آفتاب: کارگروه تحول اقتصادی دولت قیمت بنزین را تعیین تکلیف کرده اما قرار است در آستانه اجرای هدفمندی یارانهها (احتمالا آبان ماه) جزئیات این تصمیم اعلام شود.
دولت سوت هدفمندی یارانهها را در فصل پائیز امسال ( احتمالا آبان ماه) به صدا درخواهد آورد تا جراحی اقتصاد ایران پس از گذشت بیش از 3 دهه از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شود.
البته موضوع هدفمندکردن یارانه ها به سالیان قبل و به دو دولت کارگزاران و اصلاحات هم برمی گردد. موضوع هدفمندکردن یارانهها اولین بار در برنامه دوم توسعه کشور مطرح شده بود. در این میان، سابقه پرداخت نقدی یارانهها برای اولین بار به دولت کارگزاران برمی گردد؛ همان سالی که یارانه مرغ نقدی پرداخت شد، ولی به دلیل آماده نبودن زیرساختها، این طرح با شکست مواجه شد.
در 8 سال دولت اصلاحات نیز باوجود پیشبینی در برنامه توسعهای کشور، هیچگاه برنامه هدفمندکردن یارانه ها اجرایی نشد؛ شاید به همین خاطر بود که سید محمد خاتمی رئیسجمهور سابق ایران در سال ۱۳۸۵ برای اولین بار پذیرفت که دولتش در هدفمندکردن یارانهها موفق نبود.
وی در این باره در سال ۱۳۸۵ گفته بود: ”مبلغ یارانه انرژی وحشتناک است. من نتوانستم در هدفمندکردن یارانهها موفق شوم و متأسفم. متاسفانه این مشکل در دولت من وجود داشت و باقی ماند. به همین دلیل این مسأله را از ناکامیهای دولت خود یاد کردم.”
خاتمی یادآور شده بود: “سالانه دهها میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت میشود که این رقم بسیار وحشتناکی است. این میزان حدود نیمی از بودجه دولت را شامل میشود، درحالی که با این میزان از بودجه میتوان تامین اجتماعی نیرومندی داشت.”
در عین حال، عزم دولت برای جراحی اقتصاد کشور با محوریت هدفمندکردن یارانهها قابل ستایش است، زیرا تاخیر در هدفمندکردن یارانهها طی سالیان گذشته هزینههای زیادی متحمل کشور کرده و حال پرسشی که مطرح است که اینکه شرایط فعلی برای اصلاح قیمتها مناسب است یا خیر؟
برخی اقتصاددانان معتقدند که کشور از هر نظر باید برای اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها یا به عبارت دیگر، اصلاح قیمتها آمادگی کامل داشته باشد؛ وگرنه تبعات منفی اجرای این طرح بزرگ اقتصادی بر آثار مثبت آن غلبه خواهد کرد. به عبارت دیگر، دولت زمانی باید سوت اصلاح قیمتها را به صدا درآورد که چک لیستی از آمادگی همهجانبه در اینباره تهیه کرده باشد.
به هر حال، هدفمندی یارانهها با محوریت بنزین قرار است در فصل پائیز کلید بخورد. کارگروه تحول اقتصادی دولت با بررسی سناریوهای مختلف درباره قیمت عرضه بنزین، سرانجام اخیرا تکلیف این فرآورده سوختی را مشخص کرده است.
محمدرضا فرزین سخنگوی اقتصادی دولت در اینباره با بیان اینکه نتیجه تعیین قیمت بنزین در کارگروه طرح تحول اقتصادی نهایی شده است، تاکید کرده است: اخبار مربوط به اصلاح قیمتها در زمان لازم به اطلاع مردم خواهد رسید.
براساس برنامهریزیهای انجام شده، قرار است قیمت بنزین نه هم اکنون بلکه در آستانه هدفمندی یارانه ها اعلام شود. به احتمال بسیار زیاد، ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور سهمیه بنزین مهرماه را نیز اعلام خواهد کرد اما سهمیه بنزین برای آبان و آذر فعلا با اما و اگر مواجه شده است و سرنوشت آن به زمان اجرای هدفمندی یارانه ها بستگی دارد.
محمدرضا رویانیان رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور با اشاره به عرضه بنزین تک نرخی پس از اجرای هدفمندی یارانهها، گفته است: قصد داریم بنزین را با یک قیمت نیمهیارانهای عرضه کنیم.
با این سخنان نیز مشخص میشود احتمال اینکه بنزین به صورت تکنرخی و با قیمت ۴۰۰ تومان در زمان هدفمندی یارانهها عرضه شود، بسیار بیشتر از سایر سناریوهای دیگر است.
در همین حال، محسن خجستهمهر معاون وزیر نفت، از بنزین به عنوان استراتژیکترین کالای کشور یاد کرده است.
وی گفته است: در مجموع در شرایط فعلی با احتساب تولید ۱۵ میلیون لیتر بنزین در واحدهای پتروشیمی امکان افزایش ظرفیت تولید این فرآورده سوختی به حدود ۶۰ میلیون لیتر در روز وجود دارد.
گزارش مهر حاکی از آن است که در 5 ماهه نخست سالجاری بنزین عمدهترین کالای وارداتی کشورمان بود و با اختصاص ۲۴/۹ درصد از کل ارزش واردات و ۴۸/۱۵ درصد از وزن، جایگاه نخست را به خود اختصاص داده است.
از ابتدای سالجاری تاکنون به طور متوسط روزانه ۶۶٫۶ میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف شده که مصرف این فرآورده نفتی نسبت به مدت مشابه سال گذشته روزانه حدود 2 میلیون لیتر کاهش یافته است.
کاهش سهمیه خودروهای شخصی از مهمترین عوامل در کاهش مصرف کل بنزین به شمار میرود اما متناسب با این کاهش مصرف، تقاضا برای دریافت بنزین آزاد ۴۰۰ تومانی هم در جایگاههای سوخت افزایش یافته است.
هم اکنون قیمت هر لیتر بنزین یارانهای ۱۰۰ تومان، بنزین سوپر یارانه ای ۱۵۰ تومان، بنزین نیمهیارانهای ۴۰۰ تومان و بنزین نیمه یارانهای سوپر ۵۵۰ تومان است.