دولتی که نتواند فیلترینگ را بردارد، دولت نیست
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، در رقابت‌های انتخاباتی یکی از شعار‌های محوری خود را رفع فیلترینگ اعلام کرد. با این وجود پس از رفع فیلتر واتساپ هنوز اتفاقی رخ نداده که البته شرایط کشور و به خصوص وقوع جنگ۱۲ روزه در این وقفه بی‌تأثیر نبود.
به گزارش آرمان ملی، با این وجود برخی رسانه‌ها ادعا کردند شنبه سوم آبان کمیته بررسی رفع فیلترینگ به دستور رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان در مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شد و اعضای آن به رفع فیلتر تلگرام، یوتیوب و اینستاگرام رأی منفی دادند.
در این جلسه روسای دو قوه تأکید کردند هرگونه تصمیم‌گیری در خصوص رفع فیلتر باید بر اساس مصوبه شورای عالی باشد که به امضای رئیس‌جمهور رسیده است. مصوبه‌ای با ۳۲ بند که پیش‌تر منجر به رفع فیلتر واتساپ و گوگل‌پلی شد. مرحله اول این مصوبه که به رفع فیلتر واتساپ منجر شد، شامل بند‌هایی مانند حمایت از سکو‌های داخلی، اختصاص زیرساخت‌های لازم به این سکو‌ها و ابلاغ سیاست‌ها و الزامات تعرفه‌گذاری ترافیک شبکه و تسهیم درآمد محتوا است و در مرحله دوم بند‌هایی مانند تصویب لایحه مقابله با اخبار جعلی و ایجاد زیست بوم پایدار تولید محتوای مردمی در سکو‌های داخلی وجود دارد.
با این حال، هنوز اجرای کامل این بند‌ها به پایان نرسیده است و رفع فیلتر تلگرام در این مصوبه مربوط به مرحله سوم و مشروط به مذاکرات و پذیرش حق حاکمیت ملی کشور از سوی این سکوست. قالیباف به عنوان رئیس مجلس در این جلسه تاکید کرده که مصوبه ۳۲بندی باید به صورت کامل و مرحله‌به‌مرحله اجرا شود و هر مرحله تنها پس از تکمیل مراحل قبلی قابل پیگیری است.
با توجه به این موضوع، پرداختن به بازگشایی تلگرام در این مقطع که مراحل پیش‌بینی شده در مصوبه هنوز تکمیل نشده است خارج از دستور کار است. برای تحلیل و بررسی این موضوع با مصطفی اقلیما آسیب‌شناس اجتماعی گفت‌و‌گو شده که در ادامه می‌خوانید.
در روز‌های اخیر در حالی رفع فیلتر تلگرام مطرح شد که براساس اظهارات رئیس مجلس قالیباف این موضوع از دستور کار خارج شده است. چرا دولت وعده‌هایی مطرح می‌کند و در جامعه زمینه‌سازی می‌کند، اما در تحقق آن ناموفق است؟
واقعیت این است که فیلتر و یا رفع فیلترینگ در اختیار دولت است و دولتی که اختیار رفع فیلترینگ را نداشته باشد دیگر دولت نیست. مردم هم این وضعیت را درک می‌کنند و به همین دلیل روز به‌روز اعتماد خود را بیشتر از دولت از دست می‌دهند. این وضعیت درباره دولت قبل هم وجود داشت، اما این دولت در این زمینه‌ها به‌رغم وعده‌هایی که داده بدتر هم عمل کرده است.
قرار نیست مجلس و رئیس مجلس برای دولت تصمیم‌گیری کند که آقای قالیباف عنوان می‌کند موضوع رفع فیلترینگ از دستور کار خارج شده است. فیلترینگ ارتباطی به قانون ندارد و بلکه یک دستور دولتی به شمار می‌رود. دولت در یک زمان تشخیص می‌دهد که باید فیلترینگ صورت بگیرد و در یک زمان دیگر به این نتیجه می‌رسد که باید رفع فیلترینگ کند.
این موضوع هیچ ارتباطی به قانون ندارد. امروز کشور هزار صاحب دارد و اگر مجلس هم قصد داشته باشد رفع فیلترینگ کند ممکن است از جای دیگری مانع آن شوند. مسأله مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که افراد زیادی از فیلترینگ امرار معاش می‌کنند و در صورتی که رفع فیلترینگ صورت بگیرد با چالش مواجه می‌شوند. مافیای فیلترفروش در کشور اجازه نمی‌دهد رفع فیلتنریگ صورت بگیرد. به همین دلیل اگر کسی قصد داشته باشد با پدیده فیلترشکن فروشی نیز برخورد کند به نتیجه نمی‌رسد.
دولت از پشت پرده این مافیا اطلاع ندارد و یا توانایی برخورد ندارد؟
دولت حتما می‌داند در پشت پرده چه خبر است، اما از توانایی برخورد با آن ناتوان است. البته این احتمال نیز وجود دارد که زور مافیای فیلترشکن فروش از دولت بیشتر باشد. پرسش مهم در این زمینه این است که چرا کسی که نمی‌تواند کاری انجام دهد در آن سمت قرار می‌گیرد و شعار و وعده به مردم می‌دهد؟ کسی که رئیس‌جمهور می‌شود و به مردم وعده می‌دهد باید از توانایی آن برخودار باشد واگر مانعی وجود دارد آن را بردارد. وقتی نمی‌توان اقدام کرد و یا چنین اجازه‌ای به او داده نمی‌شود، چرا رئیس‌جمهور می‌شود؟ امروز شرایط جامعه به شکلی است که مردم دیگر از رئیس‌جمهور مطالبه‌گری نمی‌کنند و می‌دانند که رئیس‌جمهور تنها یک اسم است. هیچ کس در جایگاه خود قرار ندارد و به همین دلیل نباید منتظر رفع فیلترینگ باشد.
به نظرمی رسد شورای عالی فضای مجازی تصمیم‌گیر اصلی درباره رفع فیلترینگ است. نوع کنشگری دولت نسبت به این شورا چگونه بوده است؟
شورای عالی فضای مجازی یک شورای ساختگی است که هیچ کس هم از اختیار کافی برخوردار نیست. این وضعیت درباره شورا‌های دیگر کشور نیز وجود دارد. تنها کاری که چنین شورا‌هایی در کشور انجام می‌دهد این است که تشکیل جلسه می‌دهند و با هم بحث می‌کنند و در نهایت از جایی دیگر به آنها می‌گویند که باید چه کار کنند و اختیاری در تصمیم‌گیری ندارند.
واقعیت این است که قدرت و زور گروه‌های پشت پرده از برخی مدیران کشور بیشتر است و این وضعیت را به خوبی می‌توان درباره موضوع فیلترینگ مشاهده کرد. در چنین شرایطی کسی که به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب می‌شود باید در راستای این گروه‌ها فعالیت کند. به همین دلیل رفع فیلترینگ در اختیار رئیس‌جمهور و یا اعضای شورای عالی فضای مجازی نیست و از جای دیگری در این زمینه تصمیم‌گیری شده است. به نظر می‌رسد تصمیم‌گیری درباره رفع فیلتر به یک تصمیم حاکمیتی نیاز دارد و باید حاکمیت در این زمینه تصمیم‌گیری کند.
امروز بسیاری از کسانی که مدعی خدمت به مردم هستند تنها به فکر منافع خود هستند. اگر دست کسی را که گوسفند دزدیده قطع می‌کنیم، چطور کسی که آبروی کشور را برده و به عنوان یک مفسد اقتصادی زندانی شده و تا پای اعدام هم رفته، امروز طلبکار شده است؟ در هیچ کجای دنیا با چنین پدیده‌هایی مواجه نیستند. به نظرمی رسد در این کشور هر کسی بیشتر به فکر منافع خودش باشد با احترام بیشتری با او رفتار می‌کنند. همه مشکلات کشور نیز ریشه در همین وضعیت دارد.
پزشکیان و دولتش اگر نتواند به وعده‌هایی که به مردم داده عمل کند در آینده در مقابل بحران‌های احتمالی با ریزش پایگاه اجتماعی مواجه نمی‌شود؟
واقعیت این است که دولت پزشکیان از درک و حل مشکلات کشور ناتوان است و این موضوع را به خوبی می‌توان مشاهده کرد. تنها کاری که این روز‌ها پزشکیان انجام می‌دهد بیان مشکلات است که مردم بگویند او رئیس‌جمهور خوبی است. این در حالی است که وظیفه پزشکیان حل مشکلات کشور است و نه بیان آنها. واقعیت این است که مشکلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در طول دهه‌های گذشته روی هم انباشته شده و به همین دلیل حل کردن آن کار یک روز و یک هفته و یک ماه نیست.
از سوی دیگر اراده‌ای نیز برای حل ریشه‌ای مشکلات وجود ندارد و هر کسی که به مقامی می‌رسد تنها به دنبال منافع فردی خود است. مدیرانی که تاکنون در جامعه فعالیت کرده‌اند هیچ چیز به جامعه اضافه نکرده‌اند. مشکلات ما نیز به دلیل سیاست‌هایی است که در چهار دهه گذشته به اشتباه در زمینه‌های مختلف اعمال شده است. اگر از همین امروز دولت جلوی تورم را بگیرد و اقلامی را که باید گران کند نکند تا تورم افزایش پیدا نکند و فشار بیشتری به مردم وارد نشود می‌توان نسبت به آینده امیدوار بود. این در حالی است که دولت چنین رویکردی را در دستور کار قرار نداده است. تحمل مردم اندازه دارد و به‌رغم اینکه باید عنوان کرد مردم ما شریف هستند، اما در شرایطی که مشکلات حل نشود شرایط اجتماعی در آینده پیچیده‌تر از گذشته خواهد شد.
مردم مشکلات و شرایط کشور و چالش‌ها را درک می‌کنند و شرایط به شکلی نیست که مسئولان گمان می‌کنند هر کاری می‌کنند مردم متوجه نمی‌شوند. فضای مجازی برای کشور خطرناک نیست و بلکه آن چیزی که خطرناک است همین تندروها هستند. امروز برخی مدیران به بهانه‌های مختلف عنوان می‌کنند که کاری از آنها برنمی‌آید. این در حالی است که اگر از دست شما کاری برنمی‌آید کناره‌گیری کنید تا مدیری روی کار بیاید که بتواند برای ۱۰ سال آینده کشور برنامه‌ریزی کند. تا امروز هر مسئولی که روی کارآمده همواره به دنبال روزمرگی بوده و برای آینده برنامه‌ریزی نکرده است. به همین دلیل نیز امکانات کشور در حال از بین رفتن است.
