سالانه 10 هزار هکتار باغ پسته در کرمان خشک می‌شود

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: خشک‌سالی‌های 13 سال اخیر و کاهش سطح سفره‌های آب زیرزمینی، اقتصاد و حیات شهرهای شمالی استان کرمان را با مشکل کمبود آب مواجه کرده است. 

در سال‌های گذشته کاهش شدید باران و نزولات جوی باعث خشک شدن اغلب قنوات در شهرستان‌های کرمان، رفسنجان، سیرجان، راور و زرند شده است و چاه‌ها با کاهش شدید منابع آبی مواجه‌اند. 

در این مدت سطح آب در این مناطق چند متر پایین رفته است و در حال حاضر منابع آب زیرزمینی به هیچ وجه برای تامین آب شرب و صنعت منطقه کافی نیست. 

بر اساس آمارهای 40 ساله، متوسط بارندگی در کشور 250 میلی متر و در استان کرمان 134 میلی متر گزارش شده است. 

خشکسالی علاوه بر ایجاد مشکل در تامین آب شرب شهرهای شمالی استان کرمان، اقتصاد استان را نیز در بخش‌های صنعت و کشاورزی تحت تاثیر قرار داده است. 

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان می‌گوید: باغات انبوه پسته کرمان در شهرستانهای رفسنجان، سیرجان و زرند قرار دارد و بخشی از درآمدهای صادرات غیرنفتی کشور و شکوفایی اقتصاد استان کرمان وابسته به صادرات محصول پسته‌ای است که از باغات این مناطق برداشت می‌شود. 

محمد علی اسدی می‌افزاید: در چند سال گذشته بحران کمبود آب در بخش کشاورزی این مناطق باعث شده است تا سالانه بیش از 10 هزار هکتار باغ پسته استان برای همیشه خشک شود و زندگی تعداد زیادی از افرادی که در تولید،برداشت و فروش پسته نقش داشتند تحت تاثیر قرار گیرد و برداشت این محصول مهم هر سال کاهش بیشتری داشته باشد. 

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی کرمان هم می‌گوید: عملیات اجرایی ده‌ها طرح بزرگ و کوچک صنعتی در بخش فولاد، پتروشیمی و نیروگاه مدتهاست به دلیل بحران کمبود آب بلاتکلیف مانده است. 

تربتی می‌افزاید: فعالیت واحدهای صنعتی دایر نیز به دلیل مشکلات تامین آب شهرک‌ها و نواحی صنعتی تحت تاثیر قرار گرفته است. 

نماینده مردم شهرستانهای زرند و کوهبنان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت کمبود آب در شمال استان کرمان می‌گوید: دشت زرند بدترین وضعیت را به لحاظ کمبود آب دارد و در این منطقه آب برای کشاورزی و باغداری از اعماق 300متری استخراج می‌شود. 

حسین امیری می‌افزاید: کمبود آب بر تولید پسته تاثیر گذاشته و به دلیل هزینه‌های زیاد استخراج آب، تولید این محصول برای باغداران هزینه‌های زیادی را در بردارد و دیگر اقتصادی نیست. 

وی اضافه می‌کند: شور شدن آب کشاورزی به دلیل کاهش سطح آبهای زیر زمینی باعث خشک شدن درختان پسته می‌شود و امکان استفاده از آبیاری قطره‌ای به‌دلیل شور بودن آب و زیاد شدن غلظت آن دشوار است. 

معاون برنامه ریزی استاندار کرمان هم می‌گوید: در استان کرمان 22 هزار و300 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق با برداشت 5 میلیارد و 160 هزار مترمکعب، هزار و700 رشته قنات با میزان آبدهی یک میلیارد و 160 هزارمترمکعب و 480 دهنه چشمه با آبدهی 130 میلیون مترمکعب وجود دارد که در مجموع 7 میلیارد مترمکعب آب جهت مصارف کشاورزی تامین می‌کند. 

زراعتی می‌افزاید: با توجه به کاهش شدید بارندگی در چند سال اخیر درصد زیادی از این برداشت آب، جبران نمی‌شود به طوری که هم اکنون میزان بیلان منفی آب دشتهای استان یک میلیارد مترمکعب برآورد شده که موجب کاهش آبدهی بسیاری از منابع آبی و خشک شدن تعدادی از آنها شده است. 

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمان نیز می‌گوید: متوسط بارندگی سالانه در استان کرمان 140 میلی متر است که در مجموع از 24 میلیارد و 500 میلیون مترمکعب آب سالانه فقط 5 میلیارد و 600 میلیون متر مکعب در سفره‌های زیرزمینی جذب می‌شود. 

محسن ثمره‌هاشمی می‌افزاید: در پنج سال گذشته هیچ پروانه‌ای برای حفر چاههای کشاورزی صادر نشده است. 

وی ساخت سدها و بندهای مختلف در استان را به عنوان راه حل میان مدت کاهش اثرات بحران کمبود آب می‌داند و می‌گوید: با این روش می‌توانیم منابع آب زیر زمینی را احیا کنیم. 

در حالی که اصلی‌ترین راه‌کار برای رفع معضل کم آبی استان کرمان اجرای طرح‌های انتقال آب است، زمان اجرایی شدن آنها مشخص نیست. 

برای انتقال آب به استان کرمان سه طرح مطرح است که یکی از آنها انتقال آب از سرشاخه‌های کوههای زاگرس است طرحی که باید در مدت 5 سال با اعتبار پیش‌بینی شده 1000 میلیارد تومانی بخش خصوصی اجرا می‌شد اما اکنون با گذشت بیش از 16 سال از زمان مطرح شدن به دلیل نبود اعتبار و برخی مخالفتها بلاتکلیف مانده است. 

نماینده کرمان در مجلس در توضیح تاخیر اجرای طرح انتقال آب از سرشاخه‌های زاگرس به کرمان می‌گوید: با وجود این که طرح در ردیف ملی قرار گرفته است اما با نگاهی ملی دنبال نمی‌شود. 

غلامرضا کرمی ادامه می‌دهد: مانع فعلی در اجرای این طرح دیدگاههای منطقه‌ای است. 

وی می‌افزاید: کشاورزی کرمان در حال تخریب است اما اجرای طرح انتقال آب که در برخی استان‌ها اجرا شده، در کرمان متوقف است. 

طرح انتقال آب از سد مخزنی بهشت‌آباد واقع در استان چهارمحال بختیاری برای تامین آب شرب و صنعت شهرهای شمالی کرمان دومین طرحی است که اجرای آن برای حل بحران کم آبی کرمان نوید داده شده و قرار بود با اعتبار 23 هزار و 690 میلیارد ریال در 10 سال اجرا شود اما با گذشت بیش از پنج سال از مطرح شدن آن و با وجود تخصیص ردیف اعتباری در بودجه 89 به آن، این طرح هم مثل طرح قبلی با موانع بسیاری روبروست. 

مدیرعامل شرکت منابع آب ایران می‌گوید: کمیته کارشناسی از نظر فنی در مورد طرح انتقال آب از بهشت‌آباد به کرمان به نتیجه نرسیده است. 

علیرضا الماسوندی با بیان این که انتقال آب به فلات مرکزی قطعی است می‌افزاید: طرح انتقال آب از سرشاخه‌های کارون ردیف اجرایی و مطالعاتی دارد و سعی براین است که هرچه زودتر مطالعات شناختی این طرح به پایان برسد. 

نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس شورای اسلامی هم بر اجرای این طرح تاکید دارد و می‌گوید: قرارداد اجرای این طرح با کشور چین بسته شده است و به‌زودی اجرای آن آغاز می‌شود. 

حسین هاشمیان می‌افزاید: 980 میلیون یورو به صورت وام با تسهیلات 7 ساله بدون بهره به این کار اختصاص داده شده است. 

شیرین کردن آب خلیج فارس و دریای عمان و انتقال آن به جنوب استان کرمان سومین طرح انتقال آب است که مطالعات آن تاکنون 75درصد پیشرفت دارد، طرحی که به‌نظر می‌رسد نسبت به گزینه‌های دیگر از شانس بیشتری برای اجرا برخوردار باشد. 

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمان در باره این طرح می‌گوید: در تلاشیم تا آب دریای عمان را به استان منتقل کنیم که مطالعات شناخت و مرحله نخست شیرین کردن و انتقال به شهرهای جنوبی استان در حال انجام است. 

محسن ثمره‌هاشمی می‌افزاید: این طرح برای تامین آب شیرین مورد نیاز شهروندان و روستاییان و آب مورد نیازصنایع محدوده طرح در جنوب استان اجرا می‌شود که جمعیت تحت پوشش آن در سال 1425 معادل 2 میلیون و219 هزار نفر پیش‌بینی می‌شود. 

وی ادامه می‌دهد: مطالعات اولیه آن از تیر ماه سال 1388 شروع شده است و بر اساس آن آب‌های دریای عمان پس از نمک‌زدایی به مخازن ذخیره شهرهای منوجان، قلعه گنج، نودژ،کهنوج، رودبار و شهرهای میانی مسیر طرح انتقال آب شامل جیرفت، عنبر آباد و کرمان منتقل خواهد شد. 

ثمره هاشمی می‌گوید: اجرای این طرح باعث ذخیره آب بخشی از دشت‌های ممنوعه استان که در سالهای اخیر با بیلان منفی شدید آبهای زیرزمینی و سطحی مواجه بوده است، می‌شود. 

وی می‌افزاید: بر اساس این طرح نخستین شهر در مسیر انتقال آب شهر منوجان با فاصله حدود 110 کیلومتر از دریای عمان و آخرین شهر واقع در منتهی الیه خط انتقال، شهر کرمان با فاصله حدود 475 کیلومتر از آن است.