وضعيت بحرانی دشتهای خراسان جنوبی
آفتاب: رییس گروه مطالعات آبهای زیرزمینی آب منطقه‌ای خراسان جنوبی گفت: کل تخلیه منابع آب ۱۵۱٬۰۰۰٬۰۰۰ متر مکعب بیشتر از ظرفیت تغذیه طبیعی بوده و سالانه به همین میزان از حجم ذخایر آبهای استان کاسته می‌شود.
محمد حسین عادلی اظهارداشت: استمرار این عمل کاهش شدید منابع آب استان را در پی داشته و به دنبال آن شاهد پیشروی آب شور به مراکز دشت‌ها، شور شدن آب و به تبع آن از بین رفتن خاک و نابودی مزارع خواهیم بود.
رییس گروه مطالعات آبهای زیر زمینی شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی با تاکید بر اینکه افت سطح آب زیرزمینی و کسری مخزن در دشتهای استان، محدودیت‌های زیادی در توسعه بهره‌برداری به وجود آورده است، تصریح کرد: مهم‌ترین آنها ممنوعیت برداشت آب از دشت‌ها برای جلوگیری از تشدید افت، شورشدن تدریجی آب زیرزمینی، کاهش توان آبدهی چاه‌ها، خشک‌شدن قنوات، کمبود آب برای تامین آب شرب و صنعت و سر انجام ایجاد موانع سر راه رشد و توسعه استان است.
بهره‌برداری پایدار از دشتهای استان در خطر جدی است
عادلی افزود: در حال حاضر تقریبا از همه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های آبی استان به ویژه آبهای زیر زمینی استفاده شده و نه تنها امکان توسعه بهره‌برداری وجود ندارد، بلکه بهره‌برداری پایه‌دار و دائمی نیز در خطر جدی قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: در محدوده استان خراسان جنوبی تعداد ۳۳ محدوده مطالعاتی اصلی قرار دارد که از این تعداد ۲۴ محدوده مستقل و ۹ محدوده مشترک با استان‌های مجاور است.
وی عنوان کرد: دو محدوده سده و سرایان در وضعیت ممنوعه بحرانی،۱۶ دشت در وضعیت ممنوعه و ۱۵ دشت نیز به عنوان دشت آزاد تلقی می‌شوند.
عادلی گفت: در حال حاضر ۱٫۱۳ میلیارد متر مکعب از آبهای زیر زمینی از طریق سه هزار و یک حلقه چاه، شش هزار و شش رشته قنات و ۲۰۵۲ دهنه چشمه بهره برداری می‌شود.
وی بیان داشت: از این میزان بخش کشاورزی ۹۰٫۸ درصد، دو درصد در بخش صنعتی، بخش شرب و بهداشت ۵٫۲ درصد و دو درصد سایر مصارف را به خود اختصاص می‌دهد.
عادلی ادامه داد: کل تخلیه منابع آب ۱۵۱٬۰۰۰٬۰۰۰ متر مکعب بیشتر از ظرفیت تغذیه طبیعی بوده و سالانه به همین میزان از حجم ذخایر آبهای زیرزمینی کاسته می‌شود.
وی اظهار داشت: پایین رفتن سطح آبهای زیر زمینی باعث نشست زمین می شود و در نتیجه این نشست، حتی اگر بارندگی هم رخ دهد، سفره‌های آب زیرزمینی که زمین در آنها نشست کرده است امکان جذب آب را نخواهند داشت زیرا با نشست زمین، منافذ آن از بین رفته و قابلیت آبگیری کاهش می‌یابد و این به معنای نابودی مزارع و بیابان‌زایی است.
کاهش ۴۵ درصدی آبدهی قنوات در خراسان جنوبی
رییس گروه مطالعات آبهای زیر زمینی شرکت آب منطقه‌ای خراسان جنوبی افزود: با پایین رفتن سفره‌های آب زیر زمینی،همه ساله شاهد کاهش توان آبدهی چاه‌ها هستیم که این موضوع باعث می‌شود صاحبان چاه‌ها هر چند سال یک بار ناگزیر به کف شکنی، تغییر محل و تعویض مصنوعات چاه‌ها باشند و خسارات و زیان‌های بسیار زیادی به آنان و اقتصاد منطقه تحمیل شود.
وی بیان کرد: هر ساله در اثر افت سطح آب، نیاز به مصرف انرژی و سوخت بیشتری برای استحصال آب از اعماق پایین‌تر در استان است.
عادلی تصریح کرد: با کاهش سطح آب زیرزمینی ناشی از برداشت‌های بی‌رویه، از طول آبگون قنوات هر ساله کاسته شده و موجب کاهش آبدهی آنها می‌شود.
وی بیان داشت: طی دو دهه اخیر قنوات استان بیش از ۴۵ درصد کاهش آبدهی داشته و تعدادی نیز خشک و از بین رفته‌اند و این روند متاسفانه در سال‌های اخیر رشد فزاینده داشته و در نهایت مشکلات اجتماعی و اقتصادی زیادی را به همراه خواهد داشت.
