آفتابنیوز : آفتاب: تبدیل گاز به فرآوردههای نفتی که چندین سال پیش از سوی شرکت شل مطرح شد در نهایت در داخل ایران به نتیجه نرسید و قطریها توانستند با میزبانی از پیمانکار طرح، روزانه ۴۷٬۰۰۰٬۰۰۰ مترمکعب گاز گنبد شمالی(پارس جنوبی) را به سمت خود سرازیر کنند.
آنچه بعد از اجرای این طرح در قطر انتقادهای بسیاری را به همراه داشت علت موفق نشدن تبدیل گاز به فرآورده های نفتی و اجرا نشدن طرح GTL مروارید بود که کمتر کسی به نکتههای حاشیهای آن توجه کرده است.
انتقادها به ناکامی در قرارداد فوق در حالی عنوان میشود که در بسیاری از موارد این نکته مورد توجه قرار نمیگیرد که قیمتی که در آن زمان برای خوراک گاز از سوی پیمانکار مربوط به شرکت شل به ایران پیشنهاد شده بود بسیار پایینتر از قیمتی بود که دربازارهای جهانی عرضه میشد.
پیمانکار طرح در آن زمان به این دلیل که باید نرخ سود آنها توجیه پذیر باشد عملا ایران را وارد شرایطی کرده بود تا منفعت رسیدن به سود دولت آن زمان ایران را به قیمت بسیار پایین خوراک گاز راضی کند.
البته این اتفاق نیفتاد و شرکت پیمانکار بعد از دوسال رایزنی با وزارت نفت که در آن زمان زنگنه در راس آن بود ایران را ترک کرد و چندی بعد همین طرح و با همان هدف تبدیل گاز به فرآورده های نفتی به قطر پیشنهاد و در نهایت اجرا شد.
انتقادهاییکه به دولت آن زمان وارد میشود درحالی است که قیمت گازی که برای خوراک قرار بود در اختیار پیمانکار قرار گیرد بسیار پایین بود البته با اجرای همین طرح در قطر نیز قیمت گاز با همان قیمتهای پایین به تایید دولت قطر رسید.
اکبر ترکان معاون برنامهریزی وزیر نفت در دوران اصلاحات با اشاره به هجمه انتقادهایی که به دوران اصلاحات برای ناموفق بودن در اجرای قرارداد GTL مروارید میشود به منتقدان اینگونه پاسخ میگوید که اگر طرح فوق اجرا میشد قرارداد کرسنت دیگری در راه بود.
وی در گفتوگو با ایلنا افزود: طرف قرارداد ما در آن زمان شرکتی آفریقایی بود که قصد سرمایه گذاری در ایران را داشت که مشکل اصلی اجرا نشدن این قرارداد قیمتگذاری خوراک گاز بود که شرکت مربوطه قصد داشت به قیمت بسیار ارزان خوراک گاز را خریداری کند.
معاون برنامهریزی وزیر نفت در دوران اصلاحات ادامه داد: در آن زمان وزرات نفت با قیمت بسیار پایین خوراک گاز برای فروش به شرکت مربوطه موافقت نکرد و قرارداد به اجرا نرسید اما همین قرارداد در قطر با همان قیمت بسیار پایین اجرا میشود که در واقع میتوان گفت قیمت آن نزدیک به صفر است.
ترکان تاکید کرد: قیمت فروش خوراک گاز در قراردادی که هم اکنون در قطر اجرا شده به هیچ عنوان منطق اقتصادی ندارد چنانچه در آن زمان نیز شرکت طرف قرارداد ما قصد داشت قیمت گاز را به گونهای تعیین کند که نرخ سوددهی برایشان تامین شود.
وی با تاکید بر اینکه ایران نمیتوانست در زمان اجرای پروژه GTL مروارید قیمت گاز را پایینتراز قیمت در بازارهای دیگر ارائه کند ،گفت: اگر پروژه GTL مروارید اجرا میشد، قرارداد کرسنت دیگری اتفاق میافتاد.
به گفته ترکان؛ باید دید که منافع ملی در چه پروژههایی است که به نظر میرسد منافع ملی در توسعه پتروشیمی باشد چرا که بیشترین بازدهی را دارد.
وی در پاسخ به این سوال که "شکست پروژه GTL مروارید تا چه میزان به دلیل مشکلات قانونی بود؟" تاکید کرد: به نظر نمیرسد که مشکل قانونی و یا اجرای نادرست اصل ۴۴ در این رابطه دخیل بوده باشد چرا که در آن زمان شرکت آریاساسول نیز در بخش پتروشیمی ما سرمایهگذاری کرد که با هیچ مشکل خاصی برای حضور سرمایهگذاری خارجی در ایران روبرو نشد.