این اثر در دو بخش گفتوگوی راجی با ظریف را ارایه میکند؛ بخش نخست رخدادها و خاطرات او را با درونمایهای آسیبشناسانه بیان میکند و بخش دوم به مباحث نظری در حوزه دانش روابط بینالملل و سیاست خارجی اختصاص دارد.
این گفت و شنود 40 ساعته از زمان تولد و پیشینه خانوادگی ظریف آغاز شده و در ادامه آن ظریف به شرح فعالیت های دانشجویی خود در آمریکا، پیروزی انقلاب اسلامی، فعالیت در دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل(به مدت 25 سال)، شرکت در مذاکرات مربوط به قطعنامه 598، ایفای نقش به عنوان معاونت سیاسی اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی در تهران، مذاکرات بن پس از اشغال افغانستان، ملاقات با صدام حسین، شرکت در مذاکرات هسته ای و... می پردازد.
در مقدمه این کتاب اشاره شده است که هنری کیسینجر وزیر خارجه اسبق آمریکا کتاب خود به نام «دیپلماسی» را به این دیپلمات کشورمان تقدیم کرده و نوشته است: «تقدیم به دشمن قابل احترامم؛ محمدجواد ظریف».
حضور جمعی از دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا -از جمله سعید امامی- در دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل و شرح اختلاف نظر با آنها، ملاقات با صدام حسین به همراه دکتر کمال خرازی، شرح مذاکرات سعدآباد و شکستن تعلیق UCF اصفهان، اتهمات روزنامه کیهان به ظریف و واکنش مقامات عالیرتبه نظام به آن، چگونگی برکنار از نمایندگی ایران در سازمان ملل توسط احمدی نژاد و... از بخش های قابل توجه کتاب است.
از نکات کتاب این است که ظریف در چند جای خاطرات خود به صراحت و صداقت، از رفتارهای تند و اشتباهات خود و دوستانش در وزارت خارجه که 70 میلیون ایرانی متحمل آن شدند عذرخواهی می کند. وی در بخشی از کتاب که به حضور در کمیته حقوق بشر مجمع عمومی سازمان ملل می پردازد، در این زمینه می گوید:
« درکمیته سوم، بحث حقوق بشر به تازگی علیه ایران مطرح شده بود. بنده مسئول این کمیته شدم و آقایان سعید امامی و سیروس ناصری نیز به عنوان همراه من در جلسات شرکت می کردند.
در آن زمان اصرار داشتیم که حتی اگر کسی یک کلمه نیز راجع به جمهوری اسلامی ایران صحبت کند، ما پاسخ آن را بدهیم. الان در کلاس هایم این موضوع را به عنوان مثال مطرح می کنم. در آن زمان تنها کسانی که با مقررات سازمان ملل متحد آشنایی داشتند، ما بودیم. این مقررات در واقع روش کار است، اما این کار به عقلانیت نیز نیاز دارد. در آن مقطع ما به دلیل کم تجربگی، قسمت عقلش را لحاظ نمی کردیم...
آن زمان اروپایی ها راجع به 20 کشور صحبت می کردند و یک دقیقه نیز راجع به ایران می گفتند. ما نیز که جوان و جویای نام بودیم، اصرار داشتیم که در پاسخ به آن، ده دقیقه صحبت کنیم. لذا کار بنده، آقای سیروس ناصری و آقای سعید امامی این شده بود که در جلسه به دقت گوش می کردیم و مطلب می نوشتیم تا من پاسخ بدهم... در حالی که به اشتباه فکر می کردیم این کار برای دفاع از جمهوری اسلامی لازم است. این از تجربیاتی به شمار می رود که ما به قیمت زیادی یاد گرفتیم، اما دوستان جدید نمی خواهند باور کنند که اگر روشمان را عوض کردیم از سر بی اعتقادی و بی غیرتی نبود، بلکه به خاطر تجربه کسب شده بود که الان دوباره آن کارها را تکرار نکنند».
او در ادامه نیز می گوید: «...البته هدفمان مقدس بود ولی هر کاری روش خودش را دارد و ما اشتباه می کردیم».
بنابراین گزارش، مباحث این کتاب به دلیل قرار گرفتن بر بستر پرفراز و فرود سیاست خارجی ایران و نیز بازخوانی صادقانه کامیابیها و ناکامیهای ظریف در جایگاه دانشی و تجربی مشرف بر گذشته و حال وی، میتواند برای دانشجویان روابط بینالملل و علاقهمندان سیاسی خارجی ایران جذاب و مفید باشد. همچنین کتاب «آقای سفیر» مخاطبان را با ویژگیهای عام و مناسبات ایران و جهان، گسستها و پیوندهای تاریخی در سیاست خارجی، عنصر ژئوپولیتیک و تاثیر آن در قدرت منطقهای ایران، خوانش انقلابی رویدادهای بینالمللی؛ برگرفته از آموزههای مکتب تشیع، تمایز آشکار دیپلمات و دیپلماسی ایرانی در مقایسه با هنجارهای پذیرفته شده جهانی، آیین گفتوگوی منحصر به فرد و درجاتی از تقابل و تعارض تا تعامل و همکاری آشنا میکند.
«محمدجواد ظریف در خانواده تاجر مذهبی سنتی به سال ۳۸ در تهران متولد شد. دبستان و دبیرستان علوی استعداد سخنوری او را شکوفا کرد و بهرغم خواست خانواده و رسم مدرسه علوی مانند بسیاری دیگر از محصلان این مجموعه دینی ـ آموزشی به سیاست روی آورد. پیش از پایان تحصیلات دبیرستانی راهی امریکا شد و پس از اتمام کالج به تحصیل در رشته کامپیوتر پرداخت. در امریکا به انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی شمال امریکا در برکلی پیوست. پس از پیروزی انقلاب رشته روابط بینالملل را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد. در همان ایام تحصیل ابتدا به ضرورت ماههای اول انقلاب در کنسولگری ایران در سانفرانسیسکو و سپس به صورت کارمند محلی و بعدها در قامت دیپلماتی تمامعیار فعالیت دیپلماتیک خود را تا مقام سفارت در نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک دنبال کرد.»
آنطور که ایبنا به نقل از مسوول واحد فروش نشر نی گزارش داده، نخستین چاپ این کتاب که روزهای ابتدای مرداد ماه روانه بازار کتاب شده بود، کمتر از 20 روز به پایان رسید و دومین چاپ کتاب با همان مشخصات چهار روز قبل منتشر و در بازار نشر عرضه شد.
به گزارش خبرآنلاین،دومین چاپ کتاب «آقای سفیر» را نشر نی چهار شنبه(30 مرداد) با شمارگان هزار و 500نسخه در 368 صفحه به بهای 15 هزار تومان روانه بازار نشر کرد.