عماد افروغ:
در فضای بسته و امنیتی، نه به دستاوردهای علمی می‌رسیم، نه به رسالت دانشجویی
آن‌طور که باید و شاید، شاهد آزادی‌های سیاسی در ابعاد مختلف نیستیم
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: یک استاد دانشگاه و پژوهشگر مسایل سیاسی و اجتماعی گفت: دانشگاه جایگاه و رسالتی تاریخی دارد که آن را از دیگر ارگان‌ها و نهادها متمایز می‌کند و همین مسأله موجب ایفای نقشی تاثیرگذار از سوی دانشگاهیان در جامعه می‌شود.
عماد افروغ تصریح کرد: دانشگاه برای عمل به رسالت خود باید از آزادی‌های مختلف برخوردار باشد تا بدین ترتیب شاهد شکل‌گیری اندیشه‌های نوظهور در دانشگاه‌ها باشیم.
وی با انتقاد نسبت به شرایط فعلی دانشگاه‌ها برای داشتن آزادی‌های لازم، به اهمیت دانشجویان در پر کردن خلاء نهادهای مدنی اشاره کرد و نسبت به نتایج برخی رفتارها از جمله «مدیریت متمرکز دانشگاه‌ها» هشدار داد.
کسانی نقش دانشگاه را نادیده می‌گیرند، یک نگاه ابزاری و شتابزده را تقویت می‌کنند
افروغ با بیان اینکه «در این مساله که حرکت‌های دانشجویی در فعل و انفعالات و جنبش‌های سیاسی جامعه ما اثر داشته تردیدی نیست» گفت: همواره یکی از پایگاه‌های اصلی روشنگری و آگاهی‌بخشی مردم از طریق دانشجویان، دانشگاه‌ها بوده‌اند و نمی‌توان از نقش بی‌بدیل دانشگاه در روشنفکری دینی و انقلابی غافل شد و کسانی که این نقش را نادیده می‌گیرند، خودشان به دست خود، یک نگاه ابزاری و شتابزده را تقویت می‌کنند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اگر دانشگاه و دانشجویان ما متناسب با جایگاه تاریخی خود و نیاز هر شهروند، افکار خود را داشته باشند، در بروز افکار خود آزاد باشند و اندیشه‌های مطلوب خود را به بحث بگذارند و دنبال کنند، آن وقت به راحتی و به صورت شتابان و احساسی جذب احزاب سیاسی نمی‌شوند و خیلی راحت می‌توانند سره از ناسره کنند و به وظیفه اصلی خود یعنی آگاهی بخشی و روشنفکری سامان دهند.
وی با بیان اینکه «در چنین حالتی دانشجویان می‌توانند به یک اندیشه درونی و درون دانشگاهی دست یابند و به بالندگی جامعه کمک کنند و صرفا نقش ابزار نداشته باشند» تاکید کرد: دانشگاه بهترین فرصت برای مباحث اندیشه‌ای، گفت‌وگوهای علمی، مطالعه و دقیق شدن در بسیاری از مفاهیم سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است.
دانشگاه‌ها باید حالت آزادتر و رقابتی‌تری داشته باشند
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی ادامه داد: وقتی این فرصت را محدود کرده، برخورد کلیشه‌ای و رسمی با آن می‌کنیم یا برخوردهای دستوری و از بالا را اتخاذ می‌کنیم و شرایط را به گونه‌ای پیش می‌بریم که دانشجو ظرفی باشد که هر چه خواستیم در آن ظرف بریزیم و او هم باید پذیرای این محتویات باشد و فرصتی برای تفکر نداشته باشد، در واقع بستر را فراهم کرده‌ایم که در بحبوحه انتخابات عده‌ای بیایند، یارگیری کنند و دانشگاه را به مثابه ابزار مورد سوء استفاده قرار دهند.
وی با بیان اینکه «اگر به طور طبیعی، دانشجو به نیازها و رسالت تاریخی خود سامان دهد این اتفاق نخواهد افتاد، بلکه این دانشجوست که مردم را آگاه می‌سازد و کمک می‌کند که مردم انتخاب بهتری داشته باشند» افزود: خود این مساله، یک شرط محتوایی و یک شرط شکلی نیاز دارد. شرط شکلی این است که دانشگاه‌ها باید حالت آزادتر و رقابتی‌تری داشته باشند و شرط محتوایی این است که ما چنین حقی را برای دانشجو قائل باشیم.
با ایجاد شرایط بسته، بستر را برای رفتار شتابزده دانشجو فراهم می‌کنیم
این استاد دانشگاه افزود: دانشگاه محل دانش و محل تعامل و تضارب افکار است و باید اجازه دهیم که دانشجو رشد کند. به هر حال باید فرقی بین دانشجو و یک شهروند عادی وجود داشته باشد. شاید یک شهروند عادی چنین فرصتی را در اختیار نداشته باشد و از او زیاد توقع نداشته باشیم که برخورد احساسی نکند و در عوض برخورد فکری و معرفتی داشته باشد ولی توقع دیگری از دانشجو داریم. ما از دانشجو توقع داریم که با توجه به جایگاه تاریخی خود، علاوه بر مباحث آموزشی و درسی خود، به این مسائل هم توجه داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم دانشجو به مسایل فرهنگی، معرفتی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی توجه داشته باشد، باید زمینه این توجه را فراهم کنیم و آزادی‌های لازم نظیر آزادی‌های بیان و پس از بیان، شرایط تضارب افکار، آزاداندیشی و ملزومات آزاداندیشی را فراهم سازیم؛ چراکه با ایجاد شرایط بسته، بستر را برای رفتار شتابزده دانشجو و استفاده ابزاری از آن‌ها فراهم می‌کنیم.
آن‌طور که باید و شاید، شاهد آزادی‌های سیاسی در ابعاد مختلف نیستیم
وی با بیان این اعتقاد که «در شرایط فعلی آن‌طور که باید و شاید، شاهد آزادی‌های سیاسی در ابعاد مختلف نیستیم» افزود: در چنین شرایطی، خود به خود از الان می‌توان پیش‌بینی کرد که در زمان انتخابات، برخوردهای شتابزده، احساسی، عاطفی و استفاده‌های ابزاری فوران خواهد کرد و اگر می‌خواهیم این اتفاق نیفتد، نباید خودمان به دست خود چنین شرایطی را فراهم یا تقویت کنیم.
این پژوهشگر مسایل سیاسی و اجتماعی با تاکید بر اینکه «متناسب با جایگاه دانشگاه، ملزومات آن باید تعریف شود» اظهار کرد: دانشگاه بیشتر به عاملیت آن و افراد خلاق تعریف می‌شود ولی یک من خلاق کیست و خلاقیت چگونه به دست می‌آید؟ مسلم است که در بستری از نگاه‌های گرته‌بردارانه و تقلیدی و منفعلانه هیچ‌گاه یک من خلاق و فعال شکل نمی‌گیرد و این مساله ملزوماتی دارد. این ویژگی موجب می‌شود که دانشگاه‌ها از اداره‌های عادی یا وزارتخانه‌ها متمایز شود؛ چراکه اداره‌های دیگر ممکن است به صورت صوری و دستورالعملی بتوانند اداره شوند ولی دانشگاه جایگاه دیگری دارد.
دانشجویان همواره خلاء نهادهای تاسیسی مدنی در جامعه ما را پر کرده‌اند
وی رسالت تاریخی دانشگاه را ویژگی دیگر برای جایگاه ویژه آن دانست و گفت: به دلیل اینکه نهادهای مدنی نداریم و به رغم اینکه جامعه مدنی ما از قابلیت‌های بالایی برخوردار است، این قابلیت‌ها در قالب نهادهای تاسیسی متبلور نشده است، ما شاهد این مساله بوده‌ایم که دانشجویان این خلاء را پر کردند. در واقع خلاء نهادهای تاسیسی مدنی در جامعه ما را همواره دانشجویان پر کرده‌اند. با توجه به این مولفه‌هاست که باید بکوشیم خلاقیت ما بیشتر شکل بگیرد و به این سمت حرکت کنیم که شاهد رشد فکری و معرفتی بیشتری از سوی محافل دانشگاهی باشیم.
باید شاهد شکل‌گیری اندیشه‌های نوظهور و جدید در دانشگاه‌ها باشیم
وی با تاکید بر اینکه «باید شاهد شکل‌گیری اندیشه‌های نوظهور و جدید در دانشگاه‌ها باشیم» تصریح کرد: به جای اینکه دیگران اندیشه‌های دست چندم را به ما تحمیل کنند و در یک فرآیند احساسی و شتابزده جذب آراء کنند، دانشگاهیان هستند که با دستیابی به افکار، اندیشه‌ها و ایدئولوژی‌های جدید می‌توانند حتی به احزاب ما خوراک بدهند؛ چراکه احزاب ما باید پشتوانه‌های ایدئولوژیک و تئوریک داشته باشند و اگر دانشگاه برخورد خلاق و نوآورانه نداشته باشد، این پشتوانه‌ها را از مجامع غربی می‌گیرند و نمی‌توان بر روی این پشتوانه‌ها حساب جدی باز کرد؛ چراکه این‌ها در فضای جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی دیگر و متناسب با نیازهای دیگری شکل گرفته است.
این نماینده پیشین مجلس با بیان اینکه «اگر می‌خواهیم تفکر بومی‌تری داشته باشیم باید اجازه لازم را به تعامل‌ها، ارتباطات و تراوشات فکری بدهیم» افزود: ما دو توصیه داریم؛ توصیه اول به بالاتری‌ها که قدرتی در اختیار دارند و می‌توانند فرصت‌ها را رقم بزنند و توصیه دوم به دانشجویان و دانشگاهیان است برای اینکه قدر فرصت‌ها را بدانند و ظرفیت لازم را هم داشته باشند، یعنی این‌طور نباشد که تا فرصتی در اختیار قرار می‌گیرد، برخورد احساسی و شتابان با آن داشته باشند.
اداره متمرکز دانشگاه‌ها به رشد علم و رقابتی بودن آسیب وارد می‌کند
وی در تشریح این مساله به بیان مثال‌هایی پرداخت و گفت: ما همیشه مخالف اداره متمرکز دانشگاه‌ها بوده‌ایم؛ چراکه معتقدیم این مساله به رشد علم و رقابتی بودن آسیب وارد می‌کند ولی از سوی دیگر وقتی آزادی عمل به دانشگاه‌ها می‌دهند، بعضا جناحی عمل می‌کنند. مثلا ما می‌گوییم آزمون دکتری نباید متمرکز باشد ولی از سوی دیگر شاهدیم که دانشگاه‌ها بعضا رشد لازم را نداشته‌اند و دانشجویانی متناسب با خط و ربط خود را پذیرفته‌اند.
وی با بیان اینکه «با توجه به چنین رفتارهایی، ما همواره به هر دو طرف توصیه‌هایی داریم» افزود: از یک طرف باید آمادگی و استعدادی از دانشگاه‌ها دیده شود و از سوی دیگر بخواهیم که برخورد متمرکز صورت نگیرد. هرچه انسان اخلاقی‌تر، متعادل‌تر و منصف‌تر باشد بهتر می‌تواند از فرصت‌ها استفاده کند و از طرف دیگر از برخی مسوولان می‌خواهیم که تصورشان را نسبت به دانشگاه تغییر دهند و فکر نکنند دانشگاه یک پادگان است؛ چراکه دانشگاه را به سبک پادگان نمی‌تواند اداره کرد.
افروغ در عین حال ادامه داد: از سوی دیگر باید به دانشگاه‌ها هم توصیه کنیم که ظرف و ظرفیت خود را ارتقاء دهید تا وقتی آزادی در اختیارتان قرار گرفت به بهترین نحو از آن استفاده کنید و با اتصال به احزاب و جناح‌های سیاسی، خودتان دانشگاه را تبدیل به یک پادگان سیاسی یا نظامی نکنید. باید به این مسایل فکر کرد تا بتوانیم آمادگی و قابلیتی را رقم بزنیم که هم شاهد سعه صدر و وسعت نظر از سوی بالایی‌ها باشیم و هم استعداد و قابلیت پذیرش آزادی‌های عمل و ایجاد فضای رقابتی را در پایین شاهد باشیم.
وی در ادامه گفت‌وگوی خود با ایسنا، اعمال مدیریت رقابتی و غیرمتمرکز را برای دانشگاه‌ها ضروری خواند و اظهار کرد: مدیریت غیرمتمرکز و رقابتی، هم پیامی برای مدیریت و هم دستاوردی برای دانشجویان دارد. پیام آن برای مدیریت این است که قابلیت و ظرفیت لازم برای اداره رقابتی را داشته باشد؛ چراکه اگر مدیر با رفتارهای جناحی و صنفی خود بهانه به دست بالایی‌ها داد تا دانشگاه را به سبک متمرکز اداره کنند، مقصر شناخته می‌شود.
وی افزود: از سوی دیگر اگر قرار است دانشجو فعالیت داشته باشد و به اندیشه نوظهوری برسد، باید در یک بستر رقابتی باشد و این مساله به اداره رقابتی دانشگاه‌ها نزدیک‌تر است. وقتی دانشگاه به صورت متمرکز اداره شود، بازتاب آن تنها بر روی شیوه مدیریت نیست بلکه بر فعالیت‌های دانشجویی نیز تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین رقابت، هم برای رسیدن به دستاوردهای بالای علمی و همه برای رسیدن به افکار نوظهور و تضارب آراء، یک امر ضروری است.
در فضای بسته و امنیتی نه به دستاوردهای علمی می‌رسیم و نه به رسالت دانشجویی
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه «در یک فضای بسته، متمرکز و امنیتی نه به دستاوردهای بالای علمی می‌رسیم و نه رسالت دانشجویی به خوبی اعمال می‌شود» ابراز عقیده کرد: اداره متمرکز دانشگاه و برخورد خمیرگونه با استاد یا دانشجو، ما را نه به اهداف علمی می‌رساند و نه به اهداف سیاسی. متاسفانه شاهد این مساله نبوده‌ایم که هم بالایی‌ها نگاه متمرکز نکنند و هم پایینی‌ها قابلیت لازم را داشته باشند و حیات دانشگاهی من همواره این مساله را نشان می‌داد که به محض آن‌که استقلالی اعطا می‌شود، برخوردهای جناحی و گزینش‌های سیاسی آغاز می‌شود و متاسفانه این بهانه را در اختیار کسانی قرار می‌دهد که آن‌ها هم منویات سیاسی خود را به طور متمرکز اعمال کنند.
وی در ادامه، در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان نهادی را متولی ایجاد چند صدایی در دانشگاه‌ها کرد یا این مساله باید یک حرکت خودجوش باشد؟ گفت: ممکن است که برای شناسایی موانع و عوامل موثر در تحقق اهداف دانشگاهی، یک نهاد اولیه نیاز باشد ولی این کار نهایتا باید به دست خود دانشجویان و دانشگاهیان انجام شود. اشکالی ندارد که یک برنامه‌ریزی اولیه داشته باشیم ولی باید ببینیم که تا کجا قرار است به چنین نهادی مسوولیت دهیم.
افروغ افزود: چنین نهادی فقط باید زیرساخت‌های اولیه، در حد شناسایی موانع و ارائه راهکارهای مقابله با آن‌ها را ارائه کند و نمی‌تواند تا پایان کار متولی تحقق اهدافی باشد که تنها باید از طریق رقابت به دست بیاید. اینکه دانشگاه فاقد رقابت باشد، نتواند استاد و دانشجو جذب کند، نتواند مقالات اساتید خود را ارزیابی کند و بر حسب ملاک‌های صوری ارزیابی شود و یا در خصوص علوم انسانی، شاخص‌ها توسط علوم دقیقه تعیین شود، همگی مصائبی است که در صورت مواجهه با آن‌ها نمی‌توانیم توقع داشته باشیم که به اهداف مطلوب خود می‌رسیم.
وی با بیان اینکه «نمی‌توانیم نهاد تصمیم‌گیرنده و برنامه‌ریز را حذف کنیم» گفت: خاطرنشان کرد: نقش‌های صف و ستاد باید از هم تمیز داده شود. عده‌ای برنامه‌ریزی و عده‌ای اجرا می‌کنند و کسانی که اجرا می‌کنند، باید آزادی عمل نسبی داشته باشند تا بتوانیم به اهداف مورد نظر دست پیدا کنیم.
وضعیت فعلی دانشگاه‌ها را مطلوب نمی‌دانم
این استاد دانشگاه همچنین با بیان اینکه “وضعیت فعلی دانشگاه‌ها را مطلوب نمی‌دانم”، اظهار کرد: متاسفانه در حال حاضر عده‌ای نه علم را خوب می‌شناسند و نه به نحله‌های مختلف شناخت‌شناسی اشراف دارند.
افروغ با انتقاد از «کسانی که نه درکی از جنبش دانشجویی و نه درکی از ماهیت علم دارند و تنها می‌خواهند هرچه سریع‌تر به اهداف خود برسند» اظهار کرد: ما هم راجع به این اهداف حرف‌هایی داریم و هم راجع به این شیوه دستیابی به هدف. من فکر نمی‌کنم با این وضعیت که برخی به دنبال آن هستند به مقصد برسیم و اگر این مسیر ادامه پیدا کند، به عقب هم برمی‌گردیم.
آفتاب: یک استاد دانشگاه و پژوهشگر مسایل سیاسی و اجتماعی گفت: دانشگاه جایگاه و رسالتی تاریخی دارد که آن را از دیگر ارگان‌ها و نهادها متمایز می‌کند و همین مسأله موجب ایفای نقشی تاثیرگذار از سوی دانشگاهیان در جامعه می‌شود. عماد افروغ تصریح کرد: دانشگاه برای عمل به رسالت خود باید از آزادی‌های مختلف برخوردار باشد تا بدین ترتیب شاهد شکل‌گیری اندیشه‌های نوظهور در دانشگاه‌ها باشیم.
وی با انتقاد نسبت به شرایط فعلی دانشگاه‌ها برای داشتن آزادی‌های لازم، به اهمیت دانشجویان در پر کردن خلاء نهادهای مدنی اشاره کرد و نسبت به نتایج برخی رفتارها از جمله «مدیریت متمرکز دانشگاه‌ها» هشدار داد.
کسانی نقش دانشگاه را نادیده می‌گیرند، یک نگاه ابزاری و شتابزده را تقویت می‌کنند
افروغ با بیان اینکه «در این مساله که حرکت‌های دانشجویی در فعل و انفعالات و جنبش‌های سیاسی جامعه ما اثر داشته تردیدی نیست» گفت: همواره یکی از پایگاه‌های اصلی روشنگری و آگاهی‌بخشی مردم از طریق دانشجویان، دانشگاه‌ها بوده‌اند و نمی‌توان از نقش بی‌بدیل دانشگاه در روشنفکری دینی و انقلابی غافل شد و کسانی که این نقش را نادیده می‌گیرند، خودشان به دست خود، یک نگاه ابزاری و شتابزده را تقویت می‌کنند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اگر دانشگاه و دانشجویان ما متناسب با جایگاه تاریخی خود و نیاز هر شهروند، افکار خود را داشته باشند، در بروز افکار خود آزاد باشند و اندیشه‌های مطلوب خود را به بحث بگذارند و دنبال کنند، آن وقت به راحتی و به صورت شتابان و احساسی جذب احزاب سیاسی نمی‌شوند و خیلی راحت می‌توانند سره از ناسره کنند و به وظیفه اصلی خود یعنی آگاهی بخشی و روشنفکری سامان دهند.
وی با بیان اینکه «در چنین حالتی دانشجویان می‌توانند به یک اندیشه درونی و درون دانشگاهی دست یابند و به بالندگی جامعه کمک کنند و صرفا نقش ابزار نداشته باشند» تاکید کرد: دانشگاه بهترین فرصت برای مباحث اندیشه‌ای، گفت‌وگوهای علمی، مطالعه و دقیق شدن در بسیاری از مفاهیم سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است.
دانشگاه‌ها باید حالت آزادتر و رقابتی‌تری داشته باشند
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی ادامه داد: وقتی این فرصت را محدود کرده، برخورد کلیشه‌ای و رسمی با آن می‌کنیم یا برخوردهای دستوری و از بالا را اتخاذ می‌کنیم و شرایط را به گونه‌ای پیش می‌بریم که دانشجو ظرفی باشد که هر چه خواستیم در آن ظرف بریزیم و او هم باید پذیرای این محتویات باشد و فرصتی برای تفکر نداشته باشد، در واقع بستر را فراهم کرده‌ایم که در بحبوحه انتخابات عده‌ای بیایند، یارگیری کنند و دانشگاه را به مثابه ابزار مورد سوء استفاده قرار دهند.
وی با بیان اینکه «اگر به طور طبیعی، دانشجو به نیازها و رسالت تاریخی خود سامان دهد این اتفاق نخواهد افتاد، بلکه این دانشجوست که مردم را آگاه می‌سازد و کمک می‌کند که مردم انتخاب بهتری داشته باشند» افزود: خود این مساله، یک شرط محتوایی و یک شرط شکلی نیاز دارد. شرط شکلی این است که دانشگاه‌ها باید حالت آزادتر و رقابتی‌تری داشته باشند و شرط محتوایی این است که ما چنین حقی را برای دانشجو قائل باشیم.
با ایجاد شرایط بسته، بستر را برای رفتار شتابزده دانشجو فراهم می‌کنیم
این استاد دانشگاه افزود: دانشگاه محل دانش و محل تعامل و تضارب افکار است و باید اجازه دهیم که دانشجو رشد کند. به هر حال باید فرقی بین دانشجو و یک شهروند عادی وجود داشته باشد. شاید یک شهروند عادی چنین فرصتی را در اختیار نداشته باشد و از او زیاد توقع نداشته باشیم که برخورد احساسی نکند و در عوض برخورد فکری و معرفتی داشته باشد ولی توقع دیگری از دانشجو داریم. ما از دانشجو توقع داریم که با توجه به جایگاه تاریخی خود، علاوه بر مباحث آموزشی و درسی خود، به این مسائل هم توجه داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم دانشجو به مسایل فرهنگی، معرفتی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی توجه داشته باشد، باید زمینه این توجه را فراهم کنیم و آزادی‌های لازم نظیر آزادی‌های بیان و پس از بیان، شرایط تضارب افکار، آزاداندیشی و ملزومات آزاداندیشی را فراهم سازیم؛ چراکه با ایجاد شرایط بسته، بستر را برای رفتار شتابزده دانشجو و استفاده ابزاری از آن‌ها فراهم می‌کنیم.
آن‌طور که باید و شاید، شاهد آزادی‌های سیاسی در ابعاد مختلف نیستیم
وی با بیان این اعتقاد که «در شرایط فعلی آن‌طور که باید و شاید، شاهد آزادی‌های سیاسی در ابعاد مختلف نیستیم» افزود: در چنین شرایطی، خود به خود از الان می‌توان پیش‌بینی کرد که در زمان انتخابات، برخوردهای شتابزده، احساسی، عاطفی و استفاده‌های ابزاری فوران خواهد کرد و اگر می‌خواهیم این اتفاق نیفتد، نباید خودمان به دست خود چنین شرایطی را فراهم یا تقویت کنیم.
این پژوهشگر مسایل سیاسی و اجتماعی با تاکید بر اینکه «متناسب با جایگاه دانشگاه، ملزومات آن باید تعریف شود» اظهار کرد: دانشگاه بیشتر به عاملیت آن و افراد خلاق تعریف می‌شود ولی یک من خلاق کیست و خلاقیت چگونه به دست می‌آید؟ مسلم است که در بستری از نگاه‌های گرته‌بردارانه و تقلیدی و منفعلانه هیچ‌گاه یک من خلاق و فعال شکل نمی‌گیرد و این مساله ملزوماتی دارد. این ویژگی موجب می‌شود که دانشگاه‌ها از اداره‌های عادی یا وزارتخانه‌ها متمایز شود؛ چراکه اداره‌های دیگر ممکن است به صورت صوری و دستورالعملی بتوانند اداره شوند ولی دانشگاه جایگاه دیگری دارد.
دانشجویان همواره خلاء نهادهای تاسیسی مدنی در جامعه ما را پر کرده‌اند
وی رسالت تاریخی دانشگاه را ویژگی دیگر برای جایگاه ویژه آن دانست و گفت: به دلیل اینکه نهادهای مدنی نداریم و به رغم اینکه جامعه مدنی ما از قابلیت‌های بالایی برخوردار است، این قابلیت‌ها در قالب نهادهای تاسیسی متبلور نشده است، ما شاهد این مساله بوده‌ایم که دانشجویان این خلاء را پر کردند. در واقع خلاء نهادهای تاسیسی مدنی در جامعه ما را همواره دانشجویان پر کرده‌اند. با توجه به این مولفه‌هاست که باید بکوشیم خلاقیت ما بیشتر شکل بگیرد و به این سمت حرکت کنیم که شاهد رشد فکری و معرفتی بیشتری از سوی محافل دانشگاهی باشیم.
باید شاهد شکل‌گیری اندیشه‌های نوظهور و جدید در دانشگاه‌ها باشیم
وی با تاکید بر اینکه «باید شاهد شکل‌گیری اندیشه‌های نوظهور و جدید در دانشگاه‌ها باشیم» تصریح کرد: به جای اینکه دیگران اندیشه‌های دست چندم را به ما تحمیل کنند و در یک فرآیند احساسی و شتابزده جذب آراء کنند، دانشگاهیان هستند که با دستیابی به افکار، اندیشه‌ها و ایدئولوژی‌های جدید می‌توانند حتی به احزاب ما خوراک بدهند؛ چراکه احزاب ما باید پشتوانه‌های ایدئولوژیک و تئوریک داشته باشند و اگر دانشگاه برخورد خلاق و نوآورانه نداشته باشد، این پشتوانه‌ها را از مجامع غربی می‌گیرند و نمی‌توان بر روی این پشتوانه‌ها حساب جدی باز کرد؛ چراکه این‌ها در فضای جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی دیگر و متناسب با نیازهای دیگری شکل گرفته است.
این نماینده پیشین مجلس با بیان اینکه «اگر می‌خواهیم تفکر بومی‌تری داشته باشیم باید اجازه لازم را به تعامل‌ها، ارتباطات و تراوشات فکری بدهیم» افزود: ما دو توصیه داریم؛ توصیه اول به بالاتری‌ها که قدرتی در اختیار دارند و می‌توانند فرصت‌ها را رقم بزنند و توصیه دوم به دانشجویان و دانشگاهیان است برای اینکه قدر فرصت‌ها را بدانند و ظرفیت لازم را هم داشته باشند، یعنی این‌طور نباشد که تا فرصتی در اختیار قرار می‌گیرد، برخورد احساسی و شتابان با آن داشته باشند.
اداره متمرکز دانشگاه‌ها به رشد علم و رقابتی بودن آسیب وارد می‌کند
وی در تشریح این مساله به بیان مثال‌هایی پرداخت و گفت: ما همیشه مخالف اداره متمرکز دانشگاه‌ها بوده‌ایم؛ چراکه معتقدیم این مساله به رشد علم و رقابتی بودن آسیب وارد می‌کند ولی از سوی دیگر وقتی آزادی عمل به دانشگاه‌ها می‌دهند، بعضا جناحی عمل می‌کنند. مثلا ما می‌گوییم آزمون دکتری نباید متمرکز باشد ولی از سوی دیگر شاهدیم که دانشگاه‌ها بعضا رشد لازم را نداشته‌اند و دانشجویانی متناسب با خط و ربط خود را پذیرفته‌اند.
وی با بیان اینکه «با توجه به چنین رفتارهایی، ما همواره به هر دو طرف توصیه‌هایی داریم» افزود: از یک طرف باید آمادگی و استعدادی از دانشگاه‌ها دیده شود و از سوی دیگر بخواهیم که برخورد متمرکز صورت نگیرد. هرچه انسان اخلاقی‌تر، متعادل‌تر و منصف‌تر باشد بهتر می‌تواند از فرصت‌ها استفاده کند و از طرف دیگر از برخی مسوولان می‌خواهیم که تصورشان را نسبت به دانشگاه تغییر دهند و فکر نکنند دانشگاه یک پادگان است؛ چراکه دانشگاه را به سبک پادگان نمی‌تواند اداره کرد.
افروغ در عین حال ادامه داد: از سوی دیگر باید به دانشگاه‌ها هم توصیه کنیم که ظرف و ظرفیت خود را ارتقاء دهید تا وقتی آزادی در اختیارتان قرار گرفت به بهترین نحو از آن استفاده کنید و با اتصال به احزاب و جناح‌های سیاسی، خودتان دانشگاه را تبدیل به یک پادگان سیاسی یا نظامی نکنید. باید به این مسایل فکر کرد تا بتوانیم آمادگی و قابلیتی را رقم بزنیم که هم شاهد سعه صدر و وسعت نظر از سوی بالایی‌ها باشیم و هم استعداد و قابلیت پذیرش آزادی‌های عمل و ایجاد فضای رقابتی را در پایین شاهد باشیم.
وی در ادامه گفت‌وگوی خود با ایسنا، اعمال مدیریت رقابتی و غیرمتمرکز را برای دانشگاه‌ها ضروری خواند و اظهار کرد: مدیریت غیرمتمرکز و رقابتی، هم پیامی برای مدیریت و هم دستاوردی برای دانشجویان دارد. پیام آن برای مدیریت این است که قابلیت و ظرفیت لازم برای اداره رقابتی را داشته باشد؛ چراکه اگر مدیر با رفتارهای جناحی و صنفی خود بهانه به دست بالایی‌ها داد تا دانشگاه را به سبک متمرکز اداره کنند، مقصر شناخته می‌شود.
