شاهکاری از هنر ساسانی در حال نابودی است
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: گچبریهای ساسانی کشف شده در محوطه باستانی بندیان درگز به دلیل عدم محافظت اصولی و کارشناسی در حال تخریب هستند. این را مهدی رهبر، باستان‌شناس و سرپرست کاوش‌های بندیان درگز می‌گوید. او معتقد است گچبریهای ارزشمند این محوطه بسیار آسیب‌پذیر بوده و باید مراقبت همیشگی از آن‌ها انجام شود.
محوطه باستانی بندیان در شهرستان درگز در استان خراسان رضوی ایران واقع است. این اثر تاریخی از بناهای دوره ساسانی محسوب می‌شود که در ۲ کیلومتری شمال غرب این شهرستان در کنار رودخانه‌ای به نام «درونگر» قرار دارد. نام بندیان نیز برگرفته از محل تقسیم آب رودخانه در این محل بود. محلی‌ها این کار را آب‌بندی می‌نامند و نام بندیان نیز از همین ریشه گرفته شده‌است.
این محوطه باستانی در دل خود بزرگ‌ترین گچ‌بری یافت شده از دوران ساسانی را دارد. بندیان درگز در سال ۱۳۶۹ و در حین فعالیت تراکتورهای یک کشاورز که مشغول تسطیح زمین‌های خود برای کار کشاورزی بود کشف شد. کاوش‌های باستان‌شناسیی در این محوطه تاریخی که وسعتی برابر با هزار متر مربع دارد از سال ۱۳۷۳ آغاز شده است.
در نخستین فصل کاوش در بندیان درگز تالاری به ابعاد ۱۰ در ۸ متر خاکبرداری شد. باستان شناسان بر این عقیده هستند، این تالار در زمان خود سقفی از چوب داشت که روی ستون‌هایی برافراشته شده بود.
گچبریهای کشف شده در اطراف این تالار و در زیر این سقف چوبی واقع شده و دور تا دور تالار را فرا می‌گرفت، نقش و نگار گچ‌بری شده روی آن شامل موضوعات بسیاری از جمله شکار، جنگ، صحنه‌های مذهبی و تفویض قدرت دیده می‌شود.
اگر چه وسعت گچبریهای بندیان درگز در حدود ۱۰۰ متر مربع است اما اهمیت آن تنها به وسعت آن بر نمی‌گردد بلکه ظرافت و زیبایی‌های این گچبریها به‌اضافه بخش‌های از تاریخ بازگو شده در این نقش و نگارها اهمیت آن‌ها را صد چندان کرده‌است.
«مهدی رهبر»، باستان‌شناس پیشکسوت و باسابقه‌ای است که سال‌ها سرپرستی کاوش‌های بندیان درگز را بر عهده داشت. او در گفت‌وگویی با خبرگزاری میراث در این‌باره می‌گوید: «متاسفانه وضعیت کنونی گچبریهای بندیان درگز بسیار مایوس کننده و غم انگیز است. قرار بود در این محل سایت موزه‌ای برای محافظت از آثار بر پا شود اما مسئولان سازمان میراث فرهنگی جدیت لازم را به خرج نداده‌اند و به همین دلیل بناهایی را که ما با زحمت از زیر خاک بیرون کشیده‌ایم در حال تخریب هستند.»
این باستان‌شناس می‌افزاید: «گچبریهای و نقش و نگارهای کشف شده در بندیان درگز بی‌مانند است، چرا که حجم و اهمیت اطلاعاتی که در رابطه با دوران تاریخی خود باز گو می‌کنند در هیچ اثر دیگری که از دوران ساسانیان بازمانده باشد دیده نشده‌است. این گچبریها به شکل ورق‌هایی از تاریخ به زبان هنر و تصویرگری تاریخ را بازگو کرده‌است.»
آنگونه که مهدی رهبر می‌گوید اهمیت محوطه تاریخی بندیان درگز و آثار به دست‌آمده از آن شامل گچبریها و به خصوص یک آتشدادن تاریخی بی‌نظیر، آنچنان است که تا کنون از چندیدن دانشگاه معتبر جهان از جمله دانشگاه «دورهام انگلستان» و «دانشگاه رم ایتالیا» برای سخنرانی پیرامون این محوطه از او دعوت شده‌است.
رهبر همچنین در رابطه با ویژگی این گچبریها اظهار می‌کند: «گچبریهای داخل تالار آتشکده، پادشاهی بهرام گور و غلبه وی بر پادشاه هپتالی‌ها، قوم مهاجم شمال خراسان، را به تصویر کشیده‌است. گچبریهای بجا مانده از دوره ساسانی، عموماً جنبه تزیینی یا تک چهره دارند. در حالی که آثار نقش شده بر دیوار آتشکده بندیان، ورق‌هایی از تاریخ این دوره به شمار می‌روند.»
به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، سرپرست کاوش‌های بندیان درگز با ابراز تاسف از وضعیت نگهداری از گچبریها و دیگر آثار تاریخی به دست‌آمده در این محوطه به CHN می‌گوید: «متاسفانه امید زیادی به اینکه این گچبریها تا چند سال دیگر سالم باقی بمانند نیست. به تعبیر من این آثار مانند یک بیمار پیر و در معرض خطری هستند که هر لحظه امکان مرگشان وجود دارد، باید پزشک لحظه به لحظه بالای سر این آثار باشد، اما این کار در رابطه با گچبریهای بندیان درگز انجام نمی‌شود.»
محوطه باستانی بندیان در شهرستان درگز در استان خراسان رضوی ایران واقع است. این اثر تاریخی از بناهای دوره ساسانی محسوب می‌شود که در ۲ کیلومتری شمال غرب این شهرستان در کنار رودخانه‌ای به نام «درونگر» قرار دارد. نام بندیان نیز برگرفته از محل تقسیم آب رودخانه در این محل بود. محلی‌ها این کار را آب‌بندی می‌نامند و نام بندیان نیز از همین ریشه گرفته شده‌است.
این محوطه باستانی در دل خود بزرگ‌ترین گچ‌بری یافت شده از دوران ساسانی را دارد. بندیان درگز در سال ۱۳۶۹ و در حین فعالیت تراکتورهای یک کشاورز که مشغول تسطیح زمین‌های خود برای کار کشاورزی بود کشف شد. کاوش‌های باستان‌شناسیی در این محوطه تاریخی که وسعتی برابر با هزار متر مربع دارد از سال ۱۳۷۳ آغاز شده است.
در نخستین فصل کاوش در بندیان درگز تالاری به ابعاد ۱۰ در ۸ متر خاکبرداری شد. باستان شناسان بر این عقیده هستند، این تالار در زمان خود سقفی از چوب داشت که روی ستون‌هایی برافراشته شده بود.
گچبریهای کشف شده در اطراف این تالار و در زیر این سقف چوبی واقع شده و دور تا دور تالار را فرا می‌گرفت، نقش و نگار گچ‌بری شده روی آن شامل موضوعات بسیاری از جمله شکار، جنگ، صحنه‌های مذهبی و تفویض قدرت دیده می‌شود.
اگر چه وسعت گچبریهای بندیان درگز در حدود ۱۰۰ متر مربع است اما اهمیت آن تنها به وسعت آن بر نمی‌گردد بلکه ظرافت و زیبایی‌های این گچبریها به‌اضافه بخش‌های از تاریخ بازگو شده در این نقش و نگارها اهمیت آن‌ها را صد چندان کرده‌است.
«مهدی رهبر»، باستان‌شناس پیشکسوت و باسابقه‌ای است که سال‌ها سرپرستی کاوش‌های بندیان درگز را بر عهده داشت. او در گفت‌وگویی با خبرگزاری میراث در این‌باره می‌گوید: «متاسفانه وضعیت کنونی گچبریهای بندیان درگز بسیار مایوس کننده و غم انگیز است. قرار بود در این محل سایت موزه‌ای برای محافظت از آثار بر پا شود اما مسئولان سازمان میراث فرهنگی جدیت لازم را به خرج نداده‌اند و به همین دلیل بناهایی را که ما با زحمت از زیر خاک بیرون کشیده‌ایم در حال تخریب هستند.»
این باستان‌شناس می‌افزاید: «گچبریهای و نقش و نگارهای کشف شده در بندیان درگز بی‌مانند است، چرا که حجم و اهمیت اطلاعاتی که در رابطه با دوران تاریخی خود باز گو می‌کنند در هیچ اثر دیگری که از دوران ساسانیان بازمانده باشد دیده نشده‌است. این گچبریها به شکل ورق‌هایی از تاریخ به زبان هنر و تصویرگری تاریخ را بازگو کرده‌است.»
آنگونه که مهدی رهبر می‌گوید اهمیت محوطه تاریخی بندیان درگز و آثار به دست‌آمده از آن شامل گچبریها و به خصوص یک آتشدادن تاریخی بی‌نظیر، آنچنان است که تا کنون از چندیدن دانشگاه معتبر جهان از جمله دانشگاه «دورهام انگلستان» و «دانشگاه رم ایتالیا» برای سخنرانی پیرامون این محوطه از او دعوت شده‌است.
رهبر همچنین در رابطه با ویژگی این گچبریها اظهار می‌کند: «گچبریهای داخل تالار آتشکده، پادشاهی بهرام گور و غلبه وی بر پادشاه هپتالی‌ها، قوم مهاجم شمال خراسان، را به تصویر کشیده‌است. گچبریهای بجا مانده از دوره ساسانی، عموماً جنبه تزیینی یا تک چهره دارند. در حالی که آثار نقش شده بر دیوار آتشکده بندیان، ورق‌هایی از تاریخ این دوره به شمار می‌روند.»
به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، سرپرست کاوش‌های بندیان درگز با ابراز تاسف از وضعیت نگهداری از گچبریها و دیگر آثار تاریخی به دست‌آمده در این محوطه به CHN می‌گوید: «متاسفانه امید زیادی به اینکه این گچبریها تا چند سال دیگر سالم باقی بمانند نیست. به تعبیر من این آثار مانند یک بیمار پیر و در معرض خطری هستند که هر لحظه امکان مرگشان وجود دارد، باید پزشک لحظه به لحظه بالای سر این آثار باشد، اما این کار در رابطه با گچبریهای بندیان درگز انجام نمی‌شود.»
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید