رواج فالگیری در میان تحصیل‌کرده‌ها
چند سال گذشته در جامعه ایران فالگیری از یک بازار مکاره به بازار دائمی تبدیل شده و مشتریانش هم از افراد عادی و اُمی فراتر رفته و به افراد تحصیل کرده و خاصتر گسترش پیدا کرده است.
آفتاب‌‌نیوز :
آفتاب: «او همه چیز را می داند.» این صحبت های زنی تحصیلکرده است که با چشمان اشک آلود از پیش فالگیر می آید. علیرغم اشک ها، اما «امید» در حرف هایش موج می زند. این حال و هوای بسیاری از کسانی است که به دیدار فالگیرها می روند؛ حتی تحصیل کرده ها!
چند سال گذشته در جامعه ایران فالگیری از یک بازار مکاره به بازار دائمی تبدیل شده و مشتریانش هم از افراد عادی و اُمی فراتر رفته و به افراد تحصیل کرده و خاصتر گسترش پیدا کرده است. طبق برخی از آمارها ۱۰ درصد مردم ایران برای حل مشکلاتشان به فالگیرها مراجعه می‌کنند و کارشناسان بر این باورند که اگر میزان امید به آینده در جامعه ما روند نزولی فعلی را داشته باشد، اقبال به فالگیری و رمالی بیشتر می شود.
فالگیری در اتاق خواب و با سه سؤال ساده
طبقه دوم آپارتمانی قدیمی در مرکز تهران؛ خانمی فالگیر منتظر مشتریان عمدتا تحصیل کرده است تا به آنها امید بفروشد. منشی ندارد و زنگ در را خودش جواب می دهد. خانمی با قد متوسط است و ظاهری مرتب. شهرت خانم فالگیر به این است که اتفاق های بد را نمی گوید و اگر یک مشتری «انرژی منفی» داشته باشد و به اصطلاح خودش «سنگین باشد» برای بار دوم قبولش نمی کند.
صدای تلویزیون و یکی از سریال های شبکه ماهوارهای GEM اتاق انتظار را پر کرده است. بوی قهوه در فضای خانه پیچیده و از رنگ قهوه ای هم برای یک دست کردن مبلمان و کف خانه استفاده شده است. خودش هم لباس کِرم رنگ پوشیده است. مشتری ها که اکثرا خانم هستند دور هم روی مبل وسط پذیرایی نشسته اند. قهوه هایشان را خورده اند و با فنجان های برعکس منتظر نوبت هستند. برای هر فال ده هزار تومان می گیرد. خیلی گران نیست. هستند فالگیرهایی که زیر ۵۰ هزار تومان مشتری قبول نمی کنند. فال هر نفر بیست دقیقه تا نیم ساعت طول می کشد. خانم برای گرفتن فال هرکس، او را به اتاق خوابش فرا می خواند؛ اتاقی متوسط و ساده که در واقع اتاق اصلی فالگیری محسوب می شود. داخل اتاق فقط یک تخت و میز آرایش و فرش کوچکی است. خودش روی تخت می نشیند و من هم روبروی او.
ته فنجان قهوه را نگاه می کند و ورق هایش را می چیند. با سه سؤال ساده آغاز می کند «اسمت چیه؟ چند سالته؟ مجردی یا متأهل؟»
تحصیلات تأثیری در کاهش نگرانی از آینده ندارد
کلی چیز درباره من می گوید که بعضی از آنها برایم جالب است و بعضی از آنها می تواند درباره هر کسی راست باشد. پس از پایان فالگیری نظرش را درباره اینکه چرا تعداد مشتریان فالگیری زیاد شده جویا می شوم. می گوید: «زندگی در شرایط فعلی برای مردم خیلی سخت شده. بیشتر مردم ناامید و افسرده هستند. مردم می خواهند بدانند برای آنها چه اتفاقی در آینده می افتد. در جامعه ما تفریح و سرگرمی برای مردم وجود ندارد تا در مواقع خستگی و افسردگی آنها را تخلیه کند. زندگی روزمره و تکراری شده و مردم به دنبال نجات خودشان هستند.»
از او درباره مشتریان تحصیلکرده اش و چرایی گرایش آنها به فالگیری می پرسم. می گوید: «افراد تحصیل کرده زیادی مشتری من هستند. درست است که در جامعه ما وقتی افراد تحصیل کرده پیش فالگیر می روند، همه تعجب می کنند و می گویند تو چرا! اما این روزها فرقی بین تحصیل کرده و غیر تحصیل کرده نیست و همه دوست دارند بدانند چه آینده ای در انتظار آنهاست. من فکر می کنم حسِ کنجکاوی در همه افراد است که می خواهند بدانند چه اتفاقی در آینده آنها می افتد. این حس همیشه بوده و در شرایط فعلی و با فشاری که روی دوش مردم افتاده بیشتر شده است. تحصیلات و داشتن مدرک بر حس کنجکاوی و برطرف کردن نگرانی آنها تأثیری ندارد.»
می پرسم فقط مشتری خانم می پذیرد. می گوید: «آقایان هم زیاد می آیند.»
یکی از مشتریان این فالگیر خانم ۲۸ ساله ای با مدرک فوق لیسانس رشته تاریخ است. او هر هفته به اینجا می آید و اگر حضوری هم نشود با تلفن فال می گیرد. به خانم فالگیر اعتقاد زیادی دارد. از نظر او خانم فالگیر یک «موکل» است و چیزهایی زیادی را می بیند که مردم عادی نمی بینند و از چیزهایی خبر دارد که بقیه ندارند. از اتاق فالگیر که بیرون می آید، گیج و منگ است. بهتر که می شود می پرسم واقعا بهش اعتقاد داری؟ می گوید «هر بار که می آیم ناامیدی و افسردگی ام از بین می رود.»
خانم دیگری که پیش فالگیر آمده حدود ۳۵ سال سن دارد و مدرکش لیسانس حسابداری است. از اتاق که بیرون می آید، رنگ صورتش مثل گچ سفید شده است. روی مبل ولو می شود و بی آنکه حرفی بزند، شروع به گریه می کند. او اولین بارش است که پیش فالگیر آمده و می گوید: «بیشتر نسبت به آینده ام کنجکاو بودم.»
این خانم تازه از همسرش جدا شده و از روزهای سخت تنهایی در جامعه ایران بیمناک است. می گوید: «چیزهایی که گفت خیلی راست بود. شوکه شدم. امیدوار کننده نبود. صحبت هایش وارد ذهنم شده و یک جوری ملکه ذهنم شده است. نمی دانم چیکار کنم. قبلا به فالگیر اعتقاد نداشتم، اما الان شک می کنم که چطور همه چیز را راست گفت و کف دستم گذاشت.»
مشتری دیگر هم یک خانم ۳۷ ساله با مدرک حسابداری است. او مدیر مالی یک شرکت است و می گوید که وضعیت شرکتی که در آن شاغل است اصلا خوب نیست و می خواهد برای شرکت فال بگیرد. او می خواهد بداند عاقبت شرکت چه می شود چون آنجا «نون دونی من است.»
شاید چیز خوشایندی بگوید!
مشتری دیگر خانمی ۲۶ ساله با مدرک لیسانس است. درباره اینکه چرا پیش فالگیر آمده، می گوید: «این موضوع چیز عادی در جامعه ماست و برای من و همکارهایم رفتن پیش فالگیر عادی شده است. برای تفریح هم می آییم و وقتمان را پر می کنیم.»
البته او هم نسبت به آینده اش کنجکاو است. می گوید: «همیشه پس از رفتن از اینجا احساس حماقت می کنم، اما باز هم می آیم و فکر می کنم شاید این دفعه چیزی که می گوید درست باشد و اتفاقی در زندگی ام بیفتد.» وی می گوید: «زندگی ما دچار روزمرگی و افسردگی شده است. شاید امیدی باشد و چیز خوشایندی بگوید.»
تعلیق اجتماعی و گرایش به فالگیری
به گفته کارشناسان وزارت بهداشت طبق تحقیقات انجام شده ۷۵ درصد مراجعان به دعانویس‌ها، افراد تحصیلکرده هستند.
کارشناس دیگری نیز می‌گوید یکی از دلایل افزایش رجوع به فالگیرها بسته بودن مسیر منطقی حل مشکلات است. اگرچه برخی کارشناسان علاقه دارند که رونق کار فالگیری را صرفا به جهل و ناآگاهی مردم نسبت بدهند اما بسیاری دیگر می گویند فقط جهل و ساده لوحی افراد در این زمینه مؤثر نیست و شرایط اجتماعی هم در آن نقش دارد. در واقع اقبال مردم به خرافات ناشی از شرایط پر تعلیق جامعه در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است. افزایش احساس ناامنی روانی هم نقش زیادی در افزایش اقبال به فالگیرها داشته است.
امان الله قرائی مقدم جامعه شناس به پیام نو می گوید: «هرگاه در جامعه نسبت به آینده یأس، ناامیدی و نگرانی وجود داشته باشد، افراد جامعه به فالگیری و دعانویسی روی می آورند. چنین شرایطی تحصیل کرده و غیرتحصیل کرده نمی شناسد. شرایط کنونی به گونه ای است که افراد دنبال چیزی می روند که به آنها آرامش و امیدواری بدهد. یکی از آسیب های این شرایط ترویج خیال پردازی در جامعه است.»
همچنین لیلا ارشد مددکار اجتماعی هم به پیام نو می گوید: «رواج فالگیری در بین افراد تحصیلکرده به این دلیل است که تغییرات عینی در مناسبات اجتماعی رخ داده است و افراد با توانایی ها و قابلیت هایی که دارند نمی توانند تصور ولو نسبی هم از آینده داشته باشند. در حال حاضر بیشتر افراد حتی قشر تحصیل کرده هم با آینده نامعلومی روبرو هستند و به همین دلیل به سمت اطلاعات نادرست و غیرعقلانی فالگیرها می روند هر چند اعتقاد هم نداشته باشند.»
وی می گوید: «در گذشته رفتن پیش فالگیری به افراد کم سواد و بی سواد محدود بود، اما الان افراد تحصیل کرده هم به آن گرایش دارند و متأسفانه بخشی از جامعه به سمت ماورالطبیعه و باورهای غیرواقعی پیش رفته و خرافات گسترش پیدا کرده است.»
به گزارش پیام نو، جملات خانم ارشد درباره گرایش تحصیل کرده ها به فالگیری حرف های یکی از مشتری های خانم فالگیر را تداعی می کند که می گفت: «آدم انتظار زیادی از فالگیر نداره. چهار کلمه درباره خودش بشنوه کافیه!» و خانم دیگری که می گفت: «این خانم همه چیزُ می بینه و به من میگه.»
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید