بنیاد مستضعفان درحال حاضر مسئولیت و مدیریت حدود ۱۵ موزه را در کشور بر عهده دارد و با توجه به اینکه مبلغ ورودی این موزهها برای مخاطب ایرانی از حدود ۴۰ تا ۳۵۰ هزار تومان است و این نرخ برای بازدیدکننده خارجی ۷۵۰ هزار تومان محاسبه میشود، این پرسش مطرح است که درآمد حاصل از این موزهها در کجا و چگونه هزینه میشود و با توجه به اهداف کلی که بنیاد مستضعفان دارد، قشر مستضعف و محروم از فعالیتهای فرهنگی این بنیاد چه بهرهای میبرند و برای مناطق محروم طبق دستورالعلمل بنیاد مستضعفان چه سیاستگذاری شده است؟
حمیدرضا سلیمانی، مدیرعامل مؤسسه موزههای دفینه وابسته به بنیاد مستضعفان در پاسخ به این پرسش گفت: ما آییننامه حمایتی از این اقشار را داریم که بازدید آنها نسبت به دیگر گروههای هدف، متفاوت است و تخفیفهایی برای آن داریم، مثلاً برای بچه مدرسهایهای مناطق محروم، بازدید از موزههای بنیاد مستضعفان عموما رایگان است و حتی از نقاط دیگر کشور که برای بازدید میآیند، هزینه رفتوآمد و پذیرایی آنها تأمین میشود.
او در عین حال، اظهار کرد: هزینه نگهداری موزه و هزینههای جاری به هر حال بالاست و هزینه بلیت هم که پرداخت میشود، به میزانی نیست که پاسخگوی هزینه جاری و تعمیر و مرمت باشد. قطعا بنیاد مستضعفان به این بخش کمک میکند. این اطمینان را میدهیم که مسیر کمک به نیازمندان در حوزه موزهها نیز به نحو احسن انجام میشود.
سلیمانی افزود: جدا از این، طرحی با عنوان «موزه سیار» داریم که سعی میکنیم این طرح را در فضاهای دور از دسترس که رفت و آمد سختی دارد، اجرا کنیم.
مدیر موزههای بنیاد مستضعفان در پاسخ به این پرسش که اقشار محروم و مستضعف چگونه از چنین طرحی بهرهمند میشوند و چهر کارآمدی برای آنها دارد، اظهار کرد: قرار شد ما طرح موزه سیار را برای افرادی که امکان بازدید از موزهها و دسترسی به این فضاها را ندارند اجرا کنیم. به همین خاطر در مناطق محروم، روستاها و مناطق بیرون شهر که امکان آشنایی با فرهنگ ایران را ندارند، آموزش میراث فرهنگی داده میشود. این طرحها از بخش درآمدی موزهها انجام میشود. ما مدل سازی آثار را داریم و سعی میکنیم در روستاها کودکان و نوجوانان را با ماکت آثار تاریخی آشنا کنیم و فرهنگ این آثار را به صورت میراث ملموس و ناملموس معرفی کنیم.
بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در اسفند ماه سال ۵۷ با هدف تملک داراییهای خاندان پهلوی و وابستگان آنها برای اقشار محروم و مستضعف جامعه تشکیل شد.
در ماده ۶ اهداف کلی بنیاد مستضعفان آمده است: اهداف بنیاد عبارتست از کمک به ارتقاء سطح زندگی مادی، معنوی و فرهنگی مستضعفان و محرومین جامعه همراه با اداره بهینه دارائیهای تحت پوشش و با حضور مؤثر در صحنههای اقتصادی در چارچوب سیاستهای کلی نظام و بر همین اساس، وظایفی برای آن ترسیم شده است.
فعالیتهای فرهنگی بنیاد مجموعهای از خدمات آموزشی، مطالعاتی، پژوهشی و فرهنگی است که با هدف رشد سرمایه انسانی و توسعه تحقیقات و فناوری کاربردی و نیز حفظ و بهرهبرداری از اشیاء، اسناد و آثار تاریخی و موزهای صورت میگیرد.
بر همین اساس هم گروه موزههای دفینه در سال ۱۳۷۴با هدف گردآوری و نگهداری آثار موزهای موجود در بنیاد آغاز به کار کرد. اهم فعالیتهای این مجموعه، نمایش و پژوهش، ساماندهی، مرمت، تهیه شناسنامه علمی برای آثار موزهای، تفکیک و تجهیز آثار موزهای شامل ظروف، تندیس، لوستر، فرش، پوشاک، خودروهای تاریخی، سفالینه، جنگافزار و مفرغها، زیورآلات، سکه و اسکناس، تابلوهای نقاشی نفیس ایرانی و خارجی، نقشههای جغرافیایی قدیمی به ویژه خلیج فارس و مرقعات نفیس، در و پنجرههای مشبک کاری و معرق کاری شده و تابلوکاشیهای نفیس عنوان شده است. هرچند فعالیتهای این گروه از سال ۱۳۷۴خورشیدی با عنوان «اداره کل موزههای بنیاد» و با رویکرد تخصصی و موزهداری آغاز شد، لیکن پیش از این، فعالیتها با عنوان «موزههای دفینه» جریان داشته و از سال ۱۳۸۴ به بعد نیز با عنوان «گروه موزههای دفینه» ادامه پیدا کرد. در حال حاضر، این موسسه علاوهبر این دارای حدود ۱۵ موزه در شهرهای تهران، رامسر، اصفهان، یزد و ۱۰ خزانه تخصصی نیز با عناوین سفال، بافته، سازههای معماری، تندیس، رنگ و نقش (تابلوهای نقاشی)، پول و جواهر و آرایه، زمان، خودروهای تاریخی، جنگ افزارهای تاریخی را اداره میکند.