سعید مدنی در تحلیل جامعه شناسانه انتخابات اخیر بیان کرد:
قطب بندی‌های جدید نتیجه انتخابات را رقم زد
آفتاب‌‌نیوز : 
سعید مدنی که در همایش تحلیل جامعه شناختی انتخابات نهم ریاست جمهوری که از سوی انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار می شد، سخن می گفت، نتیجه انتخابات را برآینده دوره هشت ساله اصلاحات عنوان کرد. این پژوهشگر مسایل اجتماعی در سخنان خود از توجه به سه رویکرد اساسی در تحلیل انتخابات نهم ریاست سخن گفت: «رویکرد اول در این انتخابات برخورد اداره گرایانه نسبت به رخدادهای اجتماعی است. از این دیدگاه اراده گرایان دایم اصرار دارند تا میان عقاید و رفتارشان با جبرگرایی مرزبندی کنند و بر این اساس تحلیل ها و رفتارهای خود را سامان دهند.»
مدنی در نام بردن از مصادیق چنین دیدگاهی در انتخابات اخیر از رویکردی که به نقش تحریم کنندگان انتخابات در شکست اصلاح طلبان تأکید می کند و عدم اجماع اصلاح طلبان را عامل دیگر شکست می داند نام برد. این پژوهشگر اجتماعی رویکرد دوم مدنظر خویش در تحلیل انتخابات را رویکرد جبرگرایی عنوان کرد و گفت: «از این زاویه همه حوادث از قبل برنامه ریزی شده و واقعیات معین شده است. این رویکرد انفعال سیاسی را رقم می زند.» مدنی رویکرد سوم در نظر خویش را دیدگاه مختلفی از جبرگرایی و اراده گرایی دانست و در توضیح این دیدگاه گفت: «در این رویکرد به هر دو جنبه اراده گرایی و جبرگرایی توجه می شود و در این میان بعضی مسایل اهمیت ویژه ای می یابد.»
سعید مدنی در ادامه سخنان خویش و پس از بیان مقدمه فوق تحلیل خویش از انتخابات اخیر را چنین ارایه داد: «پیش فرض من در تحلیل انتخابات اخیر این است که این انتخابات محصول شرایط عینی و ذهنی جامعه ایران بود. به این معنی که شرایط ملموسی در جامعه ایران وجود داشت که بر عموم مردم تاثیر گذاشت و ذهنیتی هم از مجموعه تحولات ایجاد شده بود که تاثیر آن آرای انتخاباتی را سامان داد. این شرایط عینی و ذهنی متأثر از عملکرد هشت سال اخیر اصلاح طلبان از یک طرف و رفتار انتخاباتی گروه های مؤثر در انتخابات در هر دو جریان سیاسی از طرف دیگر بوده است.»
مدنی با بیان این مسأله که در مورد عملکرد 8 ساله دولت خاتمی خیلی کم بحث شده است تأکید کرد: «به طور قطع تحلیل این دوره 8 ساله می تواند در تحلیل نتیجه انتخابات کمک فراوانی بکند. البته در این تحلیل نباید اصلاح طلبان خود را از خاتمی جدا بدانند بلکه هدف عملکرد مجموعه اصلاح طلبان است.»
این فعال ملی – مذهبی در ادامه سخن خویش سه دوره را در مجموعه هشت سال عملکرد اصلاح طلبان متمایز کرد: «اصلاح طلبان در ابتدای حکومت خویش موضع تهاجم بی رمق داشتند. یعنی به دلیل پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس موضعی تهاجمی داشتند اما این موضع مبتنی بر نظریه و چارچوب های اجتماعی مشخصی نبود. دوره دیگر دوره تثبیت و آخرین دوره عقب نشینی اصلاح طلبان است که شرایط به وجود آمده در این دوره در انتخابات اخیر تاثیر زیادی گذاشت.»
مدنی در بخش دیگری از سخنان خود به تحلیل رفتار انتخاباتی گروه و احزاب مؤثر در انتخابات پرداخت و ویژگی های متمایزی را برای رفتارهای سیاسی اصلاح طلبان و اصولگرایان برشمرد. به اعتقاد این پژوهشگر مسایل اجتماعی ضعف تئوریک نیروهای سیاسی اصلاح طلب در طول 8 سال اخیر باعث شده بود که فرصت تغییر اصلاح طلبانه در ساختارهای سیاسی را به دست نیاورند و اصلاح طلبان در تفکیک نظریه سیاسی و برنامه اجتماعی عاجز ماندند. مدنی در توضیح نظر خویش با انتقاد از بیانیه بازگشت دکتر معین که تنها قشر نخبه و دانشگاهی را خطاب قرار می داد بیان داشت: «اصلاح طلبان بدون اینکه توانایی و پتانسیل قدرت مسلط را داشته باشند با رفتار انتخاباتی مثل یک قدرت حاکم به انتخابات پا گذاشته بودند.»
این فعال ملی – مذهبی در ادامه رویکردهای محافظه کاران در انتخابات اخیر را کاملا پراگماتیستی در جهت پیروزی عنوان کرد و گفت: برخلاف اصلاح طلبان، محافظه کاران درک درستی از شرایط داخلی و بین المللی داشتند بر این اساس ارزیابی صحیحی از مخاطبان و شعارهایی که باید بدهند پیدا کردند و البته صف بندی های داخلی کشور را هم به خوبی شناختند. محافظه کاران تقریبا وحدت عمل داشتند و منسجم بودند و از قدرت مادی و معنوی حزبی هم برخوردار بودند. برخلاف اصلاح طلبان که از موضع حاکم برخورد می کردند، محافظه کاران در عین اینکه قدرت را در آستین داشتند اما کمتر از موضع حاکم بلکه از موضع محکوم برخورد می کردند.»
مدنی در بخش دیگری از سخنان خود با دسته بندی عواملی که در شکل گیری آرای مردم مؤثر بودند این عوامل را چنین برشمرد: «یک دسته مطالبات اقتصادی مردم بود که تحت تاثیر عملکرد اصلاح طلبان و عاجز بودن آنها از حل مشکلات جاری مردم ذهنیت و عینیت اجتماعی را شکل بخشید. براین اساس فقر و نابرابری افزایش یافت و شکافت درآمد میان شهر و روستا، بیکاری، معضلات اجتماعی، اعتیاد و دیگر شرایط عینی را رقم زد.»
به این ترتیب سعید مدنی ادعای کاهش فقر که از جانب اصلاح طلبان مطرح می شود را مورد نقد قرارداد: «اینکه اصلاح طلبان ادعا می کنند فقر در دوره اصلاحات کاهش یافته است در حالی که می دانند رابطه مثبتی میان فقر و بقای ساختار قدرت وجود دارد بنابراین این ادعا با توجه به شواهد آماری موجود رد شده است.»
این فعال سیاسی قطب بندی های سیاسی را نیز در نتیجه انتخابات بی تاثیر ندانست و قطب بندی های جدیدی ارایه داد: «قطب بندی سیاسی در این انتخابات تنها به اصلاح طلب – محافظه کار محدود نمی شود. بلکه قطب بندی امر دیگری مثل حامیان وضع موجود – حامیان تغییر وضع موجود و حامیان تغییرات رادیکال – و حامیان تغییرات محدود تاثیر زیادی در نتیجه انتخابات داشت.»
به اعتقاد مدنی اشتباه اصلاح طلبان از این جا ناشی می شد که تمام رفتار سیاسی در دور دوم را بر قطب بندی محافظه کار – اصلاح طلب تعریف کردند.
به این ترتیب سعید مدنی در پایان سخنان خویش در همایش تحلیل جامعه شناختی انتخابات اصلاح طلبان را به ارزیابی و نقد بنیان های فکری گذشته دعوت کرد و آغاز هر پروژه سیاسی بدون نقد گذشته را اشتباه محض اصلاح طلبان عنوان کرد و بر این نکته تأکید داشت: «به اعتقاد من نتایج انتخابات اخیر می تواند به دستاوردهای مهم و قابل توجهی برای ملت منتهی شود.»
سعید مدنی که در همایش تحلیل جامعه شناختی انتخابات نهم ریاست جمهوری که از سوی انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار می شد، سخن می گفت، نتیجه انتخابات را برآینده دوره هشت ساله اصلاحات عنوان کرد. این پژوهشگر مسایل اجتماعی در سخنان خود از توجه به سه رویکرد اساسی در تحلیل انتخابات نهم ریاست سخن گفت: «رویکرد اول در این انتخابات برخورد اداره گرایانه نسبت به رخدادهای اجتماعی است. از این دیدگاه اراده گرایان دایم اصرار دارند تا میان عقاید و رفتارشان با جبرگرایی مرزبندی کنند و بر این اساس تحلیل ها و رفتارهای خود را سامان دهند.» مدنی در نام بردن از مصادیق چنین دیدگاهی در انتخابات اخیر از رویکردی که به نقش تحریم کنندگان انتخابات در شکست اصلاح طلبان تأکید می کند و عدم اجماع اصلاح طلبان را عامل دیگر شکست می داند نام برد. این پژوهشگر اجتماعی رویکرد دوم مدنظر خویش در تحلیل انتخابات را رویکرد جبرگرایی عنوان کرد و گفت: «از این زاویه همه حوادث از قبل برنامه ریزی شده و واقعیات معین شده است. این رویکرد انفعال سیاسی را رقم می زند.» مدنی رویکرد سوم در نظر خویش را دیدگاه مختلفی از جبرگرایی و اراده گرایی دانست و در توضیح این دیدگاه گفت: «در این رویکرد به هر دو جنبه اراده گرایی و جبرگرایی توجه می شود و در این میان بعضی مسایل اهمیت ویژه ای می یابد.»
سعید مدنی در ادامه سخنان خویش و پس از بیان مقدمه فوق تحلیل خویش از انتخابات اخیر را چنین ارایه داد: «پیش فرض من در تحلیل انتخابات اخیر این است که این انتخابات محصول شرایط عینی و ذهنی جامعه ایران بود. به این معنی که شرایط ملموسی در جامعه ایران وجود داشت که بر عموم مردم تاثیر گذاشت و ذهنیتی هم از مجموعه تحولات ایجاد شده بود که تاثیر آن آرای انتخاباتی را سامان داد. این شرایط عینی و ذهنی متأثر از عملکرد هشت سال اخیر اصلاح طلبان از یک طرف و رفتار انتخاباتی گروه های مؤثر در انتخابات در هر دو جریان سیاسی از طرف دیگر بوده است.»
مدنی با بیان این مسأله که در مورد عملکرد 8 ساله دولت خاتمی خیلی کم بحث شده است تأکید کرد: «به طور قطع تحلیل این دوره 8 ساله می تواند در تحلیل نتیجه انتخابات کمک فراوانی بکند. البته در این تحلیل نباید اصلاح طلبان خود را از خاتمی جدا بدانند بلکه هدف عملکرد مجموعه اصلاح طلبان است.»
این فعال ملی – مذهبی در ادامه سخن خویش سه دوره را در مجموعه هشت سال عملکرد اصلاح طلبان متمایز کرد: «اصلاح طلبان در ابتدای حکومت خویش موضع تهاجم بی رمق داشتند. یعنی به دلیل پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس موضعی تهاجمی داشتند اما این موضع مبتنی بر نظریه و چارچوب های اجتماعی مشخصی نبود. دوره دیگر دوره تثبیت و آخرین دوره عقب نشینی اصلاح طلبان است که شرایط به وجود آمده در این دوره در انتخابات اخیر تاثیر زیادی گذاشت.»
مدنی در بخش دیگری از سخنان خود به تحلیل رفتار انتخاباتی گروه و احزاب مؤثر در انتخابات پرداخت و ویژگی های متمایزی را برای رفتارهای سیاسی اصلاح طلبان و اصولگرایان برشمرد. به اعتقاد این پژوهشگر مسایل اجتماعی ضعف تئوریک نیروهای سیاسی اصلاح طلب در طول 8 سال اخیر باعث شده بود که فرصت تغییر اصلاح طلبانه در ساختارهای سیاسی را به دست نیاورند و اصلاح طلبان در تفکیک نظریه سیاسی و برنامه اجتماعی عاجز ماندند. مدنی در توضیح نظر خویش با انتقاد از بیانیه بازگشت دکتر معین که تنها قشر نخبه و دانشگاهی را خطاب قرار می داد بیان داشت: «اصلاح طلبان بدون اینکه توانایی و پتانسیل قدرت مسلط را داشته باشند با رفتار انتخاباتی مثل یک قدرت حاکم به انتخابات پا گذاشته بودند.»
این فعال ملی – مذهبی در ادامه رویکردهای محافظه کاران در انتخابات اخیر را کاملا پراگماتیستی در جهت پیروزی عنوان کرد و گفت: برخلاف اصلاح طلبان، محافظه کاران درک درستی از شرایط داخلی و بین المللی داشتند بر این اساس ارزیابی صحیحی از مخاطبان و شعارهایی که باید بدهند پیدا کردند و البته صف بندی های داخلی کشور را هم به خوبی شناختند. محافظه کاران تقریبا وحدت عمل داشتند و منسجم بودند و از قدرت مادی و معنوی حزبی هم برخوردار بودند. برخلاف اصلاح طلبان که از موضع حاکم برخورد می کردند، محافظه کاران در عین اینکه قدرت را در آستین داشتند اما کمتر از موضع حاکم بلکه از موضع محکوم برخورد می کردند.»
مدنی در بخش دیگری از سخنان خود با دسته بندی عواملی که در شکل گیری آرای مردم مؤثر بودند این عوامل را چنین برشمرد: «یک دسته مطالبات اقتصادی مردم بود که تحت تاثیر عملکرد اصلاح طلبان و عاجز بودن آنها از حل مشکلات جاری مردم ذهنیت و عینیت اجتماعی را شکل بخشید. براین اساس فقر و نابرابری افزایش یافت و شکافت درآمد میان شهر و روستا، بیکاری، معضلات اجتماعی، اعتیاد و دیگر شرایط عینی را رقم زد.»
به این ترتیب سعید مدنی ادعای کاهش فقر که از جانب اصلاح طلبان مطرح می شود را مورد نقد قرارداد: «اینکه اصلاح طلبان ادعا می کنند فقر در دوره اصلاحات کاهش یافته است در حالی که می دانند رابطه مثبتی میان فقر و بقای ساختار قدرت وجود دارد بنابراین این ادعا با توجه به شواهد آماری موجود رد شده است.»
این فعال سیاسی قطب بندی های سیاسی را نیز در نتیجه انتخابات بی تاثیر ندانست و قطب بندی های جدیدی ارایه داد: «قطب بندی سیاسی در این انتخابات تنها به اصلاح طلب – محافظه کار محدود نمی شود. بلکه قطب بندی امر دیگری مثل حامیان وضع موجود – حامیان تغییر وضع موجود و حامیان تغییرات رادیکال – و حامیان تغییرات محدود تاثیر زیادی در نتیجه انتخابات داشت.»
به اعتقاد مدنی اشتباه اصلاح طلبان از این جا ناشی می شد که تمام رفتار سیاسی در دور دوم را بر قطب بندی محافظه کار – اصلاح طلب تعریف کردند.
به این ترتیب سعید مدنی در پایان سخنان خویش در همایش تحلیل جامعه شناختی انتخابات اصلاح طلبان را به ارزیابی و نقد بنیان های فکری گذشته دعوت کرد و آغاز هر پروژه سیاسی بدون نقد گذشته را اشتباه محض اصلاح طلبان عنوان کرد و بر این نکته تأکید داشت: «به اعتقاد من نتایج انتخابات اخیر می تواند به دستاوردهای مهم و قابل توجهی برای ملت منتهی شود.»
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید