نسخه‌های طب سنتی برای تقویت ریه‌ها و مقابله با آلودگی هوا
در روزگاری که آلودگی‌های زیست‌محیطی، گرد و غبار، دود سیگار و ویروس‌ها سلامت ریه‌ها را تهدید می‌کنند، طب سنتی ایرانی با بهره‌گیری از گیاهان دارویی و تنظیم مزاج، می‌تواند نقش کلیدی در محافظت و بازسازی دستگاه تنفسی ایفا کند.
از دیدگاه حکمای طب سنتی، ریه‌ها مزاجی سرد و‌تر دارند و بسیار لطیف و حساس‌اند. به همین دلیل، نخستین گام در مراقبت از آنها، پرهیز از عوامل خشکی‌آور مانند دود، هوای خشک و غذا‌های خشک و تند است.
چهار گیاه دارویی اصلی برای تقویت ریه در طب سنتی عبارت‌اند از:
سپستان – میوه‌ای با خاصیت نرم‌کننده سینه و خلط‌آور که برای درمان سرفه‌های خشک و خشونت سینه استفاده می‌شود. دم‌کرده آن در فصول سرد سال توصیه می‌شود.
گل ختمی – دارای لعاب فراوان است که لایه محافظی روی مخاط تنفسی ایجاد می‌کند و در درمان التهاب گلو، سرفه و خشکی مجاری تنفسی مؤثر است.
بنفسه – گل بنفشه با طبع سرد و مرطوب، در درمان سرفه خشک، گلودرد و التهاب ریه کاربرد دارد و معمولاً به‌صورت بخور یا جوشانده تجویز می‌شود.
شیرین‌بیان – ریشه‌ای با اثر ضدالتهابی و آنتی‌ویروسی که در تسکین سرفه، التهاب گلو و حتی آسم خفیف نقش دارد. البته در مصرف آن باید احتیاط شود، به‌ویژه برای افراد با فشار خون بالا.
در طب سنتی همچنین توصیه شده از آب جوشیده ولرم به جای آب سرد برای نوشیدن استفاده شود تا لطافت ریه‌ها حفظ گردد. خوردن غذا‌های خنک‌کننده مانند خیار، دوغ و ماست به‌ویژه در افراد با مزاج سرد باید محدود شود، چون می‌تواند باعث تولید رطوبت ناسالم در ریه و تشدید سرفه شود.
پرهیز از خواب بلافاصله پس از غذا، مصرف شبانه غذا‌های سنگین، و حضور طولانی‌مدت در هوای سرد یا خشک نیز از توصیه‌های مؤکد طب سنتی برای حفظ سلامت ریه است.
در شرایطی که بیماری‌های تنفسی ویروسی مانند آنفلوآنزا یا کرونا هنوز هم تهدیدی جدی محسوب می‌شوند، این رویکرد‌های طبیعی و پیشگیرانه می‌توانند نقش موثری در محافظت از سیستم تنفسی و کاهش شدت علائم داشته باشند.
