آفتابنیوز : آفتاب: سرویس سیاسی- روز چهارشنبه دوم ماه مه 2012 ، بنو لاگنر سفیر سوئیس به نمایندگی از جانب 16 دولت ( اتریش ، شیلی ، کاستاریکا ، دانمارک ، واتیکان ، مصر، اندونزی ، ایرلند ، مالزی ، مکزیک ، نیوزلند ، نیجریه ، نروژ ، فیلیپین ، آفریقای جنوبی ، و سوئیس ) بیانیه مشترکی را در زمینه آثار بشردوستانه کاربرد سلاح هستهای قرائت نمود . وی در بخش نخست بیانیه 16 دولت با پشتیبانی از تصمیمات اجلاس بازنگری (NPT) در سال 2010 نگرانی این دولتها را از پیامدهای فاجعهبار انسانی هرگونه استفاده از سلاح هستهای ابراز داشت . وی بر نیاز به تبعیت تمامی دولتها ، به ویژه دولتهای دارای سلاح هستهای از حقوق بینالملل ، از جمله حقوق بشردوستانه بینالمللی تأکید نمود .
هرچند که این موضوع جدیدی نیست ، ولی بیان و انعکاس آن از طرف دولتها ، امری جدید و مهم است که نشان از شروع فشار تازه بر دولتهای دارای سلاح هستهای میباشد .
در بیانیه 16 دولت نگرانیهای عمیق در مورد ابعاد ضد انسانی کاربرد سلاحهای هستهای ابراز شده است که همواره در بیانیههای کمیته بینالملل صلیب سرخ ، از سال 1945 پس از بمبباران هستهای هیروشیما و ناگازاکی تاکنون ، بیان شده است . در بیانیه دولتهای مذکور نگرانیهای عمیق در خصوص قدرت تخریبی فوقالعاده ، آسیبهای غیرقابل تصور به حیات انسانی و مشکلات در کنترل اثرات استفاده از سلاح هستهای بر محیط زیست و نسلهای آینده ابراز شده است . در بیانیه تأکید شده است استفاده از سلاحهای هستهای نمیتواند با قواعد حقوق بشردوستانه ، به ویژه ، قواعد مربوط به تمایز نظامیان و غیر نظامیان ، دادن اخطار قبلی و تناسب داشتن سلاح سازگار باشد .
امضاکنندگان بیانیه فوق براین باورند که حتی یک مبادله آتش محدود هستهای میتواند تغییرات شدید آب و هوایی جهانی با اثرات سوء بلند مدت در محیط زیست و تولید مواد غذایی را سبب گردد و جان میلیاردها انسان را به خطر اندازد . همچنین سلاح هستهای نمیتواند موجب حل و فصل چالشهای موجود نظیر فقر ، بیماری ، تغییرات آب و هوایی ، تروریسم ، یا جنایات فراملی شود . به نظر میرسد منابع کلان مالی همه ساله صرف نگهداری ، نوسازی و توسعه زرادخانههای هستهای در زمانی صورت میگیرد که روز به روز شاهد کاهش بودجه برای رفاه اجتماعی ، بهداشت یا آموزش و پرورش هستیم .
بیانیه 16 دولت با بیان این نکته پایان میپذیرد که تنها راه تضمین عدم استفاده مجدد از سلاحهای هستهای این است که این سلاحها بهگونهای بدون امکان احیاء مجدد و به صورت قابل تأیید تحت کنترل مؤثر بینالمللی ، از جمله ، از طریق اجرای کامل ماده شش NPT نابود گردند .
اگرچه از بدو تهیه و تصویب معاهده NPT ، هر دو گروه دارندگان سلاحهای هستهای و دولتهای فاقد این سلاحها مخاطب معاهده قرار گرفتهاند و تعهدات و مسئولیتهایی برای این دو گرو تعیین شده است ولی همواره نوک پیکان انتقادات و اعتراضات متوجه امکان اشاعه سلاح هستهای توسط دولتهای فاقد این سلاح بوده است و کمتر بر عدم پایبندی دولتهای دارنده سلاحهای هستهای به تعهدات شان مبنی بر حرکت به سوی خلع سلاح کامل هستهای توجه نشان داده شده است و اگر اندک اعتراضاتی هم صورت گرفته باشد ، با بیاعتنایی دولتهای هستهای مواجه شده و توجه چندانی به آن مبذول نشدهاست .
بیانیه 16 دولت این حسن را دارد که با ارتباط دادن مستقیم استفاده از سلاحهای هستهای با حقوق بشردوستانه ، و درخواست از دولتهای هستهای در عمل به تعهداتشان مبنی بر محو کامل اینگونه تسلیحات از زرادخانههای خود ، خواسته است الزامات NPT را از حالت یکطرفه خارج نموده و تمامی دولتهای عضو را ملزم به انجام تعهدات خود ، اعم از عدم اشاعه و یا محو سلاحهای موجود هستهایی نماید .
بنابراین میتوان امیدوار بو که اگر بر تعداد صدای این 16 دولت اضافه شود و دولتهای فاقد سلاحهای هستهای با پیوستن به این گروه ، به آن کارآمدی بیشتری بخشند ، اجلاسهای بازنگری NPT بیشتر در جهت ایجاد محدودیت بیشتر برای دارندگان سلاحهای هستهای پیش رود تا ایجاد مانع بیشتر در جهت فعالیتهای صلحآمیز دولتهای فاقد سلاحهای هستهای .
با توجه به فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرام بودن استفاده از سلاحهای هستهای ، پیوستن جمهوری اسلامی ایران به جمع دولتهای یاد شده و حضور فعال در آن میتواند گامی مفید و ارزشمند در جهت صلح جهانی ، شفافسازی در مورد مواضع هستهای کشور و همچنین ایجاد فشار بر دارندگان انحصاری سلاحهای هستهای باشد . جای تامل است که چرا نام جمهوری اسلامی ایران در میان 16 دولت امضاکننده بیانیه فوق بهچشم نمیخورد . حتما وزارت امور خارجه و نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در وین در این مورد اطلاعرسانی خواهند نمود .