آفتابنیوز : آفتاب: عشایر بافت در استان كرمان با تولید سالانه هزار تن كرك مرغوب از نژاد راینی، سومین جایگاه جهان در زمینه تولید كرك مرغوب را به خود اختصاص دادهاند، اما بیتوجهی به این تولیدات بومی، سود صنعت كرك را به جیب دلالان سرازیر میكند.
در شهرستان بافت كه یكی از سرسبزترين مناطق كشور محسوب میشود، 8 ایل و 41 طایفه مختلف زندگی میكنند كه بالغ بر 5880 خانوار را شامل میشود كه كار عمده این افراد، پرورش دام و بخصوص بز راینی است.
پشم این بزها به دلیل طولانی بودن الیاف و محكم بودن در جهان، بینظیر است و از پرمشتریترین كركها در جهان به شمار ميرود، به طوری كه بيشتر كارخانههای مشهور اروپا مشتری این كركها هستند.
طبق آمار در سال هزار تن كرك در بافت تولید میشود كه از این میزان بالغ بر 400 تن كرك نژاد راینی محسوب میشود كه اغلب از كارخانهجات مشهور اروپایی سر در میآورد.
اما به دلیل نبود ساز و كار مناسب در كشور برای صادرات محصول، نبود برند مشخص براي اين كرك و مهمتر از همه تعطیلی چند ساله كارخانه كرك بافت، این محصول پس از آن كه به نرخ اندك توسط دلالان از عشایر بافت خریداری میشود، به چند برابر قیمت به كارخانههای خارجی و داخلی فروخته شده و پس از فرآوری، ارزش قيمت آن چندین برابر ميشود.
البته حركتهایی ازجمله برگزاری جشنواره كرك نژاد راینی در بافت، برای معرفی این محصول برگزار شد، اما این برنامهها تداوم نیافت و وعده و وعیدها درخصوص بهبود وضعیت صنعت كركسازی در بافت، در حد حرف باقی ماند.
محمد سلیمی، فعال بخش تولید كرك و كارشناس دامپروری در گفتوگو با مهر درباره وضعیت صنعت كرك در بافت میگوید: به دلیل سالها فعالیت مردم این شهرستان بخصوص عشایر در ارتفاعات بافت، این صنعت به صورت یك فرهنگ و بخشی از زندگی مردم این منطقه شده است.
محمد سلیمی ميافزايد: بالا بودن میزان تولید كرك در محصول در مقابل ضایعات از یك سو، جلاپذیری كرك بافت، مقاوم بودن كرك راینی در مقابل گذر زمان و همچنین عایق بسیار مناسب در مقابل گرما از مهمترین مزایای كرك است.
وی با بيان اين كه در گذشته عشایر از این محصول برای بافت سیاه چادر استفاده میكردند، تصريح ميكند: اما رفته رفته كرك بافت جایگاه خود را پیدا كرد؛ به طوری كه در دوران قاجار از این محصول به عنوان ذخیره مالی استفاده میشده و يكي از ارزشمندترین كالاهای داخلی به شمار ميرفت.
وي خاطرنشان ميكند: هماكنون نیز كرك بافت كه از نژاد بز راینی گرفته میشود، ارزآوری سالانه معادل 20 میلیون دلار دارد كه تمام تولیدات در اين زمينه حاصل فعالیتهای عشایری است و هیچ گونه حمایت یا ساماندهی تولید در این بخش وجود ندارد.
سليمي ميگويد: هماكنون 2 میلیون راس بز راینی در كشور وجود دارد كه تولید كرك آنها در جهان بینظیر است و بخش عمده آنها در شهرستان بافت پرورش داده میشود، اما خشكسالی و كمبود علوفه طی سالهای اخیر به مشكل اصلی و حل نشدنی عشایر تبدیل شده، به طوري كه عملا بر میزان دام و همچنین میزان تولید كرك تاثیر منفی گذاشته است.
محمد سلاجقه، دیگر تولیدكننده پشم راینی در این باره میگوید: بسیاری از مراتع خشكیده است و به همین دلیل مجبور به تغذیه دستی دامها هستیم كه بخش قابل توجهی از این تغذیه با استفاده از جو انجام میشود.
وی ميافزايد: اقتصاد دامداری در منطقه به حمایت نیاز دارد، در صورتی كه عملا با تخریب مراتع پس از خشكسالیهای پیاپی این امر صورت نگرفته است و با افزایش قیمت جو و علوفه و از سوی دیگر دلال بازی در بازار كرك راینی، سود كار ما عملا به جیب دلالهایی میرود كه در طول عمرشان حتی یك بز راینی هم ندیدهاند.
سلاجقه با اشاره به افزایش هزینه تولید كرك و پرورش دام تصريح ميكند: اگر محصول خود را به دلالان نفروشیم در مقابل، متقاضی عمدهای در كشور وجود ندارد، زیرا در عرصه صنعت نساجی تنها چند كارخانه محدود وجود دارد كه قیمت خرید كرك را در دست خود دارند و دلالان نیز هیچ قاعدهای برای خرید محصول ارائه نمیدهند.
وی یكی دیگر از خطراتی كه صنعت تولید كرك راینی در بافت را تهدید میكند، خرید و فروش كرك ناخالص توسط برخی افراد سودجو عنوان ميكند و ميگويد: این افراد با این كار به جایگاه تولید كرك راینی نیز ضربه میزنند.
احمد عزیزی، فعال بخش اقتصادی استان كرمان نیز در اين باره ميگويد: بدون شك كرك راینی یكی از مرغوبترین محصولات تولید كرك در كشور محسوب میشود، اما در این خصوص تاكنون اطلاعرسانی مطلوب صورت نگرفته است.
این كارشناس كشاورزی ميافزايد: سالانه هزاران تن محصول خالص در بافت تولید و روانه بازار میشود كه خالصترین و نابترین كرك ایران به شمار ميآيد، اما عملا برخی استانهای دیگر به دلیل فعالیتهای تبلیغاتی، خود را در این زمینه برتر نشان میدهند.
به گفته وي، نبود یك برند مشخص موجب میشود كه این كركها حتی در مواردی به عنوان تولید سایر استانها فروش بروند، به طوري كه در بازارهای جهانی نیز كسی كرك بافت را بخوبی نمیشناسد و از آن به عنوان كرك بز راینی نام برده میشود.
این فعال اقتصادی ميگويد: از سوی دیگر، صنایع بالادستی تولید كرك نیز در استان كرمان وجود ندارد یا اگر هم به صورت معدود در حال فعالیت هستند، با فراز و نشیبهای زیادی مواجهند؛ به طوری كه سالها پشتسر هم تعطیل میشوند و در مقاطعی نیز فعالیت خود را از سر میگیرند.
عزیزی با بيان اين كه تولید كرك در بافت توسط عشایر صورت میگیرد، ميافزايد: اما تاكنون برای ساماندهی تولید این محصول هيچ كاری انجام شده است و سود افزوده كرك بافت كه با تلاش عشایر بافت تولید میشود، در استانهاي ديگر یا كشورهای خارجی به جیب دیگران ميرود.
به گزارش جام جم آنلاین، وی با بيان اين كه تاكنون اقدامی در جهت جذب سرمایهگذار نيز در این زمینه صورت نگرفته است، ميگويد: اين در حالي است كه اگر كارخانهای با پشتوانه قوی و در كنار آن، حمایت مسوولان استان فعالیت میكرد و عشایر نیز با قیمت مناسب مكلف میشدند محصول خود را به این كارخانه بفروشند، در نهایت موجب اشتغال در منطقه و رونق اقتصادی میشد.