اعلام رسمی آغاز مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشنگتن به میزبانی عمان با محوریت فعالیت صلح آمیز هستهای ایران و رفع تحریم ها، تلنگری بود تا حباب قیمتی که به دلایل روانی و فارغ از عوامل بنیادین در اقتصاد ایران شکل گرفته بودند، بترکد به طوری که از بیستم فروردین ماه به بعد بازار غیررسمی ارز روی نوار ریزش قیمتها افتاده است.
این تب و تاب قیمت گذاری در بین دلالان بازار ارز که نیم نگاهی هم به مذاکرات هستهای اعم از مسقط و رم دارند و حتی فضاسازیهای رسانهای برای شعله ور کردن آتش اختلاف بین تهران و واشنگتن را دستمایه رشد چند صد تومانی ارز در کانالهای تلگرامی میکنند، در سه هفته گذشته به صورت مداوم وجود داشته، اما در مجموع نتوانسته از میل بازار به سمت کاهش قیمتها جلوگیری کند.
اوج این کاهش قیمت به روز ششم اردیبهشت ماه یعنی روزی که دور سوم مذاکرات غیرمستقیم در مسقط صورت گرفت، باز میگردد که دلار در بازار رسمی همزمان با نزدیک شدن به زمان مذاکرات تا ۷۸ هزار تومان هم عقبگرد داشت و هسته مقاومتی عبور از کانال ۸۰ هزار تومانی و عقب نشینی به کانال هفتاد هزار تومان را تجربه کرد.
با این همه، این عقبگرد چند ساعت تداوم داشت و باز هم دلالان با بهانه هایی، چون حادثه انفجار در بندر شهید رجایی و انتشار اخبار غیرموثق درباره علل آن، به هیجان در بازار ارز دامن زدند و توانستند دوباره قیمتها را به کف کانال هشتاد هزار تومان بازگردانند.
فعالان بازار ارز بر این باورند که کف کانال ۸۰ هزار تومانی، مقاومت نهایی و هسته سخت قیمت گذاری در بازار ارز غیررسمی است و برای ریزش بیشتر قیمتها در بازار و ماندگاری آن باید نگاهی به دور بعدی مذاکرات داشت که به احتمال زیاد در هفته آینده برگزار میشود.
آنطور که سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران و مذاکره کننده ارشد هستهای کشورمان دیروز پس از دور سوم مذاکرات در مسقط اعلام کرد، دور بعد احتمالا شنبه (۱۳ اردیبهشت ماه) خواهد بود و جزییات آن را دولت میزبان که عمان است تنظیم کرده و به اطلاع دو طرف میرساند. سطح دور چهارم هم با حضور بنده و آقای استیو ویتکاف و همراهی کارشناسان خواهد بود.
«بدر البوسعیدی» وزیر خارجه عمان نیز از پایان دور سوم مذاکرات، از برگزاری دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا در شنبه آینده خبر داد و گفت: مذاکرات امروز آمریکا - ایران نشاندهنده خواست مشترکی برای رسیدن به توافقی مبتنی بر احترام دوجانبه و تعهدات پایدار بود.
بر این اساس و با وجود آنکه دور سوم مذاکرات نیز همچون دو دور قبلی مثبت ارزیابی شده و طرفهای مذاکره کننده با رویکرد جدی سعی در پیشرفت مذاکرات و رسیدن به نقطه مشترک دارند، دلالان بازار تلاش کردند تا نرخهای خود را در کانالهای تلگرامی بالا ببرند و هرچند قیمت واقعی ارزهای عمده در کف بازار با نرخهای اعلامی در فضای مجازی فاصله دارد، اما در نهایت در ساعات پایانی دیروز، نرخها دوباره به کانال هشتاد هزار تومان بازگشت.
به نظر میرسد که پیچیدگیهای مذاکرات فنی برای رسیدن به نگاه مشترک با توجه به سابقه تاریخی که بازار ارز از مذاکرات برجام داشته، سبب شده تا دلالان اینگونه القا کنند که مذاکرات فنی و کارشناسی زمانبر است و با همین اهرم قیمتها را بالا نگه دارند. بر این اساس در روزهای آینده جدال واقعیتهای اقتصاد ایران و معامله گرانی که برای گرانی بیشتر دلار و ارز دیجیتال تتر ذخیره کردهاند، ادامه دارد و بیش از هر چیز سیگنالهای سیاسی که به بازار ارسال میشود، در نوسان قیمت موثر است.
البته نباید از نظر دور داشت که در بازار رسمی ارز نیز اسکناس دلار ۷۱ هزار و ۲۰۰ تومان و اسکناس یورو ۸۱ هزار تومان فروخته میشود که دلالان سعی میکنند فاصله قیمتی خود را بین ۱۰ تا ۲۰ درصد با بازار رسمی حفظ کنند و بخشی از تلاشها برای بالا بردن قیمت دلار در بازار غیررسمی به همین موضوع باز میگردد.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که قیمتها تا محدوده کف خاصی ریزش خواهند داشت و بیشتر از آن با مقاومت بازارسازها مواجه خواهد شد، چون توجیه اقتصادی آن از بین خواهد رفت. زیرا قیمت ارز واقعی بر اساس محاسبات دقیق از جمله اختلاف بین تورم داخلی و خارجی محاسبه میشود و نمیتوان نرخها را دستکاری کرد.