آفتاب: همزمان با رشد کودکان کار و افت شدید اقتصادی، یک پژوهشگر مسائل اجتماعی می گوید: فساد در بازار کار یکی از مهمترین عوامل استفاده از کودکان به عنوان نیروی کار است.
بر اساس قانون کارکردن کودکان زیر ۱۵ سال ممنوع است، اما در حال حاضر یک و نیم میلیون کودک کار در ایران مشغول به کار هستند
به گزارش ایلنا، پیام روشنفکر که در نشست انجمن حمایت از حقوق کودکان به مناسبت نزدیک شدن به روز جهانی کارگر سخن میگفت، با اشاره به نقش کودکان کار در اقتصاد زیرزمینی، اظهار کرد: اقتصاد زیرزمینی بخش قابل توجهی از اقتصاد تمامی کشورها را تشکیل میدهد، اما سهم اشتغال سیاه در ایران به دلیل پنهان بودن آمارها، به صورت رسمی قابل بررسی نیست.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی سهم اشتغال کودکان در اقتصاد زیرزمینی تهران را طبق آمارهای غیر رسمی ۳۶ درصد اعلام کرد و گفت: این کودکان با ساعات کاری زیاد و دستمزد کم از حمایتهای قانونی بیبهرهاند و مجبور به کار کردن در محیطهایی هستند که بلحاظ انسانی مناسب حضور کودکان نیست و برای سلامت جسمی و روحی آنان مضر است.
روشنفکر ادامه داد: تشکلهای کارگری میتوانند بزرگترین مانع به کارگیری کودکان در اینگونه مشاغل باشند.
او در پایان تصریح کرد: اگر فساد و بیکاری زیاد شود استفاده از نیروی کار کودکان نیز افزایش مییابد و در بخش غیر رسمی چرخه اقتصادی، از تولید تا توزیع کار کودک گسترش مییابد.
از زبان کودکان کار
به مناسبت نزدیک شدن به ۱۱ اردیبهشت روز جهانی کارگر، انجمن حمایت از حقوق کودکان نشستی در خصوص بررسی وضعیت کودکان کار در سال ۹۰ برگزار کرد.
به گزارش ایلنا، در این نشست که با حضور جمعی از کودکان افغان و ایرانی در محل انجمن حمایت از حقوق کودک برگزار شد، کودکان کار از زندگی خود سخن گفتند و کارشناسان مسائل اجتماعی به آسیبشناسی و بررسی پدیده اشتغال کودکان پرداختند.
در ابتدای این نشست جواد عظیمی، نوجوان ۱۴ ساله و دانش آموز چهارم دبستان به حاضرین شرح داد که از ساعت ۷ تا ۹ صبح در خانه کودک ناصر خسرو به تحصیل میپردازد و بعد از ۹ صبح تا ساعات پایانی شب مشغول به کار است.
افسانه غلامی، نوجوان ۱۵ ساله نیز که در یکی از گارگاههای خیاطی مشغول به کار است شرایط کاری خود را برای حاضرین تشریح کرد.
در ادامه این نشست یکی از کودکان کار تبعه افغانستان داشتن کارت اقامت در ایران را در زندگی خود بیتاثیر خواند و گفت: داشتن یا نداشتن کارت اقامت تاثیری در برخورد کارفرمایان با من ندارد چرا که اهل افغانستان هستم.
او گفت: بعضی از ما کودکان افغان، تمام مبلغی که بابت انجام کار سنگین دریافت میکنیم را برای خانوادههایمان در افغانستان ارسال میکنیم هیچوقت پول کارمان به دست خودمان نمیرسد.
در بخش دیگری از این نشست که به مناسبت نزدیک شدن به روز کارگر برگزار شد، دکتر شیوا دولتآبادی عضو هیئت رئیسه انجمن حمایت از حقوق کودکان برای حاضرین توضیح داد که به مناسبت روز کارگر با دعوت از کودکان کار و کارشناسان مسائل اجتماعی، در این نشست از نزدیک نگاهی به مشکلات کودکان کار میاندازیم و شرایط آنان را بلحاظ آموزشی و شرایط کار مورد بررسی قرار میدهیم.
فرشید یزدانی، عضو هیئت رئیسه انجمن حمایت از حقوق کودکان، به عنوان اولین سخنران این نشست با بیان اینکه نیازهای اقتصادی والدین، کودکان را مجبور به ورود به مشاغل خیابانی میکند، افزود: ورود زودهنگام کودکان به بازار کار سبب پدید آمدن حس ناامنی در میان این کودکان میشود و اثرات سوئی را در حوزههای فردی و اجتماعی آنان به همراه دارد.
یزدانی ضمن اشاره به گسترش زمینههای آسیبپذیری اجتماعی در میان این کودکان، افزود: قوانین ویژهای که در خیابانها حاکم است، این کودکان را مستعد اعتیاد و خشونتورزی میکند.
این فعال حقوق کودکان عرضه کار کودکان را وابسته به میزان دستمزد بزرگسالان اعلام کرد و افزود: تفاوت دستمزد یک نیروی کار بزرگسال و دستمزد اندکی که یک کودک بابت انجام همان کار دریافت میکند موجب تمایل کارفرمایان و سودجویان به استمرار استفاده از نیروی کار کودکان میشود.
یزدانی عوامل مؤثر بر تقاضای نیروی کار کودک در بازار را مازاد ارزش تولید و کاهش هزینههای مبادله شده نیروی کار دانست و اظهار کرد: به دلیل آنکه کار کودکان ارزش افزوده کمتری دارد، اثر منفی این نوع کار بر درآمد ملی حدود ۳ درصد برآورد میشود.
این فعال حقوق کودکان در پایان به مقایسه نرخ اشتغال کودکان پرداخت و اعلام کرد: بالاترین نرخ اشتغال کودکان در استان خراسان جنوبی با ۲۰ درصد، گلستان ۱۷٫۴ درصد و کمترین نرخ در خراسان شمالی با ۲٫۱۷ درصد است.