چالش‌ها و چشم‌انداز سیاسی کردهای عراق
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: در چهارچوب شرايط جديد كردهاي عراق از همان دهه‌هاي آغازين شكل‌گيري عراق كنوني تلاش كردند تا حداقل در چهارچوب عراق به خودمختاري و كسب حقوق و امتيازات گسترده نايل شوند. حال پس از گذشت بيش از هشت دهه از زمان استقلال عراق مي‌توان اين سوال را مطرح ساخت كه اكراد عراق در جهت اهداف خود مبني بر خودمختاري با چه چالش‌هايي مواجه‌اند و چه چشم‌اندازي را مي توان براي آنان متصور شد؟
كردهاي عراق دستاوردهاي مهمي را در دوره پس از صدام كسب كرده اند، با اين حال اين به مفهوم نداشتن هيچ گونه چالش از سوي آنها نيست. بلكه اكراد چالش هاي مهمي را پيش روي خود دارند كه حتي مي تواند دستاوردهاي كنوني آنه را نيز تحت تاثير قرار دهد. در اين راستا در اينجا به دو سطح از چالش‌ها شامل چالش هاي داخلي( درون اقليم كردستان) و ملي(درون عراق) اشاره مي‌شود.
در سطح داخلي مي توان به چالش‌هاي سياسي بين احزاب و گروه هاي كرد، چالش‌هاي ساختاري و اداري و چالش‌هاي اقتصادي و اجتماعي اشاره نمود. در سطح سياسي به رغم اينكه دو حزب اصلي اتحاديه ميهني و حزب دموكرات توانسته‌اند به همبستگي و همكاري بالايي دست يابند همچنان برخي اختلاف نظرها بين دو حزب اصلي و همچنيين تقويت احزاب اپوزيسيون مي‌توان همگرايي سياسي درون كردستان عراق را متاثر سازد. در اينجا به ظهور و رشد جنبش گوران يا تغيير به عنوان يكي از نشانه‌هاي تكثر و تنوع و در نتيجه كاهش همبستگي سياسي اشاره مي‌كنيم.
در سطح ملي اكراد هنوز چالش‌ها و مشكلاتي را به خصوص با دولت مركزي عراق دارند كه در تنش‌ها و مناقشه بين نوري مالكي و مسعود بارزاني به خوبي نمودار شده است. در اين راستا مي‌توان به چند چالش مهم اشاره كرد. نخست بحث ازضي و مرزي است و مناطق مورد اختلاف است كه در طول چندين سال گذشته حل و فصل نشده است.
در سطح امنيتي دولت مركزي عراق قائل به اين است كه نيروهاي پيش مرگه صرفا اختياراتي در حد پليس و نيروهاي محلي دارند، اما اكراد خواستار تسليح گسترده پيش مرگه‌ها حتي با تسليحات سنگين، برخورداري از بودجه دفاعي دولت مركزي براي پيش‌مرگه ها هستند و همچنين ورود نيروهاي مسلح عراق به محدوده كردستان يا حتي مناطق مورد اختلاف را بر نمي تابند. در عرصه اقتصادي نيز اكتشاف و صدور نفت و انعقاد قرارداد با شركت‌هاي خارجي به چالشي مهم بين اقليم كردستان و دولت مركزي عراق تبديل شده است.
در خصوص چشم انداز سیاسی اکراد، رهبران كرد عراق به رغم اينكه عنوان مي كنند كه در شرايط كنوني ترجيح مي دهند كه در قالب كشور عراق به فعاليت سياسي خود ادامه دهند، هيچگاه حق كردها براي تعيين سرنوشت را نفي نكرده‌اند و هر دو رهبر اصلي اكراد يعني مسعود بارزاني و جلال طالباني بر حق تعيين سرنوشت كردها به اشكال مختلف تاكيد نموده‌اند. در واقع استقلال كردها و تشكيل دولتي كردي در هرشكل ممكن از آرمان هاي بسياري از اكراد خاورميانه است و نمي توان آن را به راحتي ناديده گرفت.
در سطح داخلي كردهاي عراق به رغم دستاوردهاي مهم هنوز شرايط مناسب براي اعلام استقلال را ندارند و در پي بهبود شرايط و حل و فصل برخي شرايط و چالش هاي كنوني هستند. اين چالش ها را مي توان در دو جنبه سرزميني و اقتصادي مورد اشاره قرار داد. در بعد سرزميني كردها هنوز در خصوص كركوك با دولت مركزي چالش دارند و نتوانسته اند كركوك را به اقليم كردي ملحق كنند و چنين مشكلي در مورد برخي ديگر از مناطق كردي كه سياستمداران كردي ادعاي پيوستن آنها به اقليم را دارند هنوز مشاهده مي شود. در بعد اقتصادي نيز هر چند كردها توانسته اند وضعيت خود را بهبود بخشند و منابع انرژي قابل توجهي را نيز در اختيار دارند، اما در پي تقويت بيشتر اقتصاد و تعاملات اقتصادي اقليم كردي از جمله با الحاق منابع نفتي كركوك هستند.
در سطح منطقه اي اعلام استقلال كردستان عراق با موانع و چالش هاي مهمي مواجه خواهد شد. كشورهاي تركيه، ايران و تركيه با توجه به دارا بودن اقليت كرد در وضعيت كنوني با شكل گيري دولت كردي مخالف هستند و اين موضوع مي تواند به شكل گيري منازعاتي بين كردها و اين دولت ها منجر شود. با وجود اهميت موانع و چالش هاي داخلي و منطقه اي استقلال كردهاي عراق به نظر مي رسد كه ابعاد و موانع بين المللي اين موضوع اصلي ترين مولفه تاثيرگذار باشد. بدين معني كه استقلال كردهاي عراق بيش از ابعاد داخلي و منطقه اي داراي اهميت و ابعاد بين المللي است.
چرا كه استقلال كردها كه مي تواند به مفهوم تجزيه عراق باشد نه تنها بر سه كشور داراي اقليت كرد تاثيرگذار است، بلكه مي تواند دگرگوني هاي اساسي در ژئوپليتيك و نظم منطقه خاورميانه ايجادكند. بر اين اساس رويكرد قدرت هاي بزرگ بين المللي در اين خصوص اصلي ترين مولفه تاثيرگذار است و تا زماني كه در سطح بين المللي استقلال كردستان و تبعات آن در خاورميانه مورد توافق و پذيرش قرار نگيرد، اين مساله تحقق نخواهد پذيرفت. از آنجايي كه در شرايط كنوني اراده و تصميمي بين المللي به خصوص از سوي آمريكا در اين خصوص مشاهده نمي شود، هر گونه تلاش كردهاي عراق براي استقلال بي نتيجه به نظر مي رسد. مگر اينكه در روندي ميان مدت يا بلندمدت ديدگاه هاي بين المللي و اراده قدرت هاي بزرگ در اين خصوص دچار تغيير شود.
كردهاي عراق دستاوردهاي مهمي را در دوره پس از صدام كسب كرده اند، با اين حال اين به مفهوم نداشتن هيچ گونه چالش از سوي آنها نيست. بلكه اكراد چالش هاي مهمي را پيش روي خود دارند كه حتي مي تواند دستاوردهاي كنوني آنه را نيز تحت تاثير قرار دهد. در اين راستا در اينجا به دو سطح از چالش‌ها شامل چالش هاي داخلي( درون اقليم كردستان) و ملي(درون عراق) اشاره مي‌شود.
در سطح داخلي مي توان به چالش‌هاي سياسي بين احزاب و گروه هاي كرد، چالش‌هاي ساختاري و اداري و چالش‌هاي اقتصادي و اجتماعي اشاره نمود. در سطح سياسي به رغم اينكه دو حزب اصلي اتحاديه ميهني و حزب دموكرات توانسته‌اند به همبستگي و همكاري بالايي دست يابند همچنان برخي اختلاف نظرها بين دو حزب اصلي و همچنيين تقويت احزاب اپوزيسيون مي‌توان همگرايي سياسي درون كردستان عراق را متاثر سازد. در اينجا به ظهور و رشد جنبش گوران يا تغيير به عنوان يكي از نشانه‌هاي تكثر و تنوع و در نتيجه كاهش همبستگي سياسي اشاره مي‌كنيم.
در سطح ملي اكراد هنوز چالش‌ها و مشكلاتي را به خصوص با دولت مركزي عراق دارند كه در تنش‌ها و مناقشه بين نوري مالكي و مسعود بارزاني به خوبي نمودار شده است. در اين راستا مي‌توان به چند چالش مهم اشاره كرد. نخست بحث ازضي و مرزي است و مناطق مورد اختلاف است كه در طول چندين سال گذشته حل و فصل نشده است.
در سطح امنيتي دولت مركزي عراق قائل به اين است كه نيروهاي پيش مرگه صرفا اختياراتي در حد پليس و نيروهاي محلي دارند، اما اكراد خواستار تسليح گسترده پيش مرگه‌ها حتي با تسليحات سنگين، برخورداري از بودجه دفاعي دولت مركزي براي پيش‌مرگه ها هستند و همچنين ورود نيروهاي مسلح عراق به محدوده كردستان يا حتي مناطق مورد اختلاف را بر نمي تابند. در عرصه اقتصادي نيز اكتشاف و صدور نفت و انعقاد قرارداد با شركت‌هاي خارجي به چالشي مهم بين اقليم كردستان و دولت مركزي عراق تبديل شده است.
در خصوص چشم انداز سیاسی اکراد، رهبران كرد عراق به رغم اينكه عنوان مي كنند كه در شرايط كنوني ترجيح مي دهند كه در قالب كشور عراق به فعاليت سياسي خود ادامه دهند، هيچگاه حق كردها براي تعيين سرنوشت را نفي نكرده‌اند و هر دو رهبر اصلي اكراد يعني مسعود بارزاني و جلال طالباني بر حق تعيين سرنوشت كردها به اشكال مختلف تاكيد نموده‌اند. در واقع استقلال كردها و تشكيل دولتي كردي در هرشكل ممكن از آرمان هاي بسياري از اكراد خاورميانه است و نمي توان آن را به راحتي ناديده گرفت.
در سطح داخلي كردهاي عراق به رغم دستاوردهاي مهم هنوز شرايط مناسب براي اعلام استقلال را ندارند و در پي بهبود شرايط و حل و فصل برخي شرايط و چالش هاي كنوني هستند. اين چالش ها را مي توان در دو جنبه سرزميني و اقتصادي مورد اشاره قرار داد. در بعد سرزميني كردها هنوز در خصوص كركوك با دولت مركزي چالش دارند و نتوانسته اند كركوك را به اقليم كردي ملحق كنند و چنين مشكلي در مورد برخي ديگر از مناطق كردي كه سياستمداران كردي ادعاي پيوستن آنها به اقليم را دارند هنوز مشاهده مي شود. در بعد اقتصادي نيز هر چند كردها توانسته اند وضعيت خود را بهبود بخشند و منابع انرژي قابل توجهي را نيز در اختيار دارند، اما در پي تقويت بيشتر اقتصاد و تعاملات اقتصادي اقليم كردي از جمله با الحاق منابع نفتي كركوك هستند.
در سطح منطقه اي اعلام استقلال كردستان عراق با موانع و چالش هاي مهمي مواجه خواهد شد. كشورهاي تركيه، ايران و تركيه با توجه به دارا بودن اقليت كرد در وضعيت كنوني با شكل گيري دولت كردي مخالف هستند و اين موضوع مي تواند به شكل گيري منازعاتي بين كردها و اين دولت ها منجر شود. با وجود اهميت موانع و چالش هاي داخلي و منطقه اي استقلال كردهاي عراق به نظر مي رسد كه ابعاد و موانع بين المللي اين موضوع اصلي ترين مولفه تاثيرگذار باشد. بدين معني كه استقلال كردهاي عراق بيش از ابعاد داخلي و منطقه اي داراي اهميت و ابعاد بين المللي است.
چرا كه استقلال كردها كه مي تواند به مفهوم تجزيه عراق باشد نه تنها بر سه كشور داراي اقليت كرد تاثيرگذار است، بلكه مي تواند دگرگوني هاي اساسي در ژئوپليتيك و نظم منطقه خاورميانه ايجادكند. بر اين اساس رويكرد قدرت هاي بزرگ بين المللي در اين خصوص اصلي ترين مولفه تاثيرگذار است و تا زماني كه در سطح بين المللي استقلال كردستان و تبعات آن در خاورميانه مورد توافق و پذيرش قرار نگيرد، اين مساله تحقق نخواهد پذيرفت. از آنجايي كه در شرايط كنوني اراده و تصميمي بين المللي به خصوص از سوي آمريكا در اين خصوص مشاهده نمي شود، هر گونه تلاش كردهاي عراق براي استقلال بي نتيجه به نظر مي رسد. مگر اينكه در روندي ميان مدت يا بلندمدت ديدگاه هاي بين المللي و اراده قدرت هاي بزرگ در اين خصوص دچار تغيير شود.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
انتشار یافته: ۰
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید
پس بازگشت نوادگان مادها كه زمينه ساز ظهور كورش بزرگ بودند بايد بنا به تاريخ در روزگاري به وقوع بپيوندد.
نمیشود همه را با یک چوب راند. در کشور ما ایران هم ، کردها ،
لرها ، ترک ها ، قشقایی ها و ...... همه دارای احترام و ارزش
می باشند .
عشق به وطنمان ایران ، بایدبرای همه ما ، اساسی و بنیادی باشد و حتی عرب ها هم به زبان خود ، احترام به وطنشان میگذارند.
عشق به وطن از ایمان است . حب الوطن ، من الایمان .