آفتابنیوز : آفتاب: از آن زمان که مهاراجهها با بهانهتراشیهای مختلف سعی کردند تا از مشارکت در خط لوله صلح کنارهگیری کنند حدسی ساده بود که پاکستان هم به این درد دچار میشود.
اگرچه مقامات پاکستان در مصاحبههای مختلف تاکید میکردند که در هیچ صورتی از مذاکرات گازی و دریافت گاز ایران منصرف نخواهند شد اما این روزها اظهارات مسئولان این کشور روزهایی را به خاطر میآورد که هندی ها در تلاش بودند تا به نوعی قرارداد گازی با ایران را منتفی نشان دهند که گفته نشود آنها زیر بار فشارهای آمریکا از این قرارداد کنارهگیری کردهاند.
با اینحال با وجود آنکه از ماهها قبل از آن گفته میشد که هندیها با امضای یک قرارداد با آمریکا در جهت انتقال دانش هستهای به این کشور تعهد دادهاند از هر نوع مذاکره مالی با ایران بالاخص قرارداد خط لوله صلح خودداری کنند و برخورد مهاراجهها نیز نشان از تایید این مساله داشت اما همچنان مسوولان نفتی ایران حتی تا همین سال گذشته در تلاش بودند تا با نشستن بر پشت میز مذاکره بالاخره مهاراجهها را مجاب به پذیرفتن این قرارداد کنند. البته هندیها هم بازی را خوب بلد بودند. چراکه با دست گذاشتن بر اختلافات سیاسی میان خود و پاکستان تاکید بر راه دریایی داشتند. همان روشی که سالها پیش براساس تحقیقات یک شرکت خارجی تحت نظر دو کشور ایران و هند تاکید کرده بود این راه اصلا به صرفه نیست.
بالاخره سال گذشته مسئولان نفتی ما هم با فاصه انداختن در روند مذاکرات و اطلاعرسانی در خصوص پیگیری نشستهای تخصصی اینگونه نشان دادند که آنها هم از حضور هند در این خط لوله مایوس شدهاند. اما در این میان پاکستان کشوری بود که همواره در تمام لحظاتی که ایران به هند مهلت میداد تا تصمیم بگیرد تا شاید خط لوله سهجانبه امضاء شود با افزایش فشارها بر ایران تاکید میکرد که تصمیم این کشور قطعی است و باید قراردادی برای انتقال گاز امضاء شود.
بالاخره سال گذشته این قرارداد امضاء شد و خط لوله گاز تا کنون تا مرزهای پاکستان هم کشیده شده و قراراست بزودی گاز ایران به پاکستان برسد. اما این روزها بازی جدیدی از سوی پاکستانیها آغاز شده و اگر بخواهیم با نگاهی به تاریخ و تکرار وقایع، این موضوع را تحلیل و پیشگویی کنیم باید بگوییم پاکستان هم از خرید گاز ایران کنارهگیری میکند.
البته بازی این بار کمی فرق میکند. چراکه پاکستان با ایران قرارداد دارد و خط لوله گاز هم کشیده شده بنابراین پاکستانیها باید با دقت نظر بیشتری حرکت کنند چرا که فشارهای آمریکا باید دید تا چه اندازه برای این کشور به صرفه خوهد بود که بتواند هزینه لغو قرارداد و خطوط کشیده شده را پرداخت کند.
اما نگرانی موجود در حال حاضر این نیست که پاکستان میگوید ترکمنستان گاز را ۱۰ درصد ارزانتر به این کشور میدهد. چراکه این کشور باید گاز را از طریق افغانستان به پاکستان انتقال دهد که کشیدن این خطوط لوله در بهترین شرایط به دو تا سه سال زمان نیاز دارد در حالیکه ایران در چند ماه آینده میتواند انتقال گاز را براحتی شروع کند.
بنابراین این نگاه کمی خیال مسئولان نفتی ما را راحت میکند که پاکستان براحتی هم نمیتواند از گاز ایران بگذرد اما با این حال نگاهی به کنارهگیری شرکتهای بزرگ خارجی از فازهای پارس جنوبی و انصراف بزرگان نفتی خارجی از کشور کمی نگرانی ایجاد میکند.
توتال، شل، لوک اویل و ... از جمله شرکتهای بزرگ نفتی بودند که علی رغم داشتن تعهداتی درایران براحتی بیش از سه سال پروژهها را با نشان دادن دودلیهای خود به تعویق انداختن. آنهم پروژههای مشترک با قطر را که موجب برداشت بیشتر گاز از سوی همسایه ما شد اما مسئولان نفتی ما تنها با این نکته که ما آنها را در لیست سیاه قرار میدهیم و روزی میرسد که ایران به دلیل داشتن منابع غنی نفت و گاز بازهم در سیاستهای اجرایی آنها قرار خواهد گرفت اما ایران با آنها کار نخواهد کرد به موضوع خاتمه داد.
بنابراین این نگرانی باز هم وجود دارد که ایران براحتی از این تصمیم پاکستانیها بگذرد و باز هم ما مشتری خود را از دست بدهیم. با این حال به نظر میرسد در شرایط فعلی باید مذاکرهکنندهای قوی با نگاهی دیپلماتیک پشت میز مذاکره با پاکستانیها بشیند تا بتوان مشتری گاز خود را حفظ کرد. در چنین شرایطی که بازار گاز پر از رقبایی است که واقعاً رقابت با آنها دشوار است از دست دادن مشتری چون پاکستان اشتباهی بزرگ خواهد بود اما این اشتباه نباید به قیمت پذیرفتن قیمت فروش گاز به پایینتر از قیمت همسایگان دیگر باشد.
بنابراین شاید بتوان با بهره بردن از روشهای دیپلماتیک و مهارت یک تیم مذاکرهکننده قوی، سال آینده شاهد صادرات گاز ایران به پاکستان باشیم. باید بدانیم از دست دادن مشتری در چنین بازاری یعنی عقبماندگی از بازار پررقابت گاز که گواهی از حذف ایران از بازیگردانی آینده بازار گاز دارد.
آذر جزایری- خبرآنلاین