کاهش منابع زیرزمینی آب به پایین‌ترین سطح در 50 سال اخیر
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: تغییر وضعیت بارندگی در منطقه، افزایش دمای هوا، بالا رفتن سطح زیر کشت، برداشت بیش از حد از آبهای زیرسطحی، افزایش نیازهای آبی در صنعت و کشاورزی و در نمایی کلی اسراف آب در ایران سبب شده منابع آبی در تمامی دشت‌های ایران به پایین‌ترین سطح در 50 سال اخیر برسد.
بارش باران و برف در سراسر کشور با تاخیری طولانی و مطابق پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور در میانه فصل‌های بارش یعنی از دی‌ماه و در اوج آن در بهمن و اسفند رخ می‌دهد این در حالی است که کشورهای منطقه خاورمیانه در هفته‌های گذشته با تغییر الگوی بارش، وضعیت مناسبتری پیدا کرده‌اند.
ایران اما با وجود بارش‌های نسبتا مطلوب روزهای گذشته همچنان در وضعیت خشک و نابسامانی به‌سر می‌برد به‌طوری که پرویز رضازاده مدیرکل پیش‌بینی هواشناسی کشور این تغییر را نا چیز می‌داند و معتقد است: تمامی منطقه شامال کشورهای غرب و شرق و خاورمیانه در شرایط خشک و کم بارشی به‌سر می‌برند.
این کارشناس هواشناسی تاکید می‌کند؛ کشورهای ترکیه، عراق، سوریه و کل منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی مانند ترکمنستان وضعیتی مشابه ایران دارند و در طول برگزاری چهارمین کنفرانس تغییر اقلیم در تهران، گزارش‌های مشابهی از وضعیت هوای منطقه از سوی متخصصان بومی ارائه شد که نشان‌دهنده وضعیت خشک‌سالی در این کشورها است.
رضازاده اضافه کرد: تغییر وضعیت بارش از غرب به شرق اتفاق می‌افتد و هر چه اقلیم به غرب نزدیک‌تر شود شدت تغییرات بیشتر و زودتر اتفاق می‌افتد. بنابراین تغییرات آب و هوایی و کم‌و‌بیش شدن نرم بارش‌ها در اردن، سوریه عراق، ترکیه و به‌طور کلی در شرق مدیترانه زودتر خود را نشان می‌دهد.
وی اظهار داشت: تغییر شکل الگوی کم بارش و پر بارش در منطقه به‌هیچ وجه به تغییرات اقلیمی مربوط نیست چرا که چنین شرایط خشک و خیلی خشک و کم بارشی را کشور ایران 40 سال پیش نیز تجربه کرده است. ایران در طول ماه‌های بهمن و اسفند زمستانی مشابه به اروپای امسال دارد.
این کارشناس هواشناسی مشکل اساسی را نه خشکی هوا و کاهش بارندگی در سال‌های اخیر که کاهش سهمگین ذخیره‌های آبی کشور به دلایل متعدد از جمله افزایش سطح زیر کشت دانست و گفت: 40 سال پیش سطح زیر کشت یک سوم امروز بود ولی شرایط کنونی به‌شدت عوض شده است.
رضازاده تاکید کرد: تغییر وضعیت بارندگی در منطقه، افزایش دمای هوا، بالا رفتن سطح زیر کشت، برداشت بیش از حد از آبهای زیر سطحی، افزایش نیازهای آبی در صنعت و کشاورزی و عوامل دیگر برداشت آب را حداکثری و چند برابر کرده است.
مدیرکل پیش‌بینی هواشناسی کشور با اشاره به پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی اضافه کرد: در دشت‌های کشور برداشت از منابع زیر سطحی در تمامی مناطق نسبت به 40 تا 50 پیش رشد غیر مترقبه‌ای داشته به‌نحوی که عمق و بستر آب از 10 تا 15متر به 100 تا 150 و در برخی مناطق کشور حتی به 200 متر رسیده است.
وی افزود: قنات‌ها و کاریزها در مناطق کم آب و کویری از کار افتاده‌اند. یزد مظهر کم‌بارشی در ایران بود و به همین دلیل با احداث قنات در هزارن سال پیش آب به سطح کشیده می‌شد و مورد استفاده قرار می‌گرفت ولی اکنون و در سال‌های اخیر آب دریافتی از قنات‌ها به پائین‌ترین حد خود رسیده و در نوسان است و اگرچه هنوز آب قنات‌ها قطع نشده اما به پائین‌ترین سطح ممکن رسیده است.
وی تاکید کرد: در حال حاضر 60 درصد کاریزهای کویری که آب را از دل خاک بیرون می‌آورند آب ندارند و این نشان‌دهنده پائین رفتن سطح آبها است و بد تر از آن تداخل آب شور و شیرین در برخی مناطق کشور است.
کاهش بارش‌های سالانه در ایران و افزایش روند خشک‌سالی، افزایش بی‌قاعده نیاز آبی با ذخایر فعلی کشور و نبود مدیریت درست منابع آبی و همچنین ترکیب این وضعیت با اقلیم خشک ایران به‌عنوان یکی از کم‌بارش‌ترین مناطق جغرافیایی دنیا هشداری جدی برای در پیش بودن شرایط سخت و غیرقابل مهار بحران آبی است.
متخصصان و کارشناسان هواشناسی معتقدند: تغییر الگوی مصرف، مصرف بهینه و کنترل نیازهای کشاورزی و صنعتی و کاهش کشاورزی غرق آبی و استفاده از شیوه‌های مدرن آبیاری در ایران می‌تواند از تنش شدید آبی در سال‌های آینده در ایران جلوگیری کند. در غیراین صورت ایران به عنوان اقلیمی خشک با نبود آب دیگر سرزمینی بی‌ارزش و فاقد ارزش‌های زیستی است.
ایران با 90 درصد اقلیم خشک جزو کشورهای شدیدا بیابانی است به‌طوری که کارشناسان برآورد کرده‌اند اکنون تراز آبی کشور 130 میلیارد متر مکعب است که 10 میلیارد به نسبت سال 55 کمتر شده که این یعنی به مرحله اضطرار رسیده‌ایم و از ذخیره استراتژیک آب مصرف می‌کنیم.
پیش از این و در سال 2006 سازمان ملل اعلام کرد: در حالی که ارزش‌های طبیعی بیابان را حفظ می‌کنیم با خطر بیابان‌زایی باید مقابله کرد چرا که خطر بیابانی شدن بسیار شدید است. به‌طوری که همان سال خطر بیابانی شدن در دنیا بعد از گرمایش زمین، تغییرات اقلیمی و کمبود آب به‌عنوان سومین خطر جهانی اعلام شد.
آفتاب: تغییر وضعیت بارندگی در منطقه، افزایش دمای هوا، بالا رفتن سطح زیر کشت، برداشت بیش از حد از آبهای زیرسطحی، افزایش نیازهای آبی در صنعت و کشاورزی و در نمایی کلی اسراف آب در ایران سبب شده منابع آبی در تمامی دشت‌های ایران به پایین‌ترین سطح در 50 سال اخیر برسد. بارش باران و برف در سراسر کشور با تاخیری طولانی و مطابق پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور در میانه فصل‌های بارش یعنی از دی‌ماه و در اوج آن در بهمن و اسفند رخ می‌دهد این در حالی است که کشورهای منطقه خاورمیانه در هفته‌های گذشته با تغییر الگوی بارش، وضعیت مناسبتری پیدا کرده‌اند.
ایران اما با وجود بارش‌های نسبتا مطلوب روزهای گذشته همچنان در وضعیت خشک و نابسامانی به‌سر می‌برد به‌طوری که پرویز رضازاده مدیرکل پیش‌بینی هواشناسی کشور این تغییر را نا چیز می‌داند و معتقد است: تمامی منطقه شامال کشورهای غرب و شرق و خاورمیانه در شرایط خشک و کم بارشی به‌سر می‌برند.
این کارشناس هواشناسی تاکید می‌کند؛ کشورهای ترکیه، عراق، سوریه و کل منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی مانند ترکمنستان وضعیتی مشابه ایران دارند و در طول برگزاری چهارمین کنفرانس تغییر اقلیم در تهران، گزارش‌های مشابهی از وضعیت هوای منطقه از سوی متخصصان بومی ارائه شد که نشان‌دهنده وضعیت خشک‌سالی در این کشورها است.
رضازاده اضافه کرد: تغییر وضعیت بارش از غرب به شرق اتفاق می‌افتد و هر چه اقلیم به غرب نزدیک‌تر شود شدت تغییرات بیشتر و زودتر اتفاق می‌افتد. بنابراین تغییرات آب و هوایی و کم‌و‌بیش شدن نرم بارش‌ها در اردن، سوریه عراق، ترکیه و به‌طور کلی در شرق مدیترانه زودتر خود را نشان می‌دهد.
وی اظهار داشت: تغییر شکل الگوی کم بارش و پر بارش در منطقه به‌هیچ وجه به تغییرات اقلیمی مربوط نیست چرا که چنین شرایط خشک و خیلی خشک و کم بارشی را کشور ایران 40 سال پیش نیز تجربه کرده است. ایران در طول ماه‌های بهمن و اسفند زمستانی مشابه به اروپای امسال دارد.
این کارشناس هواشناسی مشکل اساسی را نه خشکی هوا و کاهش بارندگی در سال‌های اخیر که کاهش سهمگین ذخیره‌های آبی کشور به دلایل متعدد از جمله افزایش سطح زیر کشت دانست و گفت: 40 سال پیش سطح زیر کشت یک سوم امروز بود ولی شرایط کنونی به‌شدت عوض شده است.
رضازاده تاکید کرد: تغییر وضعیت بارندگی در منطقه، افزایش دمای هوا، بالا رفتن سطح زیر کشت، برداشت بیش از حد از آبهای زیر سطحی، افزایش نیازهای آبی در صنعت و کشاورزی و عوامل دیگر برداشت آب را حداکثری و چند برابر کرده است.
مدیرکل پیش‌بینی هواشناسی کشور با اشاره به پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی اضافه کرد: در دشت‌های کشور برداشت از منابع زیر سطحی در تمامی مناطق نسبت به 40 تا 50 پیش رشد غیر مترقبه‌ای داشته به‌نحوی که عمق و بستر آب از 10 تا 15متر به 100 تا 150 و در برخی مناطق کشور حتی به 200 متر رسیده است.
وی افزود: قنات‌ها و کاریزها در مناطق کم آب و کویری از کار افتاده‌اند. یزد مظهر کم‌بارشی در ایران بود و به همین دلیل با احداث قنات در هزارن سال پیش آب به سطح کشیده می‌شد و مورد استفاده قرار می‌گرفت ولی اکنون و در سال‌های اخیر آب دریافتی از قنات‌ها به پائین‌ترین حد خود رسیده و در نوسان است و اگرچه هنوز آب قنات‌ها قطع نشده اما به پائین‌ترین سطح ممکن رسیده است.
وی تاکید کرد: در حال حاضر 60 درصد کاریزهای کویری که آب را از دل خاک بیرون می‌آورند آب ندارند و این نشان‌دهنده پائین رفتن سطح آبها است و بد تر از آن تداخل آب شور و شیرین در برخی مناطق کشور است.
کاهش بارش‌های سالانه در ایران و افزایش روند خشک‌سالی، افزایش بی‌قاعده نیاز آبی با ذخایر فعلی کشور و نبود مدیریت درست منابع آبی و همچنین ترکیب این وضعیت با اقلیم خشک ایران به‌عنوان یکی از کم‌بارش‌ترین مناطق جغرافیایی دنیا هشداری جدی برای در پیش بودن شرایط سخت و غیرقابل مهار بحران آبی است.
متخصصان و کارشناسان هواشناسی معتقدند: تغییر الگوی مصرف، مصرف بهینه و کنترل نیازهای کشاورزی و صنعتی و کاهش کشاورزی غرق آبی و استفاده از شیوه‌های مدرن آبیاری در ایران می‌تواند از تنش شدید آبی در سال‌های آینده در ایران جلوگیری کند. در غیراین صورت ایران به عنوان اقلیمی خشک با نبود آب دیگر سرزمینی بی‌ارزش و فاقد ارزش‌های زیستی است.
ایران با 90 درصد اقلیم خشک جزو کشورهای شدیدا بیابانی است به‌طوری که کارشناسان برآورد کرده‌اند اکنون تراز آبی کشور 130 میلیارد متر مکعب است که 10 میلیارد به نسبت سال 55 کمتر شده که این یعنی به مرحله اضطرار رسیده‌ایم و از ذخیره استراتژیک آب مصرف می‌کنیم.
پیش از این و در سال 2006 سازمان ملل اعلام کرد: در حالی که ارزش‌های طبیعی بیابان را حفظ می‌کنیم با خطر بیابان‌زایی باید مقابله کرد چرا که خطر بیابانی شدن بسیار شدید است. به‌طوری که همان سال خطر بیابانی شدن در دنیا بعد از گرمایش زمین، تغییرات اقلیمی و کمبود آب به‌عنوان سومین خطر جهانی اعلام شد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید