مذاکرات ایران و آمریکا از نگاه مذاکره کنندگان

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: عراقچی با اشاره به برگزاری این نشست گفت: «در این گفت وگوها که خانم اشمید نیز حضور داشت موضوعات مطروحه در مذاکرات هسته ای مورد مشورت و رایزنی قرار گرفت.

وی عنوان کرد که گفت وگوها در فضای مثبت و سازنده برگزار شد. دور دوم این مذاکرات هم دیروز ادامه یافت و بر خلاف مذاکرات روز قبل که «هلگا اشمید»، معاون کاترین اشتون در آن حضور داشت، هیأت ایرانی و امریکایی به صورت دوجانبه با یکدیگر مذاکره کردند. مهمترین موضوع این نشست بحث درباره جزئیات اختلافات پرونده هسته ای و بررسی نحوه لغو تحریم ها بود و به گفته مقامات مذاکره کننده کشورمان غیر از مسأله هسته ای موضوع دیگری در دستور کار این مذاکرات دوجانبه قرار نداشت.

«ویلیام برنز» معاون وزیر خارجه امریکا هدایت تیم مذاکره کننده امریکا را در این نشست برعهده داشت. آن طور که منابع خارجی پیش از این گزارش داده بودند برنز به همراه «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی معاون رئیس جمهوری با نمایندگان ایران درباره مسأله هسته ای در عمان مذاکرات محرمانه داشته است.

حضور این چهره ها در مذاکرات اخیر ایران و امریکا باعث شده تا مذاکرات دو هیأت ایرانی و امریکایی مورد توجه رسانه های جهان قرار گیرد. منابع غربی حضور پررنگ هیأت امریکایی در ژنو را نشانهنده آن می دانند که امریکا به کمک دیپلمات های با تجربه اش بطور جدی تلاش می کند تا با حل و فصل اختلافات باقی مانده درباره موضوع هسته ای، توافقنامه جامع را تا موعد مقرر در توافقنامه ژنو یعنی 20 جولای (29 تیرماه) به سرانجام برساند.

در همین حال به گزارش خبرگزاری فرانسه «ماری هارف»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا هم با بیان این که زمان زیادی باقی نمانده است، گفت: «ما بر تشدید دیپلماسی اصرار داریم.» وی همچنین تأکید کرد: «رعایت ضرب الاجل شش ماهه توافق اولیه ژنو برای امریکا بسیار حائز اهمیت است و کشورها باید تصمیمات سختی بگیرند.» با وجود این تلاش ها دو طرف احتمال تمدید مذاکرات را بعید نمی دانند.

عراقچی در اظهارات اخیر خود به احتمال تمدید مذاکرات اشاره کرده است و برخی منابع دیپلماتیک غربی نیز از تمدید مذاکرات سخن می گویند. هرچند در توافق هسته ای مقدماتی، تمدید مذاکرات برای شش ماه دیگر پیش بینی شده است< اما برخی دیپلمات ها می گویند تمدید این مذاکرات می تواند به معنی دشوار و پیچیده تر شدن روند دیپلماتیک باشد.

پنجمین دور مذاکرات ایران و گروه 1+5 روزهای 26 تا 30 خرداد ماه در وین برگزار خواهد شد.



**اختلاف اصلی بر سر تعداد سانتریفیوژها

از آنجایی که بخش زیادی از تحریم ها علیه ایران توسط امریکا به تصویب رسیده است، اهمیت مذاکره با این کشور در خصوص راه های لغو تحریم ها دوچندان می شود. به همین منظور دو طرف در این زمینه رایزنی های مهمی را در ژنو انجام داده اند.

همچنین تعداد سانتریفیوژها در ایران، ظرفیت غنی سازی و مدت زمان اجرای توافق نهایی نیز از دیگر موضوعات مورد بحث به شمار می رود. منابع فرانسوی فاش کرده اند که اختلافات اصلی در مذاکرات با ایران به مسأله سانتریفیوژها مربوط می شود.

ایران هم اکنون بیش از 18 هزار سانتریفیوژ در اختیار دارد که از این تعداد 10 هزار دستگاه فعال اند.

تهران اعلام کرده که به 100 هزار سانتریفیوژ نیاز دارد تا بتواند سوخت مورد نیاز رآکتور بوشهر را به صورت بومی تولید کند. این در حالی است که روسیه برای تأمین سوخت رآکتور ایران قراردادی 10 ساله با ایران دارد که در سال 2021 به پایان می رسد. از سوی دیگر مقامات کشورمان اعلام کرده اند که ایران قصد دارد 5 رآکتور کوچک تر برای تولید ایزوتوپ های دارویی و عملیات تحقیقاتی داشته باشد.

اما کشورهای غربی از جمله امریکا می گویند ایران باید تعداد سانتریفیوژهای خود را به 4 هزار دستگاه کاهش دهد تا به این ترتیب بتوانند مطمئن باشند توان ایران برای به دست آوردن مواد شکاف پذیر مورد نیاز برای ساخت بمب هسته ای محدود می ماند.

در همین ارتباط «حسین موسویان»، مذاکره کننده سابق تیم هسته ای کشورمان در یادداشتی که به همراه «الکساندر گلیزر»، «زیا میان» و «فرانک هیپل» از کارشناسان هسته ای امریکا در المانیتور منتشر کرده، پیشنهاد کرده ایران می تواند سانتریفیوژهای نسل اولی خود را با تعداد کمتری سانتریفیوژهای پیشرفته تر جایگزین کند و این سانتریفیوژها نیز تحت نظارت دقیق بازرسان بین المللی قرار داشته باشند. المانیتور در گزارشی در این زمینه نوشت: این پیشنهاد به ایران امکان می دهد که سانتریفیوژهای قدیمی را با تعداد کمتری سانتریفیوژهای پیشرفته تر در بازه زمانی 5 ساله تعویض کند. به این ترتیب تعداد سانتریفیوژهایی که حتی ایران برای برنامه رآکتور هسته ای صلح آمیز نیاز دارد نیز کاهش می یابد اما در عین حال نگرانی ها را در مورد افزایش توانایی ایران برای تولید مواد مورد نیاز ساخت سلاح هسته ای افزایش می دهد.

برای مقابله با این نگرانی ها، پیشنهاددهندگان این طرح می گویند که ایران و گروه 1+5، می توانند یک تأسیسات غنی سازی چند جانبه ایجاد کنند که می تواند سوخت هسته ای ایران و دیگر کشورهای منطقه را تأمین کند. این ساختار می تواند یک راه حل دراز مدت برای نگرانی های بین المللی ایجاد کند.

رایزنی های دوجانبه با روسیه، فرانسه و آلمان تیم مذاکره کننده کشورمان در ادامه رایزنی های دوجانبه خود با اعضای گروه 1+5 امروز (چهارشنبه) در حاشیه نشست خلع سلاح رم با هیأت روسی و سپس در ژنو با هیأت فرانسوی دیدار می کند. «لوران فابیوس»، وزیر خارجه فرانسه با اشاره به مذاکرات مستقیم تهران - پاریس گفت: «امریکایی ها ما را قبل از برگزاری این مذاکرات مطلع کرده بودند و ما نیز اعلام می کنیم با ایرانی ها مذاکرات مستقیم خواهیم داشت.»

این در حالی است که «نیکلاس دور یویر»، نماینده جدید فرانسه در گروه 1+5 است که جایگزین «ژاک اودیبر» شده است. همچنین عراقچی اعلام کرد که وی دیدار دو جانبه ای با نماینده آلمان در گروه 1+5 روز یکشنبه هفته آینده در تهران خواهد داشت.

لوکاس نماینده آلمان در گروه 1+5 برای شرکت در همایشی که قرار است در دفتر مطالعات وزارت خارجه در نیاوران برگزار شود به تهران سفر می کند. در همین حال چین هم اعلام کرده که این کشور مایل است با کشورهای مذاکره کننده بر سر برنامه هسته ای ایران ارتباط نزدیک داشته باشد و نقشی سودمند در این میان ایفا کند. به گزارش خبرگزاری ها «هوا چون یینگ»، سخنگوی وزارت خارجه چین همزمان با برگزاری نشست دوجانبه میان ایران و امریکا گفت: «هم اکنون این مذاکرات به مرحله ای از پیش تعیین نشده وارد شده است.

تمام طرف های مذاکره کننده باید برای رسیدن به زمینه های مشترک، اختلافات شان را کنار بگذارند. »

**روزنامه ایران - مریم سالاری