آفتابنیوز : آفتاب- زهرا نوروزی: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از روزهای آغاز به کار دولت یازدهم، سیبل حملات و کارشکنی مخالفان بود. دلواپسانی که بعد از سیاست خارجی نوک پیکان حملات خود را به سوی وزاتخانه علی جنتی نشانه گرفتند، هر روز با برنامه تازهای پیش میآمدند. سنگاندازی در راه فعالیتهای موسیقی کشور در روزهای بیشتر جلوهگری میکند.
حالا آخرین مصداق این کارشکنی را میتوان در ممانعت ازحضور زنان نوازنده به روی صحنه مشاهده کرد. قانون نانوشتهای که از سوی برخی از گروهها مصرانه و هدفمند دنبال میشود. گزارشها و پیگیری رسانهها حاکی از این است که در سیزده استان کشور از جمله اصفهان، تبریز، ارومیه، زنجان، گرگان، تمامی شهرهای استان خراسان، برخی از شهرهای خوزستان، زنان نوازنده پشت درهای سالن میمانند و صدای سازهایشان به گوش مخاطبان نمیرسد.
لغو کنسرت در شهرستانها به بهانه حضور زنان نوازنده حاصل تلاش گروههای تندور برای توقف فعالیتهای فرهنگی از جمله موسیقی است. حاشیهسازی برای فعالیتهای فرهنگی ماجرای دیرینهای است که تقریبا از روزهای نخست دولت یازدهم و نشستن علی جنتی بر مسند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شروع شد. دلواپسان در ابتدا طرح تفکیک جنسیتی در کنسرتها را مطرح کردند و در جاهایی مانند کنسرت محسن یگانه در آذربایجان غربی به آن جامعه عمل پوشاندند. رفتاری که با مخالفت جدی علی جنتی وزیر ارشاد رو به رو شد. موضع محکمی که گروههای تندرو را به فکر برنامههای دیگری انداخت.
برنامه ممانعت برای حضور زنان در کنسرتها که با اعتراض و انتقاد چهرههای بزرگ موسیقی همچون حسین علیزاده، خبرساز شده و پای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به میدان کارزا باز کرده است. طبق آخرین پیگیریهای خبرنگار آفتاب علی جنتی با صراحت از این موانع انتقاد کرده و با مدیران ارشاد استانها رایزنیهای جدی داشته و اعلام کرده است در صورت بروزمشکلات اینچنینی شخصا وارد عمل خواهم شد. مروری بر روند اتفاقات اخیر نقش گروههای تندرو در این ماجرا را به خوبی روشن می کند.
اصفهان درهای سالن را به روی نوازندگان زن بست
لغو کنسرت ها به بهانه حضور بانوان تنها مختص امسال نیست. عدم برگزاری کنسرت گروه «همنوازان حصار» به خوانندگی «همایون شجریان» در اسفند ماه سال 88 در تبریز، یکی از این رویