راهنمای مالیات شرکت‌های تولیدی؛ نکات ضروری برای مدیران

مالیات شرکت‌های تولیدی میزان مبلغی است که شرکت‌های تولیدی بعد از کسر هزینه‌های مجاز از سود خود، باید به دولت بپردازند. این نوع مالیات، جزو مالیات مستقیمی است که شرکت‌ها باید آن را از درآمد حاصل از فعالیت‌های تولیدی و فروش کالای خود بعد از کسر هزینه‌های استهلاک بپردازند.

طبق ماده ۱۰۵ قانون مالیات‌های مستقیم، مقدار مالیات شرکت‌های تولیدی بسته به اینکه نوع فعالیت آنها در چه زمینه‌ای باشد، درآمد مشمول مالیاتشان چقدر باشد، محل استقرار واحد تولیدی کجا باشد و در نهایت از چه میزان معافیت مالیاتی برخوردار باشند، متفاوت است. به‌طور کلی همه شرکت‌های تولیدی باید ۲۵ درصد از کل سود خود را به‌عنوان مالیات به‌دولت بپردازند. البته دولت ایران در چندسال گذشته برای حمایت از شرکت‌های تولیدی، این مبلغ را از ۲۵ درصد به ۲۰ درصد کاهش داده است. این اقدام با هدف افزایش انگیزه افراد، برای فعالیت در عرصه تولید انجام شده است.

انواع مالیات شرکت‌های تولیدی

مالیات شرکت‌های تولیدی به ۶ دسته زیر تقسیم می‌شود:

۱. مالیات بر درآمد شرکت‌ها

این نوع مالیات باید از سود خالص شرکت‌های تولیدی بعد از کسر هزینه‌های مختلف (مانند هزینه تولید، دستمزد و ... به دست می‌آورند) پرداخت شود. نرخ پایه این نوع مالیت نیز همان طور که در بخش قبل ذکر کردیم، ۲۵ درصد است و در حال حاضر ۵ درصد آن نیز کاهش یافته است.

۲. مالیات تکلیفی و مالیات حقوق

این نوع مالیات شرکت‌های تولیدی، شامل ۱۰ الی ۳۵ درصد از پرداخت‌ها و حقوقی است که شرکت‌های تولیدی به افراد دیگر مانند پیمانکاران و مشاوران (که برای آنها کار می‌کنند) می‌پردازند. طبق قانون بودجه سال ۴۰۴، تا درآمد ۲۴۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال مالیات ندارد و بیشتر از آن شامل مالیات تکلیفی و مالیات حقوق می‌شود.

۳. مالیات بر ارزش افزوده

یکی دیگر از انواع مالیات شرکت‌های تولیدی، مالیات برارزش افزوده است که شامل ۹ درصد از کل مبلغی می‌شود که کسب‌وکار‌های تولیدی از مشتریان خود دریافت می‌کنند.

۴. مالیات بر اموال و دارایی شرکت تولیدی

این نوع مالیات، از اموال و سرمایه شرکت‌های تولیدی (مانند املاک و تجهیزاتی که دارند) کسر می‌شود. مقدار آن نیز به ارزش دارایی کسب‌وکار بستگی دارد.

۵. مالیات بر خودرو

شرکت‌های تولیدی که خودرو دارند، باید مالیات خودرو‌ها را به‌صورت سالیانه به دولت بپردازند. مقدار این مالیات بر اساس سال ساخت و حجم موتور اتومبیل محاسبه می‌شود.

۶. مالیات بر عوارض خروج از کشور

آخرین نوع مالیات شرکت‌های تولیدی نیز، مالیات بر عوارض خروج از کشور است. این نوع مالیات شامل شرکت‌هایی می‌شود که کارت بازرگانی دارند و باید عوارض خروج از کشور بپردازند. مقدار این نوع مالیات بر اساس نوع کشور‌هایی که شرکت‌های تولیدی با آنها همکاری دارند، تعیین می‌شود.

نحوه محاسبه مالیات شرکت‌های تولیدی

دولت برای محاسبه مالیات شرکت‌های تولیدی از فرمول زیر استفاده می‌کند:

مالیات بر درآمد واحد‌های تولیدی = نرخ مالیاتی × (معافیت‌های مقرر – هزینه‌ها و استهلاکات – زیان حاصل از منابع غیر معاف + درآمد کل)

محاسبه مالیات طبق مراحل زیر برآورد خواهد شد:

مشخص کردن کل درآمد شرکت

ابتدا باید درآمد یکسال شرکت‌های تولیدی که از فروش محصولات، خدمات و سایر فعالیت‌های اقتصادی خود به دست آورده، محاسبه شود.

کسر هزینه‌های تولید 

در مرحله بعدی، تمامی هزینه‌های شرکت تولیدی مانند مواد اولیه، دستمزد کارکنان، هزینه‌های استهلاک، هزینه‌های عملیاتی و ... از درآمد به‌دست‌آمده کسر می‌شود.

اعمال معافیت‌ها

در مرحله سوم، دولت معافیت‌های قانونی شرکت‌های تولیدی مانند معافیت مربوط به صادرات یا معافیت مناطق ویژه را از درآمد حاصله کسر می‌کند.

اعمال نرخ مالیات

در نهایت از عددی که به دست آمده و سود اصلی شرکت‌های تولیدی است ۲۰ درصد به‌عنوان مالیات دولت کم می‌شود.

معافیت‌های مالیات شرکت‌های تولیدی

معافیت‌های مالیاتی شرکت‌های تولیدی شامل موارد مختلفی می‌شود که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:

• معافیت مالیاتی مناطق کمتر توسعه یافته: مخصوص شرکت‌های تولیدی که در مناطق کمتر توسعه‌یافته فعالیت می‌کنند.
• معافیت مالیاتی برای صادرات: مخصوص شرکت‌هایی که محصولات خود را به خارج از ایران صادر می‌کنند.
• معافیت مالیاتی برای تحقیق و توسعه: معافیت مالی ۵۰ درصدی مخصوص شرکت‌هایی که در زمینه تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
• معافیت مالیاتی برای اشتغال زایی: مخصوص شرکت‌هایی که اشغال‌زایی کرده و چندنفر را استخدام کرده‌اند.

نقش مشاوره مالیاتی در بهبود عملکرد مالی شرکت‌های تولیدی

مشاوره مالیاتی با ارائه خدمات زیر به شرکت‌های تولیدی کمک می‌کند در عملکرد مالی و مالیاتی خود بهترین باشند.

• شرکت‌های مشاوره مالیاتی به دلیل تسلطی که بر آخرین قوانین مالیاتی کشور دارد، می‌توانند شرکت‌های تولیدی را از قوانین به‌روز آگاه کنند تا از پرداخت جرایم سنگین به دولت نجات پیدا کنند.
• بسیاری از شرکت‌های تولیدی از معافیت‌های مالیاتی مختلفی که امکان برخورداری از آنها را دارند، ناآگاهند؛ اما مشاوره مالیاتی می‌تواند آنها را در این زمینه آگاه کرده و مالیاتشان را کاهش دهد.
• مشاوره مالیاتی به شرکت‌های تولیدی کمک می‌کنند تا با انطباق هزینه‌ها و درآمد‌های خود با قوانین به‌روز کشور، حسابداری مانع از بروز اختلافات مالیاتی شدید در کسب‌وکار شوند.
• مشاوره مالیاتی با برنامه‌ریزی مالیاتی موجب رشد کسب‌وکار‌های تولیدی می‌شود.
• مشاوره مالیاتی با ارائه یک تحلیل مناسب از کسب‌وکار به مدیران، موجب دید درست آنها به بیزینسشان می‌شود. این موضوع می‌تواند موجب تصمیم‌گیری‌های بهتر مدیران در آینده هم شود.

آگاهی از میزان مالیات شرکت‌های تولیدی؛ موضوعی حیاتی برای رشد کسب‌وکار‌های تولیدی

آگاهی از مالیات شرکت‌های تولیدی و قوانین به‌روز مالیاتی امری ضروری است؛ زیرا کسب‌وکار‌های تولیدی امروزی بدون توجه به این مسئله، بقا نخواهند یافت. به‌علاوه مدیران می‌توانند با آگاهی از نکات مالیاتی به رشد شرکت خود کمک کنند و مانع از عملکرد نابه‌جای مالیاتی شوند. حضور یک مشاوره مالیاتی در این مسیر بسیار کمک کننده است. از این رو توصیه می‌شود کسب‌وکار‌های تولیدی برای تسلط بهتر بر اوضاع مالی و مالیاتی خود از فردی متخصص در این زمینه کمک بگیرند تا ساختار مالی شفاف‌تر و کارآمدتری را برای شرکت خود ایجاد کنند.