وال استریت ژورنال به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که ترکیه و متحدان شبهنظامی آن در حال بسیج نیرو در امتداد مرز با سوریه هستند.
وال استریت ژورنال میگوید اقدام ترکیه نگرانیها از حمله گسترده به مناطق تحت کنترل کردها را افزایش داده است و عملیات نظامی ترکیه در آن سوی مرز ممکن است قریبالوقوع باشد. بر این اساس، تجمع نیروهای ترکیه مشابه اقدامات آنکارا پیش از تهاجم به شمال شرق سوریه در سال ۲۰۱۹ است.
در این زمینه، الهام احمد، از مسئولان اداره مدنی کردها، به ترامپ اطلاع داد که عملیات ترکیه در سوریه قریبالوقوع است و هدف ترکیه تسلط بر سرزمین ما قبل از تصدی شما بود.
مقامات آمریکایی گفته اند: ما برای خویشتنداری فشار میآوریم. از سوی دیگر در این میان ترکیه به عنوان مهمترین بازیگر منطقهای در سوریه جدید بدون شک دستاوردهای ژئوپلیتیک بزرگی را رقم زده است؛ اما در عین حال نیز با چالشهای فراوانی در آینده مواجه خواهد شد؛ از احتمال شکلگیری تدریجی تصویری مداخلهگر و نوعثمانیگری از ترکیه درمنطقه عربی تا آینده مساله کردی در سوریه.
از هم اکنون هم تاحدودی فعالان مجازی نزدیک به امارات کار خود را برای خلق چنین تصویری شروع کردهاند. ترکیه هم گویا این مساله را درک کرده است و سخنان فیدان مبنی براین که کشورش نمیخواهد جای ایران را در سوریه بگیرد، معطوف به آن است. هر چند ترکیه حضوری نظامی در شمال سوریه هم دارد، اما سیاست خارجی آن متکی بر نفوذ اقتصادی و فرهنگی است و باید دید چگونه چالشهای نقش خود در سوریه را مدیریت خواهد کرد. اما ظاهرا رئیس جمهور مصر نگرانتر از همه به نظر میرسد و این نگرانی از واکنش انفعالی او به پیروزی مخالفان در سوریه هویداست.
به نظر میرسد که عربستان بر خلاف مصر، امارات و اردن چندان نگران نیست و چه بسا علت آن تاثیر تحولات سوریه در تضعیف نفوذ منطقهای رقیب ایرانی است. در کنار آن هم گویا ترکیه به گفته هاکان فیدان وزیر خارجه آن «در بالاترین سطوح»، تحولات سوریه را با عربستان هماهنگ کرده است. مساله دیگر این که ریاض مثل قبل با محور اماراتی در منطقه عربی همراه نیست و علت آن هم اختلافات و تنشی است که میان بن زاید و بن سلمان از حدود دو سال پیش بروز کرده است.
تغییر لحن رسانههای سعودی مانند العربیه و عزیمت چهرههای معروف آنها به دمشق برای دیدار با احمدالشرع (جولانی) و تعریف و تمجید از او و همچنین نامه پادشاه بحرین به او میتواند نشانه دیگری نسبت به موضع متفاوت عربستان باشد.
تا این لحظه حکام اسلامگرای سوریه بر کسب اعتماد و مشروعیت داخلی و خارجی متمرکز شده و از این طریق میخواهند نگرانیهای نظام رسمی عربی و سیاست بینالملل نسبت به حضور خود در قدرت را کاهش داده و کنترل کنند. البته وضعیت امروز سوریه با دیروز مصر و کشورهای دیگری که شاهد کودتا بودند، متفاوت است. اسلامگرایان در سوریه جدید حضور نظامی قوی دارند که به احتمال زیاد خمیر مایه ارتش و دستگاههای امنیتی سوریه را تشکیل دهند.
هر چند تحریرالشام توانسته است به «شکل محدود» اعتماد آمریکا، اروپا و سازمان ملل را کسب کند، اما فعلا زود است که نسبت به موفقیت اسلامگرایان سوریه در اعتمادسازی داخلی و خارجی قضاوت کرد و باید منتظر تصویب قانون اساسی و ماهیت حکمرانی و تشکیل دولت ماند. کما این که بیانیه نشست گروه تماس درباره سوریه در خلیج عقبه اردن در عین حال هم پیام مثبتی هم رگههای از پیام منفی به رهبران جدید سوریه داشت.