آستانه توافق فراگیر هسته‌ای و هیاهوی مخالفان

کاهش موارد اختلافی میان ایران و گروه 1+5 در روند گفت و گوهای هسته ای و همچنین ابراز امیدواری مقام های مذاکره کننده از نتایج گفت و گوها، سبب شده است مخالفان روند توافق در داخل و تندروها در خارج از جمله فلسطین اشغالی تلاش های خود را برای شکست مذاکرات افزایش دهند.

آفتاب‌‌نیوز :

آفتاب: ایرنا نوشت: با حرکت رو به جلوی گفت و گوها انگار بازار حاشیه سازی و شایعه پراکنی نیز داغ تر شده است. جالب آنجاست که در چنین شرایطی برای شایعه سازان و حاشیه سازان برخی از مسایل و موضوع های بی ارتباط به یکدیگر هم قابلیت ربط پیدا کرده اند و آنچه در این میان برای آنها اصل است، رسیدن به منافع خود در ضربه زدن به دولت است؛ حتی اگر در این میان منافع ملی نیز ضربه ببیند.

در هفته ای که گذشت، برخی مخالفان داخلی روند توافق هسته ای دوش به دوش مخالفان خارجی چرخ حاشیه سازی و تیره سازی روابط ایران و غرب را-که مدتی است حرکت آن کند شده است-، چرخاندند.

این حاشیه سازی ها در حالی صورت گرفت که خوشبینی مسوولان کشورمان و همچنین مقام های کشورهای گروه1+5 نسبت به حل موضوع هسته ای و رسیدن به توافق نهایی در آینده ای نزدیک، بیش از پیش افزایش یافته است. بر این اساس قرار است در پایان اردیبهشت ماه، روند تدوین توافق نامه نهایی میان ایران و گروه 1+5 آغاز شود.

***حاشیه سازی های داخلی و خارجی

مرور رویدادهای مرتبط با موضوع هسته ای در هفته ای که گذشت حکایت از تلاش گروه های تندرویی دارد که زمزمه تدوین پیش نویس توافق فراگیر را از جانب دو طرف گفت و گو کننده شنیده اند.

صاحبنظران روابط بین الملل بر این باورند که منافع ملی هر کشوری چراغ راهنمای آن کشور است و سیاست های کلان کشورها را مشخص می کند. بر این اساس با وجود رقابت های گسترده میان گروه های سیاسی در یک کشور، آنچه نباید در این میان ضربه ببیند، منافع ملی است. قربانی شدن منافع ملی در برابر منافع حزبی و گروهی می تواند زیان های جبران ناپذیری را به کشورمان تحمیل کند.

مدتی است که صدور قطعنامه اتحادیه اروپا نسبت به وضعیت حقوق بشر در کشورمان برای برخی انگار به مساله ای مهم تر از گفت و گوهای هسته ای تبدیل شده است و تلاش دارند که به بهانه ی این مساله روند تنش زدایی در روابط ایران و اتحادیه اروپا را با تردید رو به رو کنند. البته دولت هم از این قطعنامه انتقاد کرد اما در عین حال بر جایگاه ضعیف پارلمان اروپا در روند تصمیم گیری در این اتحادیه نیز اشاره داشت.

به دنبال صدور قطعنامه حقوق بشری از طرف پارلمان اتحادیه اروپا به عنوان نهاد مشورتی این اتحادیه، موجی از انتقادها و اعتراض ها بوسیله گروهی از نماینده های مجلس صورت گرفت که از سطح استاندارد خود فراتر رفت. گرچه نقد همواره سازنده و البته برای پویایی و حرکت رو به جلو بسیار لازم است، اما طرح برخی حاشیه سازی ها به نام نقد هم مساله ای است که می تواند تحقق سیاست های کلان کشور را نیز با اختلال روبرو سازد.

برخی نماینده های مجلس به لغو سفر هیات پارلمانی ایران به اتحادیه اروپا بسنده نکردند و خواستار متوقف شدن گفت و گوهای هسته ای شدند؛ مواضعی که از طرف بسیاری از تحلیلگران به نقد کشیده شد.

«علی بیگدلی» استاد دانشگاه شهید بهشتی و صاحب نظر در مسایل بین المللی در گفت و گو با گروه پژوهش های خبری ایرنا اظهار کرد: بیانیه پارلمان اروپا ارزش واکنشی به این سنگینی از طرف سران قوا و همچنین نماینده های کشورمان را نداشت و این قطعنامه از اهمیتی برخوردار نیست. در شرایطی که ما در تعامل با غرب قرار گرفته ایم و فضای جدیدی در ارتباط با غرب ایجاد کرده ایم، چنین قطعنامه ای نمی تواند این روابط را تیره سازد و ما نیز نباید در تیره شدن روابط اقدامی انجام دهیم.

وی همچنین در ارتباط با لغو سفر هیات پارلمانی کشور ما به اروپا، این اقدام را غیرسیاسی و احساسی دانست و اظهار کرد: متاسفانه قهر کردن تنها در جوامع سنتی از جمله کشور ما بسیار رایج است. هیات پارلمانی ما می توانست با شرکت در پارلمان اروپا، همانجا با صدور بیانیه یی اعتراض خود را به این قطعنامه حقوق بشری اعلام دارد که این رفتار بسیار منظم تر و سیاسی تر بود.

در هفته ای که گذشت، حاشیه سازی ها به موارد نام برده محدود نشد و این بار مسوولان تیم گفت و گوکننده ما به طور مستقیم مورد آماج حمله های گروهی از افراد تندرو و رسانه های مرتبط با آن ها قرار گرفتند. انتشار فایل صوتی منتسب به «عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم گفت و گو کننده هسته ای که وی آن را ناقص و تحریف شده دانست، از نظر بسیاری با هدف جنجال آفرینی و تضعیف تیم هسته ای در آستانه ی توافق جامع انجام شد.

عراقچی که به شدت این بازی صورت گرفته را خطرناک و نگران کننده و در راستای منافع حزبی و جناحی می داند، اظهار داشت: نگرانم که این طور بازی با منافع ملی تا کجا می خواهد پیش برود.

به تازگی نیز انتشار صحبت های «وندی شرمن» معاون وزیر امور خارجه آمریکا و نماینده این کشور در گفت و گوهای هسته ای با ایران که گفته بود او و ظریف یکدیگر را با نام کوچک صدا می زنند، دستمایه جنجال آفرینی اقلیت مخالف شد که چرا مسوولان هسته ای مبادرت به این کار می کنند و در گفت و گوها از مسایل شخصی خود نیز صحبت به میان می آورند. از نظر بسیاری از تحلیلگران مخالفان با طرح این موضوع حاشیه ای، گفت و گوهای جدی و پیچیده هسته ای را نشانه رفتند تا از این طریق بر هیات گفت و گو کننده کشورمان فشار بیشتری وارد کنند.

مخالفان توافق از همان شروع گفت و گوها ساز مخالف زدند و بر طبل ناامیدی نسبت به حل شدن این موضوع کوبیدند. «حمید رسایی» نماینده مجلس وابسته به جبهه پایداری از جمله مخالفان روند توافق هسته ای بوده و بارها بر بی نتیجه بودن این گفت و گوها تاکید کرده است.

در این باره «علی خرم» نماینده پیشین ایران در مقر اروپایی سازمان ملل متحد در گفت و گو با گروه پژوهش های خبری ایرنا اظهار داشت: این موضوع های حاشیه ای هیچ گونه ارتباطی با توافق هسته ای ندارند و مخالفان با هدف کارشکنی و مانع تراشی برای به نتیجه نرسیدن گفت و گوها از آن سود می برند.

وی افزود: مطرح کردن این موضوع ها و بحث های حاشیه ای از طرف گروهی تندرو به مشروعیت دادن به این شبهه ها و کارشکنی ها منجر خواهد شد که بهتر است این مسایل نادیده گرفته شوند.

در کنار مخالفان داخلی روند توافق، مخالفان خارجی نیز با تبلیغ های منفی خود، سعی در ناکارآمد نشان دادن این روند دارند. از نظر بسیاری از تحلیلگران در دست گرفتن ابتکار عمل از طرف دولت ایران برای پیشبرد گفت و گوهای هسته ای پس از حدود یک دهه ناکامی در روند این گفت و گوها، بسیاری را نسبت به تحول در جایگاه سیاسی و منطقه یی ایران نگران کرده است و از این رو سعی در تخریب روند گفت و گوها دارند. در صدر مخالفان خارجی توافق هسته ای، رژیم صهیونیستی قرار دارد؛ رژیمی که گویی تمام موجودیت خود را با ستیز و جنگ پیوند زده است. مقام های این رژیم بارها اعلام کرده اند که از هیچ تلاشی برای جلوگیری از قدرتمند شدن ایران فروگذار نخواهند کرد.

هفته گذشته نه تنها «یووال اشتاینیتز» یکی از اعضای امنیتی کابینه رژیم صهیونیستی از سیاست آمریکا در همراهی با ایران در پیشبرد گفت و گوهای هسته ای انتقاد کرد، بلکه تارنمای صهیونیستی «دبکا» روز یکشنبه 20 آوریل (31 فروردین) مدعی شد که ایران با انتقال 1300 کیلوگرم اورانیوم با غنای پایین به سایت نظامی پارچین، قصد دارد با نصب 1630 سانتریفوژ در آن محل، به غنی سازی بیشتر اورانیوم بپردازد؛ ادعایی که البته با تکذیب مقام های کشورمان همراه شد.

***چشم انداز روشن توافق هسته ای

با همه کارشکنی ها و سنگ اندازی های داخلی و خارجی، روز به روز بر اعتماد متقابل میان ایران و گروه 1+5 افزوده می شود؛ به طوری که به گفته مقام های هر دو طرف، با توجه به پیشرفت های صورت گرفته در این روند، اینک در آستانه تدوین پیش نویس توافق جامع قرار داریم.

از زمان امضای توافق اولیه هسته ای موسوم به برنامه ی «اقدام مشترک» در آذرماه پارسال در ژنو سوییس، دو طرف در چند دور گفت و گوی مقدماتی برای تدوین سند نهایی توافق، توانسته اند اختلاف های خود را به حداقل برسانند.

بیگدلی در گفت و گو با ایرنا، ضمن اشاره به نقش سازنده ی «باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا در حل موضوع هسته ای ایران، رویکرد تنش زدا و مسالمت جوی دولت جدید در کشورمان را نیز به عنوان عوامل مهم در این مرحله از پیشرفت در روند گفت و گوها موثر دانست.

تاکنون یکی از موارد اختلاف در گفت و گوهای هسته ای موضوع راکتور آب سنگین اراک بود. اما به تازگی گشایشی در آن بوجود آمده است و «علی اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی ایران چند روز پیش اظهار داشت: پیشنهاد ما باز طراحی قلب راکتور اراک و کاهش پلوتونیوم تولیدی به میزان یک پنجم بود که (در نشست وین 3) مورد استقبال 1+5 قرار گرفت.

از طرف دیگر آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب چند روز پیش در جمع مسوولان و متخصصان هسته ای کشور تداوم گفت و گوهای هسته ای را خواستار شد. «حسن روحانی» رییس جمهور کشورمان نیز در سفر استانی خود به سیستان و بلوچستان، برای توافق فراگیر اتمی پیش از انقضای مهلت شش ماهه، ابراز خوشبینی کرد.

پنج شنبه هفته گذشته تارنمای بنگاه خبری «بی بی سی» نیز در مورد میزان پیشرفت در حل موضوع هسته ای نوشت: ایران به تعهدش برای تبدیل ذخایر اورانیوم غنی شده اش عمل کرده است.

این تارنما افزود: ایران نیمی از ذخایر اورانیوم با خلوص 20 درصدی خود را «رقیق» کرده است.

تا کنون سه دور از نشست های میان ایران و قدرت های غربی در مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی (وین) برگزار شده است و دو طرف گفت و گو کننده نتایج آن نشست ها را مثبت ارزیابی کرده اند. قرار است نشست آتی به عنوان چهارمین نشست از 23 اردیبهشت ماه در وین برگزار شود.

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/0010hM