آفتابنیوز : آفتاب: اکران فیلمهای توقیفی سال گذشته در این روزها در شرایطی آغاز شد که ذهنیتی توام با نگرانی و تردید در مورد برنامههای مدیران جدید سینمایی وجود داشت.
جواد شمقدری بعد از ورود به مجموعه معاونت امور سینمایی در نخستین گامهای مدیریتی اقدامی دور از انتظار انجام داد تا همه توجهها به این عملکرد معاونت معطوف شود و همه پرسشها در مورد چگونگی عملکرد او و گروهش در بخش دولتی سینما هرچند برای مدتی کوتاه به فراموشی سپرده شود.
رفع توقیف فیلمهای سینمایی و اکران فیلمی همانند «کتاب قانون» به کارگردانی مازیار میری که برای راهیابی به اکران با مشکلات بسیاری همراه بود این تصور را ایجاد کرد که برخلاف برخی دیدگاهها شمقدری و گروهش سر همراهی با اهالی سینما دارند و حتی زخم کهنه و قدیمی اکران نشدن برخی فیلمها را برطرف میکنند و تاکید دارند اغلب فیلمهای ایرانی مشکلی برای نمایش در داخل ایران ندارند و محدودیتها متوجه اکران فیلمها در خارج از کشور خواهد شد؛ ادعاهایی که با گذشت یکسال صحت آن محل پرسش است.
قانون جدید سینما جواد شمقدری و دیگر مدیران زیرمجموعهاش دیدگاه خود را در مورد اکران فیلمهای سینمایی در ایران چنین بیان کردند؛ به طور کلی نگاه به رویه اکران آثار باید تغییر کند، خودیها (ایرانیان) باید امکان تماشای آثاری که مخالف شرع و عرف نباشد داشته باشند، اما در مورد نمایش آثار ایرانی در خارج باید نظارت دقیقتری صورت بگیرد. مصداق مخالفت با شرع و عرف نیز به صورت قابل درک فیلمهایی توصیف شد که خانواده از نشستن در کنار هم و تماشای فیلم خجالتزده نشوند.
بر این اساس بود که پاییز سال قبل «کتاب قانون» به کارگردانی مازیار میری امکان نمایش عمومی به دست آورد. این فیلم که نگاهی انتقادی به برخورد نادرست با دین داشت با گذشت دو سال از تولید اجازه اکران نداشت تا اینکه بالاخره با اعمال تغییراتی فیلم میری راهی پرده نمایش شد و فروش خود را به مرز یک میلیارد تومان رساند.
اما بمب خبری رفع توقیف فیلمهای سینمایی زمانی ترکید که اعلام شد «به رنگ ارغوان» به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا که با حجم بالای حواشی از اکران در جشنواره فیلم فجر سال 1383 محروم شده بود، امکان نمایش در بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر یافت. «تسویه حساب» ساخته تهمینه میلانی نیز با همین نگاه فرصت حضور در جشنواره فیلم فجر به دست آورد.
بدعت مدیران در جشنواره فیلم فجر نمایش محدود فیلمهای توقیفی بود. به این ترتیب که آثار مشکلدار برای رسیدن به نمایش عمومی در نمایشی محدود برای اهالی مطبوعات در یک سالن سینما و یک سئانس به نمایش درمیآمدند تا حداقل واکنش این طیف در مواجهه با فیلمهایی که بهنظر میرسید اکران آنها مسئلهساز باشد دریافت شود.
بر همین اساس بود که «صد سال به این سالها» به کارگردانی سامان مقدم و «آتشکار» ساخته محسن امیریوسفی در سئانسهای پایانی شب به نمایش درآمدند و از میان این دو فیلم در حال حاضر اثر دوم که به دلیل موضوع متفاوتش فرصت نمایش به دست نمیآورد قرارداد اکران خود را ثبت کرده و امسال در ادامه فرصت نمایش فیلمها در گروه سینمایی عصرجدید روی پرده خواهد رفت.
سرنوشت توقیفیها در اکران غیر از «کتاب قانون» دیگر توقیفیهایی رها شده از بند، در اکران چندان پرفروش نبودند و مصداق مشخص آن فیلم ابراهیم حاتمیکیا است. در شرایطی که تصور میشد «به رنگ ارغوان» به دلیل موضوع ملتهبش و تبلغاتی که در این سالها به دلیل توقیف در مورد آن صورت گرفته بود در اکران خوش بدرخشد، عملاً شکست خورد.
فروش کمتر از 300 میلیون تومان برای فیلم حاتمیکیا آن هم اثری که در نوبت نمایش نوروزی روی پرده رفته بود، به گفته تهیهکنندگان و تحلیلگران اکران فیلم وضعیتی کاملاً دور از انتظار بود، اما همه آنچه که سبب شد تماشاگر ترجیح دهد به دیدن فیلم حاتمیکیا نرود فروش میلیاردی این اثر پرحاشیه را کاملاً دستنیافتنی کرد.
انتظار میرفت «تسویه حساب» به عنوان اثری از کارگردانی که در ساخت فیلمهای میلیاردی تواناست در اکران به فروش بالایی دست پیدا کند، اما همه شوخیهای و انتقامگیریها و فضای دراماتیک فیلم نتوانست فروش فیلم میلانی را به 800 میلیون تومان برساند.
«شبانه» به کارگردانی کیوان علیمحمدی و امید بنکدار نیز در مقطع مدیریت شمقدری و بعد از چهار نبود فضای نمایش روی پرده رفت و به نظر میرسد آنچه موجب شد این فیلم به فروش 100 میلیونی در تهران دست پیدا کند چیزی غیر از بازی هدیه تهرانی در این فیلم نبود، زیرا در آن مقطع ماهها از حذف تصویر تهرانی از سردر سینماها میگذشت.
«شاعر زبالهها»، «پنجمین سوار سرنوشت» و «تردست» نیز نتوانستند رقم بالایی از فروش در جریان اکران سال 1388 ثبت کنند هرچند از تولید اولی چهار سال، دومی 30 سال و سومی پنج سال میگذشت و تصور میشد حداقل کنجکاوی از دلیل اکران نشدن این آثار تماشاگران را راهی سالن سینما کند.
در این میان فیلم سینمایی «سنتوری» به کارگردانی داریوش مهرجویی نیز به نوعی از توقیف رها شد، اما آنچه در مورد این فیلم اتفاق افتاد چیزی فراتر از سرنوشت آن در سال 1386 نبود. در آن سال به صورت غیرقانونی نسخههای غیرمجاز فیلم در بازار دستفروشها عرضه شد و تابستان سال 1389 این فیلم با رفع توقیف توانست در بازار مجاز شبکه نمایش خانگی فروخته شود.
یک بام و دو هوا انتشار خبر اکران «آتشکار» نشان به ثمر نشستن همه تلاشهایی بود که محسن امیریوسفی در تمامی این سالها برای اکران اثرش انجام داده بود؛ هرچند نحوه و شکل نمایش فیلم و وجود امکان برای تبلیغ آن میتواند نشان دهد برخورد با این اثر در اکران همانند آثار عادی است یا قرار است شرایط ویژهتری برای آن در نظر گرفته شود.
اما در همین وضعیت فیلم جدید مهدی کرمپور با عنوان «پل چوبی» امکان تولید بهدست نمیآورد و همه اینها باز هم تصویری از برخوردهای متفاوت مدیریتی در جریان مواجهه با آثار سینمایی نشان میدهد.