گفتگو با دکتر اطهری
بازی روسیه با کارت ایران در برنامه هسته‌ای
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: به دنبال سخنان جدید سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه به تأکید بر انجام مذاکره برای حل موضوع هسته‌ای ایران و تلاش مسکو برای ارائه راه حلی مناسب درباره برنامه هسته‌ای تهران در نشست کشورهای 1+5 آفتاب موضع‌گیری‌های جدید سخنگوی وازت خارجه روسیه را با یکی از اساتید دانشگاه، سید اسدالله اطهری، در میان گذاشت.
وی در مصاحبه با آفتاب تأکید کرد که سیاست های روسیه در قبال برنامه هسته‌ای ایران در مقاطع مختلف تحت تأثیر عوامل متعدد دارای نوسان بوده و با اتخاذ مواضع ضد و نقیض نه تنها در روند همکاریهای هسته‌ای خود با ایران اخلال نموده است بلکه در موضع‌گیری‌های خود در آژانس بین المللی انرژی اتمی و سپس در شورای امنیت سازمان ملل- که منجر به صدور چندین قطعنامه بی سابقه در تاریخ جمهوری اسلامی ایران شده است-عملاً به جبهه کشورهای غربی و در بهترین حالت به عنوان یک کشور بی طرف مطرح بوده است.
به اعتقاد این استاد دانشگاه روسیه در قبال برنامه هسته ای ایران یک رویکرد چندجانبه و پیچیده را در پیش گرفته است که این رویکرد بازتابی از اوضاع داخلی و نیروهای موثر بر سیاست خارجی این کشور از یک سو و موقعیت در حال تغییر بین‌المللی آن از سوی دیگر است.
وی نوسان در این رویکرد را معلول تغییرات ایجاد شده در محیط داخلی و نیز خارجی سیاست خارجی روسیه می‌دانند. با اعتقاد این کارشناس مسایل هسته ای موضوع همکاری های هسته ای ایران و روسیه در محل تقاطع افکار عمومی حامی پرستیژ روسیه از یک سو، الیگارشی حامی ادامه فعالیت‌های هسته‌ای روسیه و تصمیم‌سازان خواهان افزایش قدرت ملی از سوی دیگر قرار دارد.
نوع همکاری با ایران در اصل برآیندی از این سه مؤلفه است که گاهی با یکدیگر در تعارض قرار می‌گیرند. به عنوان مثال زمانی که غرب، پرستیژ روسیه را نادیده می‌گیرد، افکار عمومی از تداوم همکاریهای هسته‌ای ایران و روسیه به منظور ابراز نارضایتی از غرب استفاده می‌کند، ولی زمانی که اعتماد مردم نسبت به غرب افزایش می‌یابد حمایت آنها از همکاری روسیه با کشورهای مسئله‌دار کم می‌شود. تغییر در محیط سیاست خارجی میزان تاثیرگذاری هر یک از متغیرها را تحت تاثیر قرار داده است.
پیش از حادثه یازده سپتامبر که روابط غرب با روسیه تنش‌زا بود، همکاری های هسته‌ای ایران و روسیه در حد مطلوبی برای هر دو طرف قرار داشت،روسیه به رغم فشارهای آمریکا به همکاری هسته‌ای خود با ایران ادامه می‌داد. اما پس از حادثه یازده سپتامبر شرایط تا حد بسیار زیادی تغییر کرد. در حالی که روسیه در پی اختلاف با غرب بر سر مسائل بالکان در سال 2000 میلادی به طور رسمی و در اسناد استراتژیک خود (مانند سند تدبیر امنیت ملی،سند تدبیر سیاست خارجی و سند دکترین نظامی ) غرب و ناتو را تهدید امنیتی خود تلقی مینمود، اما پس از حوادث یازدهم سپتامبر،تعاملات امنیتی روسیه و غرب بهبود یافت و دو طرف خود را در مقابل تهدید مشترک جدید یعنی تروریسم در اتحاد استراتژیک یافتند و ترتیبات لازم بر عملیاتی شدن چنین پیوندی در چارچوب روابط دو جانبه با آمریکا و روابط چند جانبه با ناتو فراهم گردید.
در نتیجه بسیاری از مسائلی که طی یک دهه قبل موجبات نگرانی مسکو را فراهم آورده بود در مسیر حل و فصل قرار گرفت و حساسیت های روسیه نسبت به آنها از بین رفت. ناتو گسترش یافت و روسیه در قالب ترتیبات جدید در پیوند با آن قرار گرفت.
نیروهای آمریکایی در آسیای مرکزی،قفقاز و افغانستان مستقر شدند و بغداد به تصرف ارتش آمریکا در آمد. در واقع فضای کلی روابط سیاسی و امنیتی روسیه –غرب کاملاً عوض شد و دوره‌ای از عمل‌گرایی بر سیاست امنیتی و دفاعی روسیه حاکم گردید. با وجود این، حادثه یازده سپتامبر رویکرد کلی روسیه نسبت به همکاریهای هسته‌ای با ایران را به صورت بنیادی تغییر نداد،زیرا نظام بین‌الملل پس از یازده سپتامبر در واقع متغیرهای محیط خارجی را تغییر داد ولی متغیرهای داخلی مؤثر بر سیاست خارجی چندان تغییر نکردند.
آفتاب: به دنبال سخنان جدید سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه به تأکید بر انجام مذاکره برای حل موضوع هسته‌ای ایران و تلاش مسکو برای ارائه راه حلی مناسب درباره برنامه هسته‌ای تهران در نشست کشورهای 1+5 آفتاب موضع‌گیری‌های جدید سخنگوی وازت خارجه روسیه را با یکی از اساتید دانشگاه، سید اسدالله اطهری، در میان گذاشت. وی در مصاحبه با آفتاب تأکید کرد که سیاست های روسیه در قبال برنامه هسته‌ای ایران در مقاطع مختلف تحت تأثیر عوامل متعدد دارای نوسان بوده و با اتخاذ مواضع ضد و نقیض نه تنها در روند همکاریهای هسته‌ای خود با ایران اخلال نموده است بلکه در موضع‌گیری‌های خود در آژانس بین المللی انرژی اتمی و سپس در شورای امنیت سازمان ملل- که منجر به صدور چندین قطعنامه بی سابقه در تاریخ جمهوری اسلامی ایران شده است-عملاً به جبهه کشورهای غربی و در بهترین حالت به عنوان یک کشور بی طرف مطرح بوده است.
به اعتقاد این استاد دانشگاه روسیه در قبال برنامه هسته ای ایران یک رویکرد چندجانبه و پیچیده را در پیش گرفته است که این رویکرد بازتابی از اوضاع داخلی و نیروهای موثر بر سیاست خارجی این کشور از یک سو و موقعیت در حال تغییر بین‌المللی آن از سوی دیگر است.
وی نوسان در این رویکرد را معلول تغییرات ایجاد شده در محیط داخلی و نیز خارجی سیاست خارجی روسیه می‌دانند. با اعتقاد این کارشناس مسایل هسته ای موضوع همکاری های هسته ای ایران و روسیه در محل تقاطع افکار عمومی حامی پرستیژ روسیه از یک سو، الیگارشی حامی ادامه فعالیت‌های هسته‌ای روسیه و تصمیم‌سازان خواهان افزایش قدرت ملی از سوی دیگر قرار دارد.
نوع همکاری با ایران در اصل برآیندی از این سه مؤلفه است که گاهی با یکدیگر در تعارض قرار می‌گیرند. به عنوان مثال زمانی که غرب، پرستیژ روسیه را نادیده می‌گیرد، افکار عمومی از تداوم همکاریهای هسته‌ای ایران و روسیه به منظور ابراز نارضایتی از غرب استفاده می‌کند، ولی زمانی که اعتماد مردم نسبت به غرب افزایش می‌یابد حمایت آنها از همکاری روسیه با کشورهای مسئله‌دار کم می‌شود. تغییر در محیط سیاست خارجی میزان تاثیرگذاری هر یک از متغیرها را تحت تاثیر قرار داده است.
پیش از حادثه یازده سپتامبر که روابط غرب با روسیه تنش‌زا بود، همکاری های هسته‌ای ایران و روسیه در حد مطلوبی برای هر دو طرف قرار داشت،روسیه به رغم فشارهای آمریکا به همکاری هسته‌ای خود با ایران ادامه می‌داد. اما پس از حادثه یازده سپتامبر شرایط تا حد بسیار زیادی تغییر کرد. در حالی که روسیه در پی اختلاف با غرب بر سر مسائل بالکان در سال 2000 میلادی به طور رسمی و در اسناد استراتژیک خود (مانند سند تدبیر امنیت ملی،سند تدبیر سیاست خارجی و سند دکترین نظامی ) غرب و ناتو را تهدید امنیتی خود تلقی مینمود، اما پس از حوادث یازدهم سپتامبر،تعاملات امنیتی روسیه و غرب بهبود یافت و دو طرف خود را در مقابل تهدید مشترک جدید یعنی تروریسم در اتحاد استراتژیک یافتند و ترتیبات لازم بر عملیاتی شدن چنین پیوندی در چارچوب روابط دو جانبه با آمریکا و روابط چند جانبه با ناتو فراهم گردید.
در نتیجه بسیاری از مسائلی که طی یک دهه قبل موجبات نگرانی مسکو را فراهم آورده بود در مسیر حل و فصل قرار گرفت و حساسیت های روسیه نسبت به آنها از بین رفت. ناتو گسترش یافت و روسیه در قالب ترتیبات جدید در پیوند با آن قرار گرفت.
نیروهای آمریکایی در آسیای مرکزی،قفقاز و افغانستان مستقر شدند و بغداد به تصرف ارتش آمریکا در آمد. در واقع فضای کلی روابط سیاسی و امنیتی روسیه –غرب کاملاً عوض شد و دوره‌ای از عمل‌گرایی بر سیاست امنیتی و دفاعی روسیه حاکم گردید. با وجود این، حادثه یازده سپتامبر رویکرد کلی روسیه نسبت به همکاریهای هسته‌ای با ایران را به صورت بنیادی تغییر نداد،زیرا نظام بین‌الملل پس از یازده سپتامبر در واقع متغیرهای محیط خارجی را تغییر داد ولی متغیرهای داخلی مؤثر بر سیاست خارجی چندان تغییر نکردند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید