چه کسی پیگیر ریاست خاوری بود؟/ رازهای اختلاس سه هزار میلیاردی

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: ویژگی سید محمد جهرمی ضمن خوش خلقی که واقعا آدم را سر ذوق می آورد برای من خبرنگار این است که رسانه را می شناسد و برای آن احترام قایل می شود. بر اساس آنچه شنیدم این روحیه را در همان زمان هایی که در 8 استان کشور فرماندار، استاندار و معاون سیاسی بوده داشته و حتی زمانی هم که در راس وزارت کار بود آن را حفظ کرد. روحیه ای که وقتی وارد اتاق می شوم تا با او گفت و گو کنم، از نحوه سلام و احوالپرسی اش متوجه می شوم آن را هنوز هم با خودش به همراه دارد. یکبار شنیدم در سفری که مقام معظم رهبری به استان فارس داشته اند یکی از مسئولان دفتر ایشان به زمان استانداری جهرمی در فارس اشاره می کند و می گوید: « در کنار برخی خصوصیات شخصی شما مانند راستگویی، شجاعت در بیان و خوش خلقی هنوز هم مردم استان فارس فعالیت های شما را به نیکی یاد می کنند. » وقتی از در وار می شوم به استقبال من می آید و لحظاتی بعد آماده گفت و گو می شویم. پیش از آنکه ضبط را روشن کنم از احوال همکاران رسانه ای من پرسش می کند و با هم در رابطه با گفت و گویی که قرار است انجام شود حرف می زنیم. بعد از اینکه گفت و گو را آغاز می کنم خیلی واضح و شفاف هر آنچه باید بگوید را می گوید به جز یک حرفایی که به قول خودش برای این روز ها نیست. گفت و گو با او در رابطه فساد بانکی سال 90 که از آن تحت عنوان « اختلاس 3 هزار میلیاردی » نام برده می شود آغاز شد. بی پرده، رک و صریح سوال هایم را مطرح کردم؛ هر لحظه انتظارش را داشتم که او بگوید ضبط را خاموش کنم و بشنوم که از انجام گفت و گو پشیمان شده است اما با قاطعیت پاسخ تمامی پرسش هایی که مطرح کردم را داد. قضاوتش را به عهده مخاطبانی که گفت و گو را می خواند می سپارم اما در طول گفت و گو هرگز این را نشنیدم که « این سوال را نپرس »؛ فقط در پاسخ به دو پرسش جهرمی به این نکته تاکید کرد که تمایل دارد در آینده راجع به آن صحبت کند. قبول کنیم طی ماه های گذشته هجمه های زیادی علیه جهرمی منتشر شد اما منصفانه که نگاه کنیم او برای افشای این فساد بانکی زحمات زیادی کشیده است البته پس از اینکه گفت گوی خواندنی ما را با او خواندید.

متن کامل گفت و گو با محمد جهرمی، وزیر سابق کار، مدیر عامل سابق بانک صادرات که در پرونده فساد بانکی نخستین فردی بود که این ماجرا را اطلاع داد را در ادامه خواهید خواند:


آقای دکتر موضوع گفت و گوی ما در موردهمان رویدادی است که از آن تحت عنوان اختلاس سه هزار میلیاردی نام برده می شود. پیش از آنکه ضبط را روشن کنم شما به آن اشاره کردید که فساد در سیستم بانکی وجود داشت و شما وقتی وارد سیستم بانکی شدید در بانک صادرات به این موضوع رسیدید . چه دیدید که به این موضوع رسیدید ؟
اصولا فساد از موضوعات اجتماعی است. برای کنترل و حذف آن سیستم و نظام ساختار گرایانه ایجاد گردید که برای جامعه به آن دولت می گویند. ماموریت دولت که دستگاه های اجرایی حاکمیت است و شامل قوای سه گانه می شود این است که به طرق مقتضی مانع ظهور و تعمیق آن گردد. هر چه دولت ها کارآمد و مشروع باشند و ارکان آن در سلامت و عدالت قرار داشته باشد کنترل فساد قابل تصور است. متاسفانه در برخی از سازمان ها و دستگاه های اجرایی موضوع فساد تجلی داشته و این موضوع باعث شد که رهبر معظم انقلاب در قریب به یک دهه گذشته با تبیین آن و دستور صریح حکومت را آماده مقابله با آن کردند و نظریه « با دستان آلوده نمی توان شیشه را تمیز کرد » جامعه را متوجه اصل فساد نمود و دولت و نهاد های نظارتی مربوط را در راستای مبارزه با فساد بیم فرمودند.

اصل مسئله فساد در بعضی از سازمان ها متاسفانه اگر نگویم نهادینه شده است می توانم بگویم در مجموع بالاست. این موضوع در سیستم بانکی ،‌ سیستم گمرکی ، سیستم مالیاتی و برخی دیگر از سازمان ها وجود دارد. در نظر سنجی های گرفته شده از مردم نیز این موضوع به خوبی روشن است که بخش اعظم این مساله بر می گردد به نوع تنظیم روابط و نوع سیستم اجرایی و نظارتی که باید به صورت سیستماتیک و خود کنترلی در بین نهادها و سازمان ها به وجود بیاید که هنوز آن گونه که باید و شاید به وجود نیامده است. یکی از دلایلی که من وارد بانک شدم این بود که بتوانم یک بخشی از مجموعه کنترل نقدینگی و نوع واگذاری و پرداخت های تسهیلات را نظم بدهم . این فساد بزرگ قبل از اینکه من به بانک صادرات بروم به وجود آمده بود. در واقع از تیرماه 1388 با تبانی یک رئیس شعبه با رئیس کارخانه و گروه امیر منصور آریا و هم چنین مسئولان بانک های دیگر به وجود آمده بود. درصورتی که من تیر ماه هنوز وزیر کار بودم . شهریور ماه از وزارت کار آمدم بیرون و اوایل آبان به بانک صادرات رفتم. این موضوع فساد بانکی قدیمی است . خود این گروه در اعترافاتش می گوید که از سال 65 از بانک های دیگر این کار را انجام داده اند. یعنی نه فقط این فرد بلکه چند گروه دیگراز این مدل می توانستند این سواستفاده ها را انجام بدهند که چندین موردش را خودمان به قوه قضاییه معرفی کرده بودیم . حتی به شخصه بعضی از افراد را از بانک اخراج کردم به خاطر این نوع فسادی که در سیستم بانکی بود. در رابطه با این فساد دقیقا نشان می داد که یک سیستم خود کنترلی نظارتی در مسئله ال سی ها در کشور و بانک ها وجود ندارد . باید بانک مرکزی این سیستم را به وجود می آورد و کنترل می کرد و هر بانکی هم سیستم نظارتی داخلی خودش را پیگیری می کرد. ما سیستم بازرسی را از سال 90 تغییر دادیم و آموزش های جدیدی را برای بازرسان گذاشتیم . همین باعث شد که این موضوع فساد بانکی روشن شود که یک بخش مهم اش اطلاعاتی بود که خودشان به ما داده بودند و یک بخش دیگر هم کنترل و نظارتی بود که به صورت جدید توانسته بودیم راه اندازی کنیم . چون ال سی ها در خود بانک صادرات ثبت نمی شد و در بیرون از بانک برگه ها جعل می شد خیلی قابل کنترل و پیدا کردن نبود اما این مساله قابل تشخیص بود که در بانک ملی با توجه به پرداخت وجوه روشن در سیستم ثبت می شد. مثل اینکه دسته چک شما را بدزدند، به جای شما امضا کنند و در بازار خرج کنند. این مساله برای شما مسئولیتی را به عنوان دارنده دسته چک به وجود نمی آورد به شرط اینکه جعل و دستبرد به دسته چک را بتوانید ثابت کنید.

همان روز اول یعنی روز سوم ماه مبارک رمضان که موضوع فساد بانکی را کشف کردیم به وزارت اطلاعات و قوه قضاییه اعلام کردیم. حتی اولش سعی کردیم به طریقی با این فرد بنشینیم تا اسناد، مدارک و دارایی هایش را به وثیقه بگیریم؛ قصد داشتیم بر این اساس برای بانک ها از لحاظ حقوقی و مالی یک پشتوانه پیدا کنیم و از لحاظ کیفری و نوع سواستفاده، تبانی و جعل خود قوه قضائیه و وزارت اطلاعات موضوع را پیگیری کنند. گروه امیر منصور آریا خودش یک پشتوانه ای از جای دیگر احساس می کرد و به هیچ وجه همکاری نمی کرد و دارایی هاش را معرفی نمی کرد. وقتی دیدیم همکاری نمی کند خود ما موضوع را خبر دادیم که در برج سپهر بانک صادرات دستگیرش کردند .

لحظه حساسی است که به یک مدیر عامل بانک بزرگ چنین خبری را بدهند و بگویند در این واحدی که شما ریاست آن را بر عهده دارید تخلفی با این وسعت صورت گرفته است . شما در آن زمان چه احساسی داشتید ؟

سوم ماه مبارک رمضان،13 مرداد بود. هنوز نماز ظهر نشده بود که چنین اطلاعی به من دادند و من شاکی و شوکه شدم. همچین چیزی در سابقه کل بانک نبود . موارد اختلاس 30 میلیاردی 50 میلیارد تومانی را داشتیم که برخورد هم کرده بودیم. حتی یکی از شعب بانک صادرات تهران قبل از اینکه به بانک بروم 50 میلیاردتومان ضمانت نامه صادر کرده بود بدون اینکه ثبت کند. من در مسئولیتم اعلام کردم دو مورد برای من خیلی مهم است و قابل بخشش نیست؛ فساد مالی و فساد اخلاقی . در مورد فساد مالی باید گفت که یک موسسه مالی اعتبارش به صداقت و دست پاکی پرسنل است واگر غیر از این باشد اعتبار کل موسسه زیر سئوال می رود . من در مدت یک سال و ده ماه حضورم در راس بانک صادرات برخورد جدی با فساد مالی کردم . در همین راستا تعدادی از بانک اخراج شدند و تعدادی هم به قوه قضاییه معرفی شدند تا چهره پاک بسیاری از پرسنل مخدوش نشود و اعتبار بانک نیز خدشه دار نگردد، اما این قضیه فساد بانکی اخیر من را حسابی شوکه کرد .
لحظه ای که شما از جریان فساد بانکی مطلع شدید چه ذهنیتی داشتید؟ به طور مثال به ذهن تان رسید که سریعا داستان را با نهاد های مربوط در جریان بگذارید یا اینکه ایده های دیگری از قبیل همان مذاکره با گروه امیر منصور آریا به ذهن تان رسید؟

طبق ماده 606 قانون مجازات اسلامی اگر فردی جرمی را که مشاهده می کند به مراجع قانونی اطلاع ندهد خود مجرم است. من هم اطلاع به نهاد های مسئول داده بودم بعد به نشست فکر کردم. نهاد های مسئول هم قبول داشتند که این روش، اقدام درستی است. 13 مرداد روز پنج شنبه بود که ما هیاتی به خوزستان فرستادیم و فردای آن روز یعنی جمعه حکم دستگیری، توقیف اموال و توقیف حساب ها را توانستیم بگیریم که ازاین بابت به خاطر همکاری جناب آقای الفت، ریاست محترم دادگستری خوزستان باید تشکر کنم. تا دوشنبه با آقای امیر خسروی تعامل کردیم تا شاید بتوانیم اموال و دارایی های ایشان تا اندازه بدهی بانکی شناسایی و توقیف کنیم.


شما خود مه آفرید خسروی که در واقع از او به عنوان اصلی ترین چهره گروه امیر منصور آریا نام برده می شود را مشاهده کرده اید؟

من اصلا تا کنون ایشان را ندیده ام؛ حتی جلساتی که در بانک صادرات تشکیل شد با حضور مدیران بانک و حراست بانک بود و من نیز در این جلسات شرکت نکردم. یعنی همین الان هم نمی شناسم. حتی این عکسی که در سایت ها و روزنامه ها شطرنجی کرده بودند را با دقت مورد توجه قرار دادم که ببینم این فرد کیست که این فساد بانکی را رقم زده است. من اصلا ایشان را ندیدم ولی بانک صادرات در زمان مدیر عاملی من این موضوع را کشف و اعلام کرد. خود من هم اولین فردی بودم که از این موضوع شکایت کردیم. در پرونده تشکیل شده برگ شکایت من در ابتدای آن موجود است. این شکایت علیه گروه امیر منصور آریا و همان کارمند خاطی بانک صادرات است.
وقتی با مردم در سطوح مختلف صحبت می کنیم تقریبا در ذهن تمامی آنان یک سوال مشترک وجود دارد و آنهم اینکه قاعدتا فسادی مالی در این حجم قطعا باید سازماندهی شده باشد و با یک محوریت صورت پذیرد که بعضا مطرح می شود شخص آقای خاوری این محوریت را بر عهده داشتند. تحلیل شما از این ماجرا چیست؟
من چون خودم در مسائل مختلف یک تحلیلی داشته و دارم از روز اول گفتم که نمی شود حدود 2800 میلیارد تومان ال سی بدون حمایت مسئولان بانک هایی که پول به آنان داده شده، در بانک ها برده شود و نقد شود. از این 2800 میلیارد تومان فقط 2300 میلیارد تومان در بانک ملی بوده است. به غیر از تسهیلاتی که بانک ملی در حدود 800 میلیارد تومان به خود مه آفرید خسروی جدای از ال سی ها داده بود. این موضوع نشان می دهد که مسئولان وقت بانک ملی به طور کامل در جریان کار بودند. سوم ماه مبارک رمضان این اطلاعات به من رسید سعی کردم خبر آن درز نکند تا بازجویی ها تمام شود، اطلاعات جدید به دست بیاید و مدارکی که می توانیم به دست بیاوریم کامل کنیم تا در اختیار وزارت اطلاعات و قوه قضاییه قرار دهیم. فکر می کنم چند روز بعد سایت تابناک همچین خبری را منتشر کرد. مسئولان این سایت خبری چون بیشتر مرتبط با خوزستان هستند و فساد بانکی هم در خوزستان به وقوع پیوسته بود احتمال می دهم بیشتر از آن سمت اطلاعاتی به دست آورده بودند. همان موقع من به روابط عمومی بانک صادرات اعلام کردم که یک اطلاعات بسیار مختصر منتشر کند که از طرف بانک صادرات پولی برداشت نشده و مدارکی از بانک صادرات جعل شده است. تلاش هم کردیم که این موضوع زیاد علنی نشود تا مسئولان، قوه قضاییه و وزارت اطلاعات بتوانند به کارشان برسند. ما یکدفعه دیدیم پس از اینکه سایت تابناک این خبر را منتشر کرد برخی یادشان افتاده که یک مستمسکی به دست شان افتاده تا علیه من سوء استفاده کنند.

این رفتار به انتقاد هایی که شما در دوران وزارت و در دوران ریاست بانک صادرات به دولت و بانک مرکزی مطرح کرده بودید باز می گشت ؟

برخی از افراد سعی کردند من را از شورای پول و اعتبار کنار بگذارند که یک ماه پیش از انتشار خبر فساد بانکی این کار را کرده بودند. قراری که من با آقای دکتر احمدی نژاد گذاشته بودم این بود که به بانک صادرات خواهم رفت به شرط آنکه عضو شورای پول و اعتبار هم باشم. من برای مدیر عاملی بانک صادرات که نمی خواستم به این بانک بروم چرا که به هر حال روزی وزیر بودم و مدیر بانک صادرات زیر مجموعه معاونت یک وزارتخانه است. من برای کمک به اشتغال، اقتصاد و مجموعه مدیریت نقدینگی به بانک صادرات رفتم چرا که اعتقاد دارم مشکل نخست ایران، اقتصادی است. در مشکل اقتصادی هم مشکل نخست بانک ها، سیستم بانکی و نقدینگی کشور است. بر خلاف بسیاری که می گویند نقدینگی زیاد است به شخصه اعتقاد دارم اگر نقدینگی به تولید برود و مدیریت شود همین میزان نقدینگی کم است. چون بیراهه می رود گمان می شود زیاد است در صورتیکه در کشور هایی که می خواهند راه توسعه را طی کنند و تمایل دارند نرخ رشد اقتصادی 8 تا 10 درصدی را به ثبت برسانند نقدینگی به این میزان کم است.

اگر موافق باشید به عملکرد شما هم در زمان مدیریت بانک صادرات خواهیم پرداخت و بازگردیم به همان افرادی که تمایل داشتند علیه شما خبر سازی کنند؟

وقتی که یک گروهی چه در بانک مرکزی و چه در دولت ابزاری یافتند شروع به مصاحبه کردند که ما از قبل موضوع را می دانستیم، خودمان فساد بانکی را کشف کردیم و در نهایت هم مقصر بانک صادرات است. اطلاعیه بانک مرکزی را به خاطر دارید که به اسم، بنده را متهم ردیف یک معرفی می کرد؟
همان اطلاعیه ای که مسئولان بانک مرکزی عنوان کرده بودند ما از قبل به بانک صادرات همه چیز را اعلام کرده بودیم؟

بله. بانک مرکزی مدعی شده بود ما قبل از عید به بانک صادرات اعلام کرده بودیم و به صورت علنی با خبرنگاران مطرح کرده بودند. من گذاشتم تمامی این افراد مصاحبه های خودشان را انجام دادند و خودم کی مصاحبه کردم؟ ده روز پس از عید فطر این کار را انجام دادم. سوم ماه مبارک رمضان از این موضوع مطلع شدم اما 10 روز پس از عید فطر نخستین مصاحبه ام را انجام دادم.
یعنی حدود 37 روز پس از اینکه خبردار شدید مصاحبه کردید؟

بله 37 روز بعد من مصاحبه کردم. در روزهایی که تمامی افراد هجمه شان در پرونده فساد بانکی به بانک صادرات و شخص بنده بود. در صورتیکه خودشان هم می دانستند که خود بانک صادرات این موضوع را کشف کرد. بعد هم رفتند و در اردبیل عنوان کردند که ما این فساد بانکی را کشف کرده بودیم. یا اینکه یکی دیگر از مسئولان مدعی شد این اختلاس 3 هزار میلیاردی را ما کشف کرده بودیم. اگر کشف کرده بودند و اطلاع ندادند طبق قانون مجرم هستند و باید پاسخگو باشند؛ یا اینکه بانک مرکزی مدعی شد قبل از عید موضوع را کشف کرده بود. از روزی که هر کس خبر داشته و پیگیری نکرده مقصر است چرا ال سی های بعدی هم وجود دارد. من یک مصاحبه کردم و اعلام کردم 7 بانک دیگر با مدارک جعلی بانک صادرات پول دادند. این موضوع با تبانی و مهندسی شده صورت گرفته و بدون کمک مسئولان اجرایی قادر نبودند این کار را انجام دهند. این موضوع آقای احمدی نژاد را عصبانی کرد و گفتند چرا من از واژه مسئولان اجرایی استفاده کردم. بعد هم ایشان رفتند و اعلام کردند که در یک بانک خصوصی این اتفاق افتاده است. از همان روز اول می دانستم که در بانک های دیگر تبانی اتفاق افتاده است و نمی توانست بدون هماهنگی با بانک های پرداخت کننده وجوه این کار انجام شود. امروز هم در کیفر خواست می توانید مشاهده کنید که نظر ما درست بود. در متن کیفر خواست تبانی و جعل و عدم ثبت در دفاتر بانک صادرات و هماهنگی مسئولان و دیگر بانک ها برای پرداخت پول به صورت کامل آمده است.
قاعدتا این تبانی باید در سطوح بالایی صورت گرفته باشد؟

این اتفاق در سطوح پایین قابل وقوع نبود. ما هم مدارک دیگری پیدا کردیم و حتی مدارکی از بانک ملی پیدا کردیم که به بانک صادرات اعلام کرده بود که شما در پایان سال 89 هیچ ال سی ای به ما بدهکار نیستید. در صورتیکه اگر همان ال سی های جعلی را به ما اعلام می کردنددر سال 90 دیگر اتفاقی نمی افتاد. به ما در فروردین سال 90 به طور کتبی اعلام کردند که شما ال سی ارزی و ریالی ندارید. این نشان می دهد که در بانک ملی یک تبانی در سیستم وجود داشته است.
پس از اینکه شما مدارک را جمع کردید آنها را در اختیار قوه قضاییه خوزستان قرار دادید؟

ما مدارک مان را جمع کردیم و به قوه قضاییه خوزستان دادیم. دادگستری خوزستان، رییس بانک ملی کیش و رییس منطقه آزاد بانک ملی را دستگیر کرده بود. آنان به تقصیر کار بودن آقای خاوری اعتراف کرده بودند. آنان اعتراف کرده بودند آقای خاوری دستور داده بود و از جریان هم مطلع بوده است.
شما در این فاصله با آقای خاوری اصلا صحبتی نکرده بودید؟
من با آقای خاوری صحبت کردم و ایشان اصرار می کرد که بیاییم و موضوع را خودمان با هم حل کنیم.
در همان فاصله 37 روزی که شما سکوت کرده بودید؟
بله. من چندین جلسه در وزارت اقتصاد، بانک مرکزی با آقای خاوری داشتم. حتی وقت هم گرفته بودم تا برم پیش آقای احمدی نژاد و به ایشان بگویم افراد زیر مجموعه ات فساد اقتصادی دارند ولی مسئولان وزارت اقتصاد و بانک مرکزی به گونه ای ذهنیت برای آقای احمدی نژاد به وجود آورده بودند که اصلا پذیرش حرف های من را هم نداشتند و به همین خاطر هم وقت برای شنیدن حرف های من نگذاشت.
به هر حال شما هم 4 سال وزیر کابینه آقای احمدی نژاد بودید و رابطه خوبی هم داشتید؟
ایشان گمان می کردند آن مصاحبه من ضربه بزرگی زده است. بعد از آن هم به آقای بهمنی و آقای حسینی گفته بود که باید من را از ریاست بانک صادرات برکنار کنند. آقای بهمنی من را خواست و گفت: « آقای احمدی نژاد گفته شما را از لحاظ قانونی عزل کنم و بگویم شما صلاحیت نداری. » در پاسخ به ایشان گفتم زمانیکه از شورای پول و اعتبار کنار گذاشته شدم استعفا نامه خودم را نوشته بودم و می خواستم آن را به آقای احمدی نژاد بدهم. چرا که توافقی با آقای احمدی نژاد مبنی بر حضورم در شورای پول و اعتبار داشتم و ایشان زیر آن زده بود. مثل توافق هایی که در وزارت کار با من داشتند و عمل نکردند.
در رابطه با چه مواردی؟
در رابطه با ادغام ها و برخی از امکانات که قرار بود به وزارت کار داده شود. من اصلا نمی خواستم در دولت حضور داشته باشم. ایشان اصرار کرد که من در کابینه باشم و حتی تاکید داشت من سخنگوی دولت باشم.


برگردیم به آنجا که شما در نشستی با آقای بهمنی حضور پیدا کردید و ایشان به شما گفتند باید استعفا بدهید. بعد از آن چه شد؟
آقای بهمنی گفت: « استعفا بدهید. » من هم به ایشان گفتم: « من استعفا نمی دهم چرا که اولا مقصر شناخته می شوم و ثانیا موضوع را دارم پیگیری می کنم و در بانک ملی و بانک مرکزی، به سر و نخ هایی رسیدم. همچنین پیرامون موضوع فساد بانکی در دولت، مجموعه دولت و اطرافیان آقای احمدی نژاد اطلاعاتی کسب کردم که در اختیار قوه قضاییه گذاشتم و پیگیر آن هم هستم. اگر می خواهید من را عزل کنید. » از طرفی دیگر هم برخی با من مخالف های زیادی می کردند.
منظورتان مخالفت از سوی افراد خارج از دولت است؟

به طور مثال مشاهده می کردم برخی در مجلس با بنده مخالفت می کردند. من داشتم این موضوع فساد را دنبال می کردم تا ریشه یابی شود و به طور کامل از سیستم بانکی برچیده شود. بخشی از آن مربوط به سیستم های نظارت بانک مرکزی، مجموعه های مختلف و اصلاح بانک ها بود.
وقتی اطلاعاتی که کسب کرده بودید را در اختیار قوه قضاییه قرار دادید چه اتفاقی صورت گرفت؟
وقتی ما اطلاعات را در اختیار قوه قضاییه گذاشتیم من دیدم از همان جا آقای خاوری، مدیر عامل سابق بانک ملی در جلساتی که داشتیم هر چه من می گویم گوش هایش سرخ می شود و قیافه اش تغییر می کند.
در چه جلساتی شما آقای خاوری را می دیدید؟

اشاره ام به جلسه ای در دفتر آقای شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد است. در آن جلسه من این مدرک را بیرون کشیدم که بانک ملی به بانک صادرات اعلام کرده در پایان سال 89 هیچ گونه ال سی ریالی و ارزی تعهد ندارد. این سوال را در آن نشست مطرح کردم که اگر تعهد نداشتیم چطور عنوان می شود که میلیارد ها تومان بانک صادرات بدهکار است.
دقیقا در آن جلسه چه کسانی حضور داشتند؟

به غیر از من آقایان حسینی، بهمنی، خاوری ، ابولحسنی، پاشایی فام و افراد دیگر حضور داشتند.
پس از اینکه شما این مدرک را در آن نشست نشان دادید برای افرادی که حضور داشتند سندی معتبر قلمداد نشد که افراد حاضر در کابینه تمهیداتی برای زیر نظر گرفتن آقای خاوری اتخاذ شود؟
خیر. آقای حسینی هم تمایل داشت موضوع را جمع کند. خیال کردند این موضوع را می شود با پا در میانی جمع کرد. حتی آقای خاوری به من گفت: « شما بدهی بانک صادرات به بانک ملی را با این ال سی ها قبول کن. » از سوی دیگر بانک مرکزی هم اینگونه داشت القا می کرد که بانک صادرات به بانک ملی، سامان و بانک های دیگر بدهکار است. گفتم: « زمانیکه تبانی و جعل صورت گرفته مسئولیتی با سازمانی که مدارک آن جعل شده نیست. شما هیچ زمانی نمی توانید عنوان کنید که بانک صادرات به بانک ملی بدهکار است چرا که ال سی جعلی بود. » این گفته من با استناد به قانون بود.

واکنش آقای خاوری به این گفته های شما چه بود؟

اینقدر آقای خاوری ترسیده بود که به من گفت: « شما بیا و بدهی بانک صادرات به بانک ملی را قبول کن ولی 4 سال بعد آن را بدون سود پرداخت کن. حتی من سود هایی که از ال سی ها نقد کرده ام و پولش را به امیر منصور آریا نداده ام را از شما نمی گیرم. » من دیدم خیلی پیشنهاد سخاوتمندانه، از کیسه خلیفه بخشیدن و غیر معقولی است.
واکنش شما چه بود؟

من قبول نکردم و گفتم تا زمانیکه قوه قضاییه مسئولیت بر گردن بانک صادرات نگذارد اجازه ندارم بانک صادرات را بدهکار کنم. بالاخره بانک صادرات سهام داران بخش خصوصی هم دارد و فقط برای دولت نیست. 22 درصد آن متعلق به دولت است و مابقی آن سهام عدالت است و به بخش خصوصی تعلق دارد. من بیشتر یقین کردم در بانک ملی مشکلات اصلی است.
قوه قضاییه اصلا از آقای خاوری توضیحی نخواسته بود؟

پس از اینکه مدارکی که در اختیار قوه قضاییه خوزستان قرار دادیم و آنها هم به دنبال آن رییس شعبه بانک ملی و رییس منطقه آزاد را دستگیر کرده بودند، آقای خاوری را هم خواستند. من تمایلی ندارم الان مطرح کنم که چه کسی اجازه داد تا آقای خاوری فرار کند. دولت پیگیری می کرد که آقای خاوری باید به خارج از کشور برود اما این که چه کسی نقش داشته است را الان نمی گویم و قصد دارم بعد ها اشاره کنم.

آقای خاوری دستگیر نشد و فقط برای پاره ای از توضیحات فراخوانده شده بود؟
آقای خاوری را نگ ذاشتند دستگیر کنند در صورتیکه قوه قضاییه در استان خوزستان نظرش بر این بود که باید ایشان دستگیر شود. یعنی بر اساس مستندات قوه قضاییه در استان خوزستان باید آقای خاوری دستگیر می شد اما نگذاشتند این اتفاق بیافتد و آقای خاوری فرار کرد.
نحوه فرار کردن آقای خاوری چطور بود؟ آن هم در ذهن مردم به مثابه طنز معنا داری است. ابتدا اعلام کردن سفر کاری بوده بعد هم که به قول شما متن استفای ایشان منتشر شد. شما در این رابطه اطلاعاتی دارید؟
مشخص بود که ایشان فرار کرده است. من اطلاعی کسب کردم که ایشان به فردی در انگلستان گفته بود: « من دیگر بر نمی گردم. »
سوال هم اینجاست که سیستم امنیتی به راحتی اجازه خروج آقای خاوری را داده است؟

اجازه بدهید برخی مسایل را توضیح ندهم و به موقع آنها را مطرح خواهم کرد. در زمانی این کار را خواهم کرد. در حال حاضر خوشبختانه قوه قضاییه رسیدگی خوبی داشته و مدارک کامل تری پیدا کرده است. از سوی دیگر اعترافات خوبی هم به دست آمده و مشخص شده که آقای خاوری چه میزان گرفته است یا اینکه خواهر زاده آقای مشایی چه مقدار دریافت کرده است. در کیفر خواست نامش آورده شده است. همچنین برخی از معاونان، مدیران کل و کارشناسان برخی از وزارتخانه ها هستند. دو مدیر عامل بانک دولتی در این داستان رشوه گرفته اند و در کیفرخواست آمده است. آنچه در کیفر خواست این 32 نفر مطرح شده سبب شده مردم بیشتر آگاهی پیدا کنند. این حرکتی که ما تحت عنوان برخورد با فساد آغاز کردیم نشان می دهد که چه قدر به اصلاح سیستم کمک کرده است. برخی بانک های مانند صادرات، ملی شروع به اصلاح سیستم خود کرده اند. اگر ما می خواستیم مانند برخی که توصیه کردند که تعامل کنید و به قوه قضاییه و وزارت اطلاعات موضوع را اعلام نکنید این اصلاحات در سیستم بانکی آغاز نمی شد. هر چه مدارک جدید و اعترافات متهمین بیشتر شود بنده خوشحال تر می شوم که ابعاد این فساد بزرگ بیشتر باز می گردد.

شما با رسانه ای شدن این موضوع چه مقدار موافق بودید؟

من اعلام به قوه قضاییه را وظیفه خودم می دانستم ولی اعلام علنی را به هیچ وجه توصیه و تاکید نداشتم چرا که بیشتر رسیدگی مهم است تا اینکه فضا سازی کرد. برخی فضا سازی سیاسی کردند تا انتفام بگیرند. برخی از نمایندگانی که در این مساله نقش داشتند و تمایل داشتند فرافکنی کنند. من به بانک مرکزی گفتم شما هر مدرکی که ادعا کردید به بانک صادرات پیش از عید نوروز ارائه شده را در سایت بانک مرکزی بگذارید تا مردم مشاهده کنند. اصلا همچین مدرکی نبود و بعد هم مشخص شد به بانک ملی تذکر دادند و به بانک صادرات تذکری داده نشده چرا که اصلا موضوع بانک صادرات نبوده است. موضوع بانک ملی بوده که ال سی جعلی پرداخت کرده است. بر این اساس این مساله برای من بسیار سنگین بود که فساد بانکی را گردن من و بانک صادرات می اندازند. اعلام کردم هر نوع قصوری که متوجه من باشد را پاسخگو هستم. بعد هم با فشاری که آوردند من را بازجویی کردند و به عنوان اهمال در کار که این اتهام را قبول نداشتم، تفهیم اتهام کردند. گفتم تعریف اهمال چیست تا بگویم می دانستیم و پیگیری نکردیم یا اینکه از زمانیکه دانستیم پیگیری نکردیم. مردم قضاوت کنند که در یک شعبه از 3200 شعبه، یک فردی در خارج از بانک از مدارک و فرم های بانک سوء استفاده کرده ،آنهم قبل از حضور بنده بعد بیایند شما را متهم کنند با توجه به اینکه خودتان نیز با این مساله قاطعانه برخورد کرده باشید.

خوشبختانه حتی بازپرسی که اعلام کرده اتهام من اهمال هست، دادستان تهران و قضات دیگر هم این موضوع را رد کرده اند. در حال حاضر هم با کفالت 20 میلیونی تومانی آزاد هستم. بانک صادرات موضوع را اعلام و پیگیری کرد. قسمت اعظمی از اموال را خود ما ظرف حدود یک ماه کشف کردیم. تیم وسیعی برای این کار گذاشته بودیم.

بیشتر اموال گروه امیر منصور آریا شامل چه مواردی بود؟

بیشتر در بخش ساختمانی و کارخانجات بود. حدود 200 میلیارد تومان که می خواستند بانک آریا بزنند که ما آنها را توقیف کردیم. من گناهم این بود که با فساد بانکی برخورد کردم. اگر برای این گناه هم کشته شود حق است. رقمی که در فساد بانکی بود، رقم درشتی بود. طبیعی است اگر این میزان حجم بدهی گردن بانک صادرات می افتاد و همانطور که درکیفر خواست به موضوع جعل و تبانی اشاره شده است تبانی و جعل نبود و یاخدای نکرده مسئولان بانک صادرات در این قصه نقشی داشتند همین الان بانک صادرات ورشکسته به حساب می آمد.
این موضوع در رابطه با بانک ملی هم صادق است؟
بانک ملی پشت اش به دولت گرم است. سرمایه ما در بانک صادرات 2 هزار و 25 میلیارد تومان بود. طبق قانون تجارت اگر بیش از نصف سرمایه یک شرکت، زیان داشته باشد آن شرکت ورشکسته محسوب می شود. اگر بدهی های این گروه به بانک صادرات واگذار می شد بانک صادرات ورشکسته می شد. خوشبختانه با رسیدگی دقیق موضوع جعل و تبانی روشن شده است. این اتفاق نیافتاد و بانک صادرات مشکلی ندارد.

به لحاظ بار روانی این مدت را چگونه گذراندید؟

طبیعی است وقتی خود شما موضوعی را کشف کردید بعد به شما اتهام زده شود که مقصر هستی، ذهن آدم به اینجا می رسد که برخی اصلا نمی خواهند مبارزه با فساد در این کشور شکل بگیرد. اگر مدیران بعدی در سیستم بانکی و غیر بانکی همین سرنوشتی که برای من به وجود آمده برای آنان هم به وجود آورند فکر می کنید مسئول دیگری با فساد مبارزه می کند؟
آقای رییس جمهور هم در این مساله و در خصوص شما مطالبی را بیان نموده اند. شما در این رابطه چه نظری دارید؟

من از رییس جمهوری تعجب می کنم و اگر جای آقای احمدی نژاد بودم به قوه قضاییه توصیه می کردم هر کسی گناه کار است و در این فساد بانکی دست داشته است باید دستگیر شود. این توصیه عاقلانه است و از روی عصبانیت و خصومت شخصی مطرح نمی شد. ولی وقتی فقط اسم می برند که فلانی باید دستگیر شود باید بررسی کرد که اصلا از فلانی شما مدرکی دارید؟ این فساد بانکی پیش از حضور من در راس بانک صادرات به وقوع پیوسته است و بعد هم در بانک ثبت نبوده که پیشگیری کنم. بعد از آن هم برخی از مسئولان دولتی فساد داشته اند. بالاخره این آقای معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت که پیش تر هم رییس دفتر وزیر بود اعتراف هایی در رابطه با رشوه اش هست. یک مدیر عامل بانک دولتی دیگر جدا از آقای خاوری هم در این پرونده حضور دارد. اینکه گفته می شود چرا اینها دستگیر شدند و من دستگیر نشدم از عصبانیت یک فرد است که از خصومت شخصی شکل گرفته است. علت آنهم این است که با پیگیری های من برخی از اطرافیان زیر سوال رفته اند. دلیل نمی شود که به این خاطر علیه من موضع گیری شود. یک رییس جمهوری باید دنبال این باشد که افراد نا پاک از سیستم حذف شوند وبا آنان برخورد شود. حتی برخی سایت ها دولتی شایع کردند خانواده من در این فساد بانکی نقش داشتند و پسر من دستگیر شده است. همه این موارد دروغ است. بنده نه دستگیر شدم و نه اتهام من فساد و مشارکت در آن است. اگر من ریالی در این فساد بانکی نقش داشتم که نمی رفتم این موضوع را لو بدهم. مثل آقای خاوری حداقل اش این بود که فرار می کردم. ( باخنده )

وقتی به اطلاع شما رسید که آقای خاوری فرار کرده است برداشت شما چه بود؟

داستان وارد فاز تازه تری شد. با فرار خاوری دو اتفاق به وقوع پیوست. نخست اینکه جعبه سیاه پرونده فرار کرد. اطلاعات خاوری در این رابطه به کار می آمد. اینکه چه کسانی به او دستور داده بودند این کار رابکند و نقش دیگران هم می شد مطرح شود. نقشی که به نظر من هنوز در پرونده به خوبی مطح نشده و پیگیری های بیشتری نیاز دارد. این نکته ها همگی در اختیار خاوری است و با فرار او همگی اینها گم شد.
پس بر این اساس می توان ادعا کرد که آقای خاوری فراری داده شده است؟
من نه می توانم بگویم ایشان را فراری داده اند نه می توانم ادعا کنم که با توصیه های دیگران کشور را ترک کرده است. ولی می خواهم بگویم آقای خاوری نباید فرار می کرد. وقتی قوه قضاییه و دادگستری خوزستان نظر پیدا کرده بودند که آقای خاوری باید دستگیر شود، این اتفاق باید می افتاد.
می توان پذیرفت که مدیر بانک ملی غیر عمدی در چنین فسادی حضور داشته است؟
من نمی توانم قبول کنم. مدرک را می توان جعل کرد و صوری به وجود آورد بدون اینکه پولی از جایی برود. همان مثال دسته چک را مطرح کردم که به طور مثال دسته چک شما گم شده و کسی از آن سوء استفاده کند. دسته چک شماست ولی وقتی بخواهند بروند از جایی بگیرند باید از بانک گرفت. بانک باید بداند در حساب شما چنین پولی هست یا خیر؟ در رابطه با ال سی باید از ما استعلام هایی می گرفتند اما می رفتند با رییس شعبه ای که خودشان با او تبانی کرده بودند استعلام می کردند. حالا هم متوجه شدیم قبل از اینکه ال سی ها جعل شود رییس بانک ملی شعبه کیش و رییس شعبه بانک صادرات اهواز و این آقای مه آفرید خسروی با هم نشست داشتند تا روش جعل و فرستادن به بانک ملی و از آن طرف استعلام دوباره آن را با هم هماهنگ کرده بودند. این ها در اعتراف ها هست. این را حدس می زدیم اما بعد اعتراف کردند. حتی رییس شعبه خوزستان هم اعتراف کرده بود که شعبه بانک ملی کیش به این میزان پول نداشته و آقای خاوری دستور داده بود که پول از حساب بانک ملی قشم و جلفا که مناطق آزاد هستند به حساب بانک ملی کیش ریخته شود تا از آن حساب کیش پول به گروه امیر منصور آریا پرداخت شود. احساس می کنید این اقدام بدون حمایت آقای خاوری عملی بود؟
با توجه به حضور شما در دولت و آشنایی با رییس دولت حضور آقای خاوری در بانک ملی به چه شکلی بوده است؟

این موضوع را در آینده توضیح خواهم داد. چه کسی پیگیری کرد ایشان رییس شود. این فرد در بانک سپه پرونده داشت و چرا به آن پرونده رسیدگی نکردند. این موارد را در آینده پاسخ خواهم داد. امیدوارم که قوه قضاییه به وظیفه خودش عمل کند و این نقاط کوری که در پرونده دارد رسیدگی شود. امیدوارم که این آقایانی که دستگیر شده اند اعتراف های بیشتری داشته باشند و یقین دارم مسایل بزرگتری است. بیش از همه خوشحالم که تعداد اندکی که در سیستم باتکی که ضعف دارند رو می شوند. رسیدگی قاطع به این پرونده می تواند از فساد های بعدی جلوگیری کند.

این حجم پول وقتی در سیستم بانکی به شکل فاسد گردش کرد چه دردسر هایی را برای اقتصاد کشور به دنبال داشت؟

نقدینگی ما حدود 360 هزار میلیارد تومان است که این رقم تقریبا کم تر از یک درصد است. بعد هم این اتفاق ظرف دو سال به وقوع پیوسته است. از سوی دیگر این 3 هزار میلیارد تومان رقم بدهکاری نیست و 1800 میلیارد تومان ال سی بدهکار است. خسارت آنهم توسط هر بانکی که ال سی را پرداخت کرده است باید جبران شود. بزرگترین آن بانک ملی است.

تاثیر این فساد بانکی بر فضای عمومی جامعه را چگونه تحلیل می کنید؟

تاثیرش بالا است و اعتماد ملی را خدشه دار کرد. این فساد بانکی ضربه به حیثیت بانک ها و مسئولان زده است. من به همین دلیل تمایل نداشتم موضوع آن پخش شود. پیگیری قضایی و اطلاعاتی آن را دنبال می کردم ولی پخش آن کار اشتباهی بود. پخش این موضوع توسط بانک مرکزی، برخی مسئولان دولتی و نمایندگان نخته مجلس صورت گرفت.

به نوعی پخش آن توسط دولت خودزنی نبود؟

احساس می کردند که دیگران می آیند و موضوع را پخش می کنند و ما عقب می مانیم پس آمدند زود تر پخش کردتد و فرافکنی کردند. بنده حتی یک روز هم در پیگیری اینکه اطلاعات را به آقای احمدی نژاد برسانم کوتاهی نکردم ولی آقای احمدی نژاد وقت ندادند تا من با ایشان صحبت کنم بعد قضاوت نمایند.

شما درخواست داده بودید با آقای احمدی نژاد حرف بزنید؟

بله. من هر روز پیگیری می کردم و در برخی جلسات آقای احمدی نژاد را دیدم و به ایشان گفتم نیم ساعت به من وقت بدهید که دیدم می ترسد از من این موضوع را بشنود. خدا به همه ما توفیق بدهد که بصیرت لازم را پیدا کنیم. 


خبرآنلاین