از بازگشت آوارگان فلسطینی تا ورود کامیون های حامل کمک‌ها؛ در غزه بعد از آتش بس چه خبر است؟
مقامات فلسطینی در غزه اعلام کردند حدود ۵۰۰ هزار نفر در دو روز گذشته، پس از عقب‌نشینی نیرو‌های اسرائیلی به شمال غزه بازگشته‌اند؛ منطقه‌ای که تقریبا به ویرانه تبدیل شده است.
«رَجا سلمی» زن ۵۲ ساله‌ای که به محله «رِمال» در شهر غزه بازگشته، به خبرگزاری فرانسه گفت: «جلوی خانه‌ام ایستادم و گریه کردم. تمام خاطراتم حالا فقط تلی از خاک است.»
طبق مفاد توافق آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها، قرار است ورود کمک‌های انسانی به غزه افزایش یابد و بسیاری از نهاد‌های امدادرسان خود را برای ارسال حجم بزرگی از کمک‌های حیاتی به مردم گرسنه غزه آماده می‌کنند.
اما برنامه جهانی غذا (WFP) به بی‌بی‌سی گفته هنوز افزایش محسوسی در ورود کامیون‌های حامل کمک مشاهده نشده و روزانه فقط دو تا سه کامیون وارد غزه می‌شود.
این نهاد وابسته به سازمان ملل گفته است در صورت دسترسی کامل، قصد دارد توزیع منظم مواد غذایی را از سر بگیرد و از طریق ۱۴۵ مرکز در سراسر غزه کمک‌ها را توزیع کند.
تس اینگرام، سخنگوی یونیسف گفت: «نشانه‌هایی دریافت کرده‌ایم که فردا روز آغاز واقعی افزایش ارسال کمک‌ها در چارچوب آتش‌بس خواهد بود.»
او که از داخل غزه با تلفن صحبت می‌کرد افزود: «شرایط بسیار حساس است. حتی با وجود آتش‌بس و توقف بمباران، بحران انسانی ادامه دارد. هنوز با قحطی و گسترش بیماری‌ها روبه‌رو هستیم و باید هرچه سریع‌تر روند ارسال کمک‌ها افزایش یابد.»
یونیسف از اسرائیل خواسته تمامی گذرگاه‌ها به غزه را باز کند تا کامیون‌های حامل کمک بتوانند بدون تاخیر و مانع عبور کنند.
آنروا، آژانس امدادرسانی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی نیز اعلام کرده ذخیره غذایی کافی برای تامین نیاز همه ساکنان غزه به‌مدت سه ماه دارد. ژولیت توما، مدیر ارتباطات آنروا روز شنبه گفت توزیع این کمک‌ها «نقش حیاتی در جلوگیری از گسترش قحطی» دارد.
ده‌ها هزار تُن مواد غذایی و دارویی در کشور‌های همسایه از جمله اردن و مصر آماده ارسال است. طبق مفاد مرحله نخست توافق قرار است روزانه حدود ۶۰۰ کامیون حامل مواد غذایی و دارویی وارد غزه شود.
بدنه نظامی اسرائیل که بر ورود کمک‌ها به غزه نظارت دارد، اعلام کرده روز پنج‌شنبه ۵۰۰ کامیون وارد غزه شده که محموله حدود ۳۰۰ دستگاه از آنها توسط سازمان ملل و نهاد‌های دیگر در داخل غزه توزیع شده‌اند.
بر اساس گزارش تازه «طبقه‌بندی مرحله‌ای امنیت غذایی» (IPC) که با حمایت سازمان ملل منتشر شده، حدود ۵۰۰ هزار نفر یعنی یک‌چهارم جمعیت غزه در وضعیت قحطی به سر می‌برند.
در جریان جنگ، اسرائیل مسیر‌های ورود و خروج را مسدود کرده بود و این اقدام باعث شد غذا و دارو به بسیاری از مناطق غزه نرسد و بخش‌هایی از این منطقه دچار قحطی شود.
نهاد‌های امدادرسان امیدوارند اسرائیل به «طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ» پایبند بماند؛ طرحی که تاکید دارد ورود و توزیع کمک‌ها در نوار غزه باید «بدون هیچ‌گونه مانع یا دخالت» انجام شود.
از سوی دیگر صد‌ها هزار نفر در تل‌آویو نیز گرد هم آمدند تا پیش از آزادی گروگان‌های اسرائیلی توسط حماس در تجمعی بزرگ شرکت کنند.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در سخنرانی خود برای جمعیت گفت: «گروگان‌ها در راه بازگشت به خانه هستند» و از دونالد ترامپ برای نقش او در دستیابی به توافق آتش‌بس در غزه و آزادی گروگان‌ها قدردانی کرد.
بسیاری از حاضران در جمع شعار «ترامپ متشکریم» سر دادند، اما هنگامی که ویتکاف نام بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل را برد، او را هو کردند.
در همین حال مصر تایید کرد که روز دوشنبه میزبان نشستی در شرم‌الشیخ خواهد بود تا توافقی برای پایان دادن به جنگ نهایی شود. سخنگوی ریاست‌جمهوری مصر گفت بیش از ۲۰ نفر از رهبران جهان از جمله ترامپ در این نشست شرکت خواهند کرد. قرار است امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه و کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا نیز دوشنبه به مصر سفر کنند.
ترامپ پیش از سفر به مصر، روز دوشنبه از اسرائیل دیدار خواهد کرد. دخترش ایوانکا ترامپ و دامادش جرد کوشنر نیز روز شنبه در تجمع تل‌آویو سخنرانی کردند.
هم‌زمان سفارت قطر در مصر اعلام کرد سه عضو عالی‌رتبه دیوان امیری قطر در سانحه رانندگی نزدیک شرم‌الشیخ جان خود را از دست داده‌اند. قطر یکی از میانجی‌های اصلی بحران غزه به‌شمار می‌رود.
بر اساس توافق آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها که پنج‌شنبه گذشته اعلام شد حماس تا ظهر دوشنبه به وقت محلی فرصت دارد تا همه ۴۸ گروگانی را که پس از دو سال جنگ همچنان در اختیار دارد آزاد کند؛ پیش‌بینی می‌شود ۲۰ نفر از آنها همچنان زنده باشند.
اسامه حمدان از مقام‌های ارشد حماس به خبرگزاری فرانسه گفت: «طبق توافق امضا شده، تبادل اسرا قرار است صبح دوشنبه طبق برنامه آغاز شود و تغییری در این زمینه ایجاد نشده است.» او افزود نیرو‌های میدانی حماس هنوز جزئیات اجرایی تحویل گروگان‌ها را به رهبران جنبش اطلاع نداده‌اند.
منابع محلی در غزه گفتند حماس هزاران نفر از نیروهایش را برای بازپس‌گیری کنترل مناطق تخلیه‌شده از سوی ارتش اسرائیل فراخوانده است. این بسیج نیرو پیش‌تر پیش‌بینی می‌شد، زیرا هنوز مشخص نیست چه کسی پس از پایان جنگ، اداره غزه را برعهده خواهد داشت. گزارش‌هایی هم از درگیری‌های مسلحانه میان نیرو‌های حماس و برخی قبایل غزه منتشر شده است.
در حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به جنوب اسرائیل، حدود ۱۲۰۰ نفر کشته و ۲۵۱ نفر گروگان گرفته شدند. اسرائیل در واکنش، حمله نظامی گسترده‌ای را آغاز کرد که طبق اعلام وزارت بهداشت غزه، تحت کنترل حماس تاکنون بیش از ۶۷ هزار فلسطینی در جریان آن کشته شده‌اند.
