محرومیت عشایر در نوار مرزی

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: عشایر خراسان جنوبی با پوشش نقاط کور و مرزی استان، مرزهای شرقی کشور را به منطقه ای امن تبدیل کرده اند اما خود از کمترین امکانات بهداشتی و آب شرب سالم نیز محروم مانده اند. 

به گزارش مهر، علیرغم اینکه همواره عشایر خراسان جنوبی به عنوان مرزبانان بی مدعا در استان مطرح می شوند، اما امروز طوفان های شن، نبود امکانات بهداشتی و عدم برخورداری از آب شرب سالم این قشر را به مرزبانان بی سامانی تبدیل کرده که نیازمند حمایت مسئولان اجرایی هستند.

تاریخ عشایر ایران با تاریخ پرفراز ونشیب این مرز وبوم آغاز شده وسرگذشت آنان با عمق زندگی وفرهنگ پربار مردم این ملک عجین شده است.

فرهنگ عشایری ریشه های عمیقی در فرهنگ ایران اسلامی داشته و همواره مرزهای سراسر کشور توسط این قشر نگهداری و پاسداری می شود.

با توجه به اهمیت سیاسی - اقتصادی جامعه عشایری اداره امور و سیاست گذاری مربوط به این قشرمدنظر دولت قرار گرفته، اما همچنان این مشکلات وجود دارد.

جامعه عشایری با خصوصیاتی متمایز از جوامع شهری و روستایی از دیر باز در ایران حضور داشته و علاوه بر دفاع از مرز و بوم کشور، نقش چشمگیری در تولید، خصوصا محصولات دامی و نیز حفظ فرهنگ و تمدن کهن ایران بر عهده داشته، با این وجود در بررسی وضعیت شاخص های توسعه مشخص می شود متاسفانه این جامعه نسبت به جوامع شهری و روستایی کشور به مراتب کمتر توسعه یافته است.

اگر چه عشایر از جمعیت کمتری نسبت به جمعیت شهری و روستایی برخوردارند، اما تاثیر اقتصادی، اجتماعی، نقش دفاعی و مرزبانی آنان انکارناپذیر است و یکی از مواریث گرانبها و گرانقدر قدیمی ایران زمین هستند.

امروز استفاده از امکانات و خدمات بهداشتی و درمانی در راس هرم ارائه خدمات دولتی قرار گرفته و اجرای طرح های تکمیلی از جمله پزشک خانواده و... در دستور کار است، اما این در حالی است که عشایر مرزنشین خراسان جنوبی حتی از حداقل امکانات بهداشتی و درمانی محرومند.

زندگی عشایر بارنجگان زیر لایه هایی از شن و ماسه

رئیس اداره عشایری شهرستان قاین در گفتگو با مهر، وجود جاده های خاکی در این روستا و بادهای 120 روزه و طوفان های موسمی را از مهمترین مشکلات زندگی در نوار مرزی دانست و گفت: مردم این روستا هر روز شاهد بادهای شدید بوده و با هوای آلوده به گرد وخاک زندگی می کنند.

سیدعلی نوربخش مهمترین مشکلات عشایر این منطقه را زیرساخت های مسکن و طرح هادی دانست.

وی با اشاره به اسکان این عشایر در سال 1376 در سایت مسکن، گفت: اجرای ناقص و نیمه تمام طرح هادی در این روستا از مهمترین مشکلات این قشر است.

نوربخش با بیان اینکه مشکلات مردم این منطقه در سکونت گاه ها است، تاکید کرد: مسکن این منطقه با اصول کارشناسی و مهندسی احداث شده، اما این در حالی است که دو اتاق با 40 متر مربع زیربنا بدون سرویس های بهداشتی، حمام و آشپزخانه به بهره برداری رسیده است.

نبود زیرساخت‌های اشتغالزایی عامل مهاجرت جوانان به شهر

وی عدم وجود زیرساخت های اشتغالزایی در این منطقه را از مهمترین دلایل مهاجرت جوانان به شهرها دانست و عنوان کرد: برای جلوگیری از مهاجرت نیروی جوان و خالی نشدن نوار مرزی از سکنه باید این زیرساختها در مرز ایجاد شود.

نوربخش احیای صنایع دستی و مشاغل بومی این منطقه را از جمله راهکارهای موثر در ایجاد اشتغال دانست و گفت: باید زمینه درآمدزایی در نوار مرزی فراهم شود.

اسکان 130 خانوار در روستای بارنجگان

رئیس اداره عشایری شهرستان قاین از اسکان 130 خانوار عشایر در منطقه مرزی بارنجگان خبر داد و گفت: این منطقه به دلیل خشکسالی های متوالی و فقر مراتع دچار مشکلات زیادی است که باید برای جلوگیری از مهاجرت ساکنان مورد توجه مسئولان قرار گیرد.

وی شغل اصلی این مردم را دامداری دانست و گفت: اعطای تسهیلات برای پروابندی، گرانی قیمت علوفه و تبدیل کردن دام سبک این قشر به دام سنگین تاثیر بسزایی در افزایش درآمد مردم این منطقه خواهد داشت.

نوربخش عدم وجود مرکز درمانی دارای پزشک یا پرستار، مرمت و بازسازی راه های محلات ییلاقی، ساماندهی پرواربندی و پرورش دام عشایر، مرمت و بازسازی چاه های مالداری ، مرمت و لایه روبی بندهای خاکی، اعطای تانکر آب ثابت برای شرب مردم در محلات مرمت و بازسازی حوض انبارهای موجود و.. را از مهمترین نیازهای این منطقه ذکر کرد.

وی با بیان اینکه خرید تولیدات عشایر توسط ادارات دولتی متولی، تاثیر بسزایی در افزایش درآمد مردم این منطقه دارد، افزود: همچنین خرید تضمینی دام مازاد امسال به سازمان صنعت، معدن وتجارت واگذار شده که تاکنون هیچ اقدامی در این زمینه انجام نشده است.

حفر 11 حلقه چاه در منطقه بارنجگان

رئیس اداره عشایری شهرستان قاین حفر 11 حلقه چاه در این منطقه را از مهمترین اقدامات اداره عشایر برشمرد و بیان کرد: از این تعداد دو حلقه چاه از محل طرح توسعه جنوبی اداره کشاورزی ثابت(در زمان خراسان بزرگ)، هفت حلقه چاه توسط امور عشایر استان، یک حلقه چاه آب شرب توسط جهاد کشاورزی و یک حلقه توسط امورعشایر استان حفر شده است.

ساماندهی دو منطقه عشایری در نوار مرزی استان

مدیرکل امور عشایر خراسان جنوبی نیز در گفتگو با مهر، اظهارداشت: تاکنون عشایر دو منطقه درح شهرستان نهبندان و بارنجگان شهرستان زیرکوه در نوار مرزی اسکان داده شده اند.

محمدابراهیم ابراهیمی با اشاره به اینکه به دلیل ویژگی مرزبانی عشایر استان، این قشر هم اکنون در نوار مرزی و به صورت پراکنده زندگی می کنند، گفت: این مهم خدمات رسانی و اجرای طرح های زیرساختی را با مشکلات جدی مواجه کرده است.

وی اضافه کرد: در این راستا عدم توان موجود با وضعیت اعتبارات دولتی و همچنین تک درآمدی بودن عشایر لازم است، طبق آئین نامه ساماندهی عشایر کانون های مناسب شناسایی و با تامین آب برای کشاورزی، اسکان و استقرار عشایر امکان خدمات رسانی بهینه به این قشر فراهم و با پرداخت تسهیلات کم بهره مشاغل و صنایع دستی مرتبط با حوزه عشایر احیاء شود.

ابراهیمی احداث سدها، بندهای خاکی، صدور مجور حفر چاه در مناطق مرزی، مباحث فرهنگی، پرداخت تسهیلات مناسب به صنایع دستی عشایر را از جمله خواسته های عشایر برشمرد و بیان کرد:عشایر استان دارای میراث فرهنگی غنی بوده و جاذبه های گردشگری زیادی دارند که توسعه صنعت توریسم می تواند نقش بسزایی در اشتغال و درآمد عشایر داشته باشد.

فقر مراتع معضل اصلی در پایین بودن بنیه اقتصادی عشایر

وی با بیان اینکه خشکسالی های پی در پی و فقر مراتع که باعث ضعف بنیه مالی و اقتصادی عشایر شده، بیشترین خسارات را به این قشر وارد کرده است، گفت: افزایش مضاعف قیمت علوفه، فقر مراتع و افزایش تغذیه دستی، افزایش تلفات بر اثر عوامل بیماریزا، عدم آبستنی دام، افزایش سقط جنین دام، مرده ‌زایی در دام‌ ها و... از جمله عوارض خشکسالی 13 ساله در استان است.

ابراهیمی نبود خرید تضمینی و ورود دلالان به بازار و عدم پرداخت بهاء دام عشایر پس از گذشت مدت زمان طولانی را از دیگر مشکلات این قشر عنوان کرد.

وی با بیان اینکه طبق سرشماری مرکز آمار ایران در سال 87 از عشایر کوچنده، 13 درصد جمعیت خراسان جنوبی را عشایر به خود اختصاص داده است، افزود: این جامعه جمعیتی بالغ بر 80 هزار و 166 نفر بوده و هفت درصد از جمعیت عشایر کشور را تشکیل می دهند.

مدیرکل امور عشایری خراسان جنوبی با اشاره به اینکه 34 درصد دام استان به عشایر اختصاص دارد، تصریح کرد: این میزان معادل یک میلیون و 373 راس دام سبک و سنگین در سطح استان است.

وی با بیان اینکه خشکسالی های چند ساله موجب پائین آمدن سطح درآمدی جامعه عشایری شده است، اظهارداشت: این قشر علیرغم تامین نیازهای خود رونق اقتصادی و امنیت در نوارهای مرزی استان را تامین کرده، اما از کمترین امکانات و خدمات مناسب برخوردارند.

ابراهیمی در پایان خریدهای تضمینی دولت برای حمایت از جامعه عشایری در سال ‌های خشکسالی را راهکار مناسب حفظ دام جامعه عشایری دانست و گفت: طی چند سال اخیر امکانات و خدمات خوبی در اختیار جامعه عشایری قرار گرفته، اما هنوز آن طور که شایسته این قشر محروم و مولد است، امکانات رفاهی و زیربنایی برای این قشر مهیا نشده است.

بی مهری مسئولان به ورزش عشایر

امروز که در سراسر کشور صحبت از شناسایی استعدادهای برتر علمی و ورزشی جوانان کشور است، عشایر نوار مرزی از این امکان نیز محروم بوده و مورد بی مهری مسئولان قرار گرفتند.

جوانان و نوجوانان این روستا با حداقل امکانات فوتبال را با نگاه بازی و سرگرمی دنبال می کنند.

دارهای قالی بافی مادران دروازه فوتبال جوانان

جوانان و نوجوانان عشایر مرزنشین منطقه بارنجگان نه تنها از زمین چمن برخوردار نیستند، بلکه در زمینی خاکی با دروازه های ساخته شده از دارهای قالیبافی زنان روستائی فوتبال بازی می کنند.

گرانی علوفه مهمترین معضل پیش روی عشایر

رئیس شورای اسلامی روستای بارنجگان در گفتگو با مهر، خشکسالی، فقر مراتع و گرانی قیمت علوفه را از مهمترین مشکلات این منطقه دانست.

خلیل شیفته اظهارداشت: این مشکلات موجب فروش تعداد زیادی از دام های سبک و سنگین این منطقه شده ا ست.

وی همچنین از انتقال بیش از دو هزار راس دام سبک این عشایر به منطقه درمیان خبر داد و گفت: انتقال دام به درمیان نیز موجب بروز مشکلاتی از جمله عدم برخورداری از اسناد مرتعداری و مجوز چرا شده که باید مورد اهتمام مسئولان قرار گیرد.

مرگ سالانه یک نفر براثر دوری از مراکز درمانی
60 دقیقه فاصله تا زندگی

وی دوری از مراکز درمانی را از مهمترین مشکلات عشایر این منطقه دانست و گفت: طی دو سال گذشته دو نفر از اهالی این منطقه به دلیل دوری از مرکز درمانی فوت شدند.

شیفته تصریح کرد: دختری 18 ساله و مردی 40 ساله براثر خفگی و دوری از مرکز درمانی فوت شدند.

وی ادامه داد: فاصله زمانی تا اولین مرکز درمانی دارای پزشک یک ساعت است.

شیفته از وجود یک مرکز بهداشتی و درمانی در این منطقه خبر داد و گفت: این مرکز تنها خدمات تنظیم جمعیت، تزریقات و تشکیل پرونده کودکان از جمله واکسیناسیون را انجام می دهد.

رئیس شورای اسلامی روستای بارنجگان در پایان با بیان اینکه 500 نفر جمعیت در این منطقه زندگی می کنند، خواستار استقرار یا پیش بینی ماهانه یک روز پزشک عمومی در این منطقه شد.

عدم وجود مکانی برای جمع آوری و دفن زباله نیز از دیگر مشکلات این منطقه بوده و سلامت کودکان و سایر اقشار این منطقه را تهدید می کند. 

.....
گزارش: مریم بهلولی