وی افزود: از سوی دیگر اگر قرار است دانشجو فعالیت داشته باشد و به اندیشه نوظهوری برسد، باید در یک بستر رقابتی باشد و این مساله به اداره رقابتی دانشگاه‌ها نزدیک‌تر است. وقتی دانشگاه به صورت متمرکز اداره شود، بازتاب آن تنها بر روی شیوه مدیریت نیست بلکه بر فعالیت‌های دانشجویی نیز تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین رقابت، هم برای رسیدن به دستاوردهای بالای علمی و همه برای رسیدن به افکار نوظهور و تضارب آراء، یک امر ضروری است.
در فضای بسته و امنیتی نه به دستاوردهای علمی می‌رسیم و نه به رسالت دانشجویی
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه «در یک فضای بسته، متمرکز و امنیتی نه به دستاوردهای بالای علمی می‌رسیم و نه رسالت دانشجویی به خوبی اعمال می‌شود» ابراز عقیده کرد: اداره متمرکز دانشگاه و برخورد خمیرگونه با استاد یا دانشجو، ما را نه به اهداف علمی می‌رساند و نه به اهداف سیاسی. متاسفانه شاهد این مساله نبوده‌ایم که هم بالایی‌ها نگاه متمرکز نکنند و هم پایینی‌ها قابلیت لازم را داشته باشند و حیات دانشگاهی من همواره این مساله را نشان می‌داد که به محض آن‌که استقلالی اعطا می‌شود، برخوردهای جناحی و گزینش‌های سیاسی آغاز می‌شود و متاسفانه این بهانه را در اختیار کسانی قرار می‌دهد که آن‌ها هم منویات سیاسی خود را به طور متمرکز اعمال کنند.
وی در ادامه، در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان نهادی را متولی ایجاد چند صدایی در دانشگاه‌ها کرد یا این مساله باید یک حرکت خودجوش باشد؟ گفت: ممکن است که برای شناسایی موانع و عوامل موثر در تحقق اهداف دانشگاهی، یک نهاد اولیه نیاز باشد ولی این کار نهایتا باید به دست خود دانشجویان و دانشگاهیان انجام شود. اشکالی ندارد که یک برنامه‌ریزی اولیه داشته باشیم ولی باید ببینیم که تا کجا قرار است به چنین نهادی مسوولیت دهیم.
افروغ افزود: چنین نهادی فقط باید زیرساخت‌های اولیه، در حد شناسایی موانع و ارائه راهکارهای مقابله با آن‌ها را ارائه کند و نمی‌تواند تا پایان کار متولی تحقق اهدافی باشد که تنها باید از طریق رقابت به دست بیاید. اینکه دانشگاه فاقد رقابت باشد، نتواند استاد و دانشجو جذب کند، نتواند مقالات اساتید خود را ارزیابی کند و بر حسب ملاک‌های صوری ارزیابی شود و یا در خصوص علوم انسانی، شاخص‌ها توسط علوم دقیقه تعیین شود، همگی مصائبی است که در صورت مواجهه با آن‌ها نمی‌توانیم توقع داشته باشیم که به اهداف مطلوب خود می‌رسیم.
وی با بیان اینکه «نمی‌توانیم نهاد تصمیم‌گیرنده و برنامه‌ریز را حذف کنیم» گفت: خاطرنشان کرد: نقش‌های صف و ستاد باید از هم تمیز داده شود. عده‌ای برنامه‌ریزی و عده‌ای اجرا می‌کنند و کسانی که اجرا می‌کنند، باید آزادی عمل نسبی داشته باشند تا بتوانیم به اهداف مورد نظر دست پیدا کنیم.
وضعیت فعلی دانشگاه‌ها را مطلوب نمی‌دانم
این استاد دانشگاه همچنین با بیان اینکه “وضعیت فعلی دانشگاه‌ها را مطلوب نمی‌دانم”، اظهار کرد: متاسفانه در حال حاضر عده‌ای نه علم را خوب می‌شناسند و نه به نحله‌های مختلف شناخت‌شناسی اشراف دارند.
افروغ با انتقاد از «کسانی که نه درکی از جنبش دانشجویی و نه درکی از ماهیت علم دارند و تنها می‌خواهند هرچه سریع‌تر به اهداف خود برسند» اظهار کرد: ما هم راجع به این اهداف حرف‌هایی داریم و هم راجع به این شیوه دستیابی به هدف. من فکر نمی‌کنم با این وضعیت که برخی به دنبال آن هستند به مقصد برسیم و اگر این مسیر ادامه پیدا کند، به عقب هم برمی‌گردیم.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید