در دفاع از 90؛ نقد سخنان مایلی کهن و اخلاق در فوتبال ما

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب- فواد حبیبی:

"پند واندرزو حتی قبول این امر که رعایت اخلاق در جامعه لازم و ضروری است، بدون فراهم کردن زمینه‏های اجتماعی اخلاق گرایی و وجود نهادهایی که به توسعه‏ی جامعه‏ای اخلاقی کمک کنند، ناممکن است." علی میرسپاسی 

محمد مایلی کهن این هفته هم با حملاتش علیه پر بیننده ترین برنامه ی تلویزیونی و مجری معروف آن عادل فردوسی پور خبرساز شد. وی پس از باخت به استیل آذین و در کنفرانس مطبوعاتی فردوسی پور را "شومن کبیر" خواند و با اشاره به اینکه فردوسی پور فاقد مدرک ورزشی است اورا متهم به دخالت دادن علایق سیاسی و اقتصادی در برنامه اش ساخت. مایلی کهن در ادامه مدعی شد که فردوسی پور همیشه در پی تخریب دیگران است و در ادامه به قضیه مصاحبه فردوسی پور با مدیر عامل جدید شرکت سایپا و مدیر عامل باشگاه ابومسلم وهمچنین ماجرای ادعای پرطرفدارترین بودن هواداران تراکتورسازی پرداخت ومدعی شد وی در هنگام مورد انتقاد قرارگرفتن به "سیاه نمایی و مرثیه سرایی" پناه می برد.

در این جا می توان از زوایای مختلف این بحث را پیش برد و با چند شیوه ی متفاوت به نقد حرف های مایلی کهن پرداخت که همه آنها را می توان جهت اشاره به یک ویژگی فراگیر اخلاقی در فوتبال ایران کنار هم قرار داد:

1)دفاع از عادل فردوسی پور: اینکه فردوسی پور مدارکی در رشته ی ورزش نداشته نمی تواند نقدی بر وی باشد زیرا وی یک مجری ورزشی است نه یک کارشناس یا برنامه ریز. اگر بخواهیم وی را مورد نقد قرار دهیم باید مدعی شویم که فردوسی پور فاقد توانایی های یک مجری خوب فوتبالی است که محبوبیت وی و برنامه اس ام اسی اش بهترین پاسخ به این انتقاد می تواند باشد که توانسته است مخاطبین فوتبال را به بهترین نحوی به سوی خود جذب کند. درباره ی دخالت دادن علایق سیاسی و اقتصادی باید گفت که تاکنون در برنامه ی 90 ما نکته‏ای از سیاسی گرایی یا بازی های کثیف اقتصادی مانند تبلیغ ستاره های سوخته ی خارجی و ... ندیده ایم. درضمن بسیاری از آنان که از نزدیک دستی بر آتش دارند(از قبیل ژورنالیست های کارکشته ای چون پژمان راهبر؛ رجوع شود به مقاله ی وی در سایت گل) بر سلامت و پاکی اقتصادی وی شهادت می دهند. درباره‏ی قضیه ی تراکتورسازی بحث بسیار است اما جدا چه کسی می تواند برنامه ی مستند ومستدل فردوسی پور درباره ی چگونگی جمع آوری و دسته بندی اس ام اس های بینندگان برنامه ی 90 را سیاه نمایی بخواند!؟ درباره ی باشگاه ابومسلم و کارهای عجیب و غریب مسئولان آن نیز که بهتر است بحث نکنیم.

2)نقد مایلی کهن:محمد مایلی کهن پس از بازی با استیل آذین از موضع دفاع از شخصیت افراد وانسان‏های مختلفی علیه برنامه ی 90 و مجری آن وارد شد. جدا از دفاعیاتی که از فردوسی پور داشتیم حتی اگر فرض کنیم همه‏ی انتقادات وی علیه فردوسی پور درست بوده است، باید پرسید که کسی که داعیه دار دفاع از شخصیت و حرمت افراد است (تا جایی که نقش وکیل مدافع مدیر عامل باشگاه ابومسلم را نیز برعهده می گیرد ) چگونه است که طیفی از مربیان و افراد حاضر در عرصه ی ورزش را با بدترین القاب و اتهامات درهم می کوبد. درسیاهه‏ی افراد مورد حمله‏ی وی همین کافی است که به حملات وی به امیر عابدینی ("ایشان لطف کنند قرص‏هایی که برای حفظ سلامتی شان مصرف می کنند به ما هم بدهند")؛ فیروز کریمی ("عامل دوپینگ، لوده، مضحک، دلقک، ورزشگاه را با باغ وحش اشتباه گرفته است")؛ قطبی ("دیوانه عاقل مات کن، جزو باند اوباما")؛ قلعه نویی("اراجیف گو، آدم کوچولو، کوتوله، شعبان بی مخ، کل یوم، گروهبان قندلی") و علی دایی اشاره کنیم. آنچه در اینجا جای سوال است این است که چگونه است که سوالات فردوسی پور درباره ی شائبه‏ی غیرواقعی بودن مدرک دکترای مدیر عامل ابومسلم و پیوند نسبی مدیر عامل سایپا با یکی از مسولین سیاسی کشور تخریب محسوب می شود اما القاب و اتهاماتی چون موارد فوق هیچ اشکالی ندارد و مصداق تخریب شخصیت افراد به حساب نمی‏آید!؟

3)اخلاق در ورزش: اما بهتر آن است که به جای تقلیل مسئله به افراد و یقه گیری های متداول به این مسئله توجه کنیم که به واقع اخلاق چه جایگاهی در فوتبال ما دارد. هفته ای نیست که باشگاه های چندی داوران را به قضاوت‏های ناپاک متهم نکنند و در عین حال، شایعه وجود گسترده‏ی دوپینگ در فوتبال ما همواره به گوش می رسد. هر هفته برنامه ی 90 مجموعه‏ای از جنگ های خشن و حتی چاقو کشی را در ورزشگاه‏های سراسر کشور نشان می دهد و به نظر می رسد روز به روز فوتبال ما بیشتر و بیشتر در دام ضد اخلاق اسیر می شود. این وضعیت بهتر از هر چیز دیگری می تواند نشان دهد که مدیریت خشن و پادگانی در فوتبال که از سوی کمیته‏ی انضباطی در چند سال اخیر آغاز شده است، نه تنها به حل مسائل اخلاقی فوتبال ایران کمک نکرده است بلکه اوضاع را غامض‏تر و بحرانی‏تر ساخته است. برخوردهای سلیقه ای وعجولانه و حاشیه امنیت برخی افراد (از جمله کسانی چون مایلی کهن ) و دخالت هر روزه‏ی این کمیته در مسائل فوتبال، میزان عصبانیت و استرس را در فوتبال بالا برده است و حتی حرف از بیرون کشیدن تیم وکارهای مرسوم درعصر حجر را در فوتبال‏مان شاهد هستیم.

هنگامی که مایلی کهن و قلعه نویی پس از بدترین جنگ های لفظی تاریخ فوتبال در آغوش هم آرام می‏گیرند و مانند بسیاری دیگر از ماجراهای مشابه؛ متهم دعواهای خود را "رسانه‏ها" معرفی می کنند، دقیقا به یکی از معدود فاکتورهایی حمله می کنند که اتفاقا تا حدودی می‏توانند ضامن صداقت، شفافیت و رعایت هنجارهای اخلاقی باشند. وجود رسانه های منتقد (از جمله برنامه ی 90) از جمله‏ی راه‏هایی است که می تواند مسئولین، مربیان و بازیکنان را در مقابل وجدان عمومی و قضاوت افکار عمومی قرار داد تا از میزان اعمال غیر اخلاقی کاسته شود وهمچنین این مردم باشند که تصمیم بگیرند تا چه کسی بر راه صحیح گام می نهد و چه کسی در اشتباه است. کنار رفتن دخالت های رعب آور کمیته‏ی انضباطی و رعایت شان و احترام فعالان عرصه‏ی فوتبال، تقویت برنامه‏های انتقادی چون برنامه‏ی 90، رعایت بی طرفی در برخورد قانونی با کسانی که شان دیگران را به راستی زیر سوال می برند، ثبات در مدیریت تیم‏ها و تامین مالی باشگاه ها با اجازه دادن به فعالیت بخش خصوصی، تصویب قوانین همه جانبه در عرصه‏ی فوتبال با توجه به معیارهای جهانی این ورزش و مهم تر از آن رعایت جدی و بی‏اغماض آن درباره‏ی همه‏ی باشگاه ها و بازیکنان و مربیان، عدم دخالت بخش‏های دیگر جامعه در فوتبال و...مجموعه از راهکارهای ساختاری است که می‏تواند به صورت ریشه‏ای و بنیادین به حل معضلات غیراخلاقی و ضد اخلاقی مرسوم در فوتبال ملی ما یاری برساند.

در غیر این‏صورت باید کم کم به جنگ‏های بی پایان لفظی فعالان عرصه ی فوتبال علیه یکدیگر و اتفاق‏های تلخ این چندساله عادت کنیم. برای حل این مسائل نیز نمی‏توان به توصیه‏های اخلاقی فردی امید بست که افراد را به رعایت اخلاق در بستری چنین در هم ریخته و بازار آشفته‏ی ورزش دعوت می کند که در نهایت فقط می تواند ژستی باشد غیرواقعی که حتی گاه از سوی تندخوترین افراد این عرصه به نمایش در می آید؛ همانند سخنان مایلی کهن در دفاع از حرمت و شخصیت افراد در مقابل برنامه‏ی محبوب و انتقادی 90.