روایتی عجیب درباره سانسور کردن کتاب‌ها
آفتاب: محمد الهیاری فومنی مدیر کل اداره کتاب در تازه‌ترین گفت وگوی خود با سینا علی محمدی، با سوال جالبی از سوی خبرنگار جام‌جم مواجه شده است.
بخش‌هایی از این مصاحبه که به این موضوع جالب پرداخته شده به شرح زیر است:
آقای الهیاری برخی می‌گویند وزارت ارشاد فایل کامپیوتری کتاب‌ها را از ناشر می‌گیرد تا برخی کلمات حساس و به اصطلاح مرتبط با خط قرمز را در آن با کامپیوتر جستجو کند و به این ترتیب بخشی از ممیزی به صورت خودکار اعمال می‌شود. مثلاً در یک مورد نویسنده‌ای می‌گفت در داستانش هرجا واژه «عرق» بوده است تبدیل به «نوشیدنی» شده بود و به دلیل مکانیکی بودن این جابه‌جایی‌ها در بخشی از کتاب آمده بود: «نوشیدنی شرم بر پیشانی‌ام نشست»! آیا این نوع ممیزی واقعیت دارد؟
بالقوه این امکان وجود دارد که کتاب را چه به صورت فایل pdf و چه word به کمک نرم افزارها مورد بررسی و واژه‌یابی قرار داد. اما آنچه قانون از ما می‌خواهد این نیست که با ممیزی به صورت مکانیکی برخورد شود بلکه قانون خواسته است که روح کتاب درک شود. لذا این کار به صورت 100 درصد توسط نیروی انسانی صورت می‌گیرد.
من همین‌جا این اطمینان را می‌دهم که تمام کتاب‌ها به طور کامل خوانده می‌شوند. اما گاهی در کتابی یک موضوع که هنجار نیست و مقابل ارزش‌ها هم قرار دارد مانند همین مثالی که شما زدید به تکرار مورد استفاده نویسنده قرار می‌گیرد. اگر این اتفاق در یک کتاب 800 صفحه‌ای و در خدمت طرح داستان باشد یا شخصیت منفی داستان را توصیف کند، از نظر کارشناسی اشکالی ندارد.
اما وقتی یک کتاب 80 یا 100 صفحه‌ای برخی واژه‌ها یا مفاهیم نامتعارف را با بسامد بالا بشدت تکرار می‌کند، این از نظر قانون اباحه‌گری یا اباحه‌گرایی است. آن هنگام کارشناس تشخیص می‌دهد که اینها را باید حذف کند و حذفشان هم اتفاقا به روح کتاب لطمه‌ای نمی‌زند. اگرچه می‌پذیرم ممکن است مواردی وجود داشته که کارشناس دقت لازم را نکرده است و ما باید تذکر دهیم.
