پاتوق «پهلوان حسین گلزار» کدام زورخانه بود؟+تصویر

‌پهلوان حسین گلزار یکی از پهلوانان نامدار و اسطوره‌ای استان کرمانشاه است.

آفتاب: پهلوان حسین، معروف به حسین گلزار، در سال 1265 قمری، در روستای سراب قنبر، از توابع شهر کرمانشاه به دنیا آمد، او در کودکی پدرش(اکبرخان) را از دست داد و از آن پس تحت تکفل مادرش که گلزار نام داشت قرار گرفت.

گلزار بانو از همان دوران کودکی حسین را تشویق به کار سخت در باغ و مزرعه پدر می‌کرد.

او در سن سیزده سالگی پا به گود زورخانه گذاشت. زورخانه‌ای که سرنوشت حسین را عوض کرد و او را در چشم همگان به پهلوان حسین گلزار معروف کرد.

از آن پس، پاتوق همیشگی حسین، زورخانه سنگ‌تراش‌های کرمانشاه شد. زورخانه‌ای که امروزه، یکی از قدیمی‌ترین زورخانه‌های کشور محسوب می‌شود که ثبت ملی هم شده است.

زورخانه سنگ‌تراش‌های کرمانشاه در خیابان مدرس در گذر سنگتراش‌ها‌(نعلبندخانه) در انتهای بازار «کلیمی»‌های قدیم شهر کرمانشاه واقع است.

تاریخچه زورخانه سنگ تراش‌های کرمانشاه به دوران صفویه بر می‌گردد، به گونه‌ای که این بنا، قدیمی‌ترین زورخانه در استان کرمانشاه و یکی از قدیمی‌ترین زورخانه‌های ایران است.

موسس زورخانه سنگ‌تراش‌های کرمانشاه نامعلوم است، اما می‌توان گفت زورخانه سنگ تراش‌ها، خاستگاه پهلوانان و ورزشکاران بسیاری چون پهلوان جاسم، پهلوان کاظم، پهلوان صفر کرمانشاهی، پهلوان اسطوره‌ای و استثنایی پهلوان حسین گلزار و همچنین پاتوق پهلوان نقی سرابی به شمار می‌رفته است.

علاوه بر این، سردار بزرگ مشروطیت، یارمحمدخان کرمانشاهی نیز در زورخانه سنگ‌تراش‌ها ورزش کرده و کشتی می‌گرفته است.

همچنین پیشکسوتان دلاوری چون آسید عبدالکریم غیرت کرمانشاهی شاعر بلند پایه و عارف نامی، پهلوان آسید قاسم چاشنی ساز، پهلوان علی اصغر گرد، پهلوان علی آسمیع، پهلوان صوفی نصراله سعدوند و دیگر سرجنبانان کشتی و مردان دیار غرب همچون؛ مرحوم مشهدی احمد مهرکن، حاج حسن گردانی و ... در گود زورخانه سنگ تراش‌ها به دعا، ورزش، کشتی و اخلاق و تواضع از ساطع‌گران معرفت بودند.

اما در خصوص ویژگی‌های معماری این زورخانه قدیمی، باید گفت که معماری و ساختمان در زورخانه اصول و شیوه سنتی خاص خود را داراست، اگرچه با پیشرفت زمان تغییرات اندکی از قبیل سیمان شدن کف گود و نصب کمدهای چوبین به منظور جارختی و چند مورد دیگر در آن پدید آمده، اما شکل و معماری قدیم زورخانه‌ها کماکان حفظ شده است.

در معماری، این مکان به سبب ایجاد شدن سر و صدای زیاد هنگام ورزش کردن از جمله صدای ضرب و زنگ، سلام و صلوات، دعا و جست و خیزهای ورزشکاران، زورخانه پایین‌تر از سطح زمین ساخته می‌شود. سر در ورودیش کوتاه است تا ورزشکاران وقت ورود به نشانه افتادگی و تواضع که از صفات مردان است، سر و قد خم کنند و وارد شوند، سپس پله‌هایی کوچک از سنگ یا آجر راهرو تنگ و باریک آن را به پاگرد سردم منتهی می‌کند.

سردم، محل مخصوص مرشد است که بر سکویی می‌نشیند، ضرب و زنگ می‌گیرد و به تناسب حرکات ورزشی اشعاری می‌خواند. محوطه رختکن، همانند بینه حمام، جایی است که ورزشکاران در آنجا لباس را از تن برمی‌کشند، لنگ به کمر می‌بندند ‌یا تنکه خاص ورزش باستانی به پا می‌کنند.

گود، به اشکال چارگوش و یا شش گوش به عمق حدود یک متر در وسط زورخانه قرار دارد، در ازمنه قدیم کف گود را با بوته‌های صحرایی، قشری از خاکستر و خاک رس مستور می‌ساختند تا مناسب‌ترین ورزش جست و خیز و کشتی باشد، اما امروزه کف گود را با فیبر، تخته‌ یا سیمان می‌پوشانند و اگر قرار کشتی گرفتن در کار باشد، تشک مخصوص بر آن می‌اندازند و دیواره اطراف گود را چوب پوش می‌کنند تا در اثر جست و خیز ورزشکاران آسیبی به بدنشان نرسد.

‌شهر کرمانشاه که از قدیم الایام به دیار پهلوانان و نامداران شهره ایران و ایرانی بوده و هست دارای چندین زورخانه است که زورخانه سنگ‌تراش‌ها به واسطه مواردی که در این گزارش به آنها اشاره شد، دارای جایگاه خاص و ویژه‌ای در استان است.

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/000uPh