌ها از آن نفع و سود ببرند.