- بكارگيري شيوه هاي ديپلماسي فرصتهاي مناسبي مي آفريند ؛
سفر مصالحت جویانه " جرج بوش " رئیس جمهوری آمریکا به کشورهای اروپایی درست چند هفته پس از آغاز دوره جدید ریاست جمهوری وی به معنای برخی تغییرات در رویکرد سیاست خارجی این کشور بشمار می آید . آنچه بديهي است تغيير محسوس شيوه هاي ديپلماسي در دولت جديد آمريكاست . آنها اكنون به اين نتيجه رسيده اند كه تغيير ديپلماسي به معناي ايجاد برخي فرصتها خواهد بود .
ایالات متحده آمریکا به تازگی حمایت خود را از میانجیگری اروپایی ها با حکومت ایران در زمینه پرونده هسته ای این کشور به صراحت نشان داده است . یکی از مسائل مهم این است که توقف کامل برنامه های هسته ای ایران هدف نهایی بشمار نمی آید بلکه بنا به گفته " کاندولیزا رایس " وزیر امورخارجه آمریکا مسئله پیش رو ارائه برخی پیشنهادات به این کشور است تا راه صحیحی را در فعالیتهای هسته ای خود در پیش گیرند .
- توافقات چندجانبه :
حمایت دیپلماتیک سه کشور اروپایی آلمان ، فرانسه و انگلیس به نمایندگی از اعضای اتحادیه اروپایی در خصوص حل و فصل صلح آمیز و دوستانه پرونده هسته ای ایران که از تابستان سال 2003 میلادی آغاز شد این در حالی بود که واشنگتن در همان زمان اعلام کرد در صورتی که ایران در قبال تعهدات خود کوتاهی کند با مجازاتهای سنگین از جمله ارجاع پرونده هسته ای به شورای امنیت سازمان ملل و اعمال تحریمهای بین المللی مواجه خواهد شد .
آمریکایی ها همچنین در آن زمان خاطر نشان ساختند که سازمان ملل نیز می تواند در این میان نقش مهمی ایفا کند اما این ارگان بین المللی تا کنون خود را در این زمینه دخال نداده است .
- توافق جدید درباره هدف و راه :
بوش به تازگی در خصوص حمايت واشنگتن از كشورهاي اروپايي در جريان پرونده هسته اي ايران اعلام آمادگي کرده و سيگنالهايي را ارسال كرده است .
رئيس جمهوري آمريكا در ديدار با سران و مقامات اتحاديه اروپايي در بروكسل بخصوص با " گرهارد شرودر " صدر اعظم آلمان و " ژاك شيراك " رئيس جمهوري فرانسه به اين نكته اذعان داشت كه كشورهاي اروپايي به ديپلماسي اتخاذي خود در قبال ايران ادامه دهند و به اين مسئله واقف باشند كه واشنگتن نيز در اين مسير از آنها حمايت خواهد كرد . وي همچنين از شيوه ديپلماسي اروپايي ها بعنوان شانس بزرگي براي ايران نام برد .
- آمادگي همكاري براي اعتماد سازي :
تمامي گفتگوهاي انجام شده با ايران حول محور توقف كامل غني سازي اورانيوم مي چرخيد ، مسئله اي كه در نشست اكتبر سال 2003 ميلادي در تهران از سوي وزراي امورخارجه سه كشور آلمان ، فرانسه و انگيس صراحت مطرح شد .
آنها در سخنان خود تصريح كردند كه ايران علاوه بر افزايش سطح همكاريهاي خود با آژانس بين المللي انرژي اتمي بطور داوطلبانه غني سازي اورانيوم را متوقف كند. وزراي امورخارجه 3 كشور اروپايي از اين اقدام بعنوان گامي اساسي در راستاي اعتمادسازي جهاني نام بردند .
- عدم دستيابي به پيشرفتهاي چشمگير ؛
" يوشكا فيشر " ، " ميشل بارنيه " و " جك استراو " وزراي امورخارجه آلمان ، فرانسه و انگليس به همراه " خاوير سولانا " مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپايي در نامه مشتركي كه در تاريخ 15 نوامبر سال گذشته ميلادي كه براي امضاي وزراي امورخارجه اتحاديه اروپايي به رئيس دوره اي اين اتحاديه يعني وزير امورخارجه لوكزامبورگ ارائه شده بود ، خاطر نشان ساختند : هر دو طرف گفتگو در مسير مذاكرات سخت و پيچيده به منظور حل و فصل پرونده هسته اي ايران بر تداوم سلسله گفتگوهاي ديپلماتيك تا دستيابي به پيشرفتهاي قابل توجه تاكيد و اصرار دارند .
- ضمانتهاي عيني ؛
سه كميته كاري براي پيشبرد مذاكرات ميان ايران و اروپا تعيين شدند . بر این اساس انگلیس به عنوان مسوول کمیته اقتصادی و تکنولوژیک ، آلمان مسوول کمیته سیاسی و امنیتی و فرانسه مسوول گروه کاری هسته ای معرفی شدند.
پاريس كه مسئول گروه كار هسته اي بود در سلسله مذاركرات خودبا تهران خاطر نشان ساخت كه ارائه ضمانتهاي عيني براي دستيابي به راه حلي صلح آميز و دوستانه در خصوص فعاليتهاي هسته اي ايران لازم و ضروري است .
از آنچه اروپايي ها در قالب ارائه ضمانتهاي عيني از ايران در خواست كرده بودند مي توان به چشم پوشي ايران از توليد آب سبك و دستيابي به پلوتونيوم به منظور توليد آب سنگين اشاره كرد . همچنين اروپا در خصوص توليد چرخه سوخت ايران ابراز نگراني كرده و خواستار ارائه ضمانت در اين رابطه شد .
- مسائل مشترك زيربنايي ؛
آلمان بعنوان مسئول كميته سياسي ، امنيتي خواستار ارائه ضمانتهاي امنيتي از سوي ايران شد . آنها در پاره اي از گفتگوهاي خود با پر اهميت خواندن مبارزه با تروريسم و قاچاق مواد مخدر خواستار تلاشهاي جدي ايران در اين زمينه شدند .
- كششهاي اقتصادي ؛
انگليس مسئول كميته اقتصادي و تكنولوژيك در گفتگو با ايران از تلاش كشورهاي اروپايي براي عضويت اين كشور در سازمان تجارت جهاني سخن گفت . اتحاديه اروپايي نيز در همين اثنا روابط اقتصادي خود با ايران پس از مدتي توقف از سر گرفت .
3 كشور اروپايي خواهان پيشرفت مذاكرات هستند ؛
عليرغم اينكه هر سه كميته كاري بطور متوسط ماهيانه نشستهايي را در ژنو برگزار مي كنند اما هنوز پيشرفت چشمگير و چنداني حاصل نشده است .
كشورهاي اروپايي معتقدند كه انتظار مي فت هم اينك شاهد نتايج پيشرفت در مذاكرات باشيم . اين در حالي است كه مقامات ايراني بارها اعلام كرده اند چنانچه پس از 3 ماه از آغاز مذاكرات 3 كميته نتيجه مناسبي حاصل نشود اين گفتگوها را متوقف خواهند كرد .
- شوراي امنيت سازمان ملل، آخرين گزينه ؛
3 كشور اروپايي اعلام كردند كه چنانچه ايران به در خواستهاي آنها مبني بر توقف برخي فعاليتهاي هسته اي جامه عمل نپوشاند پرونده هسته اي اين كشور به شوراي امنيت سازمان ملل ارجاع داده خواهدشد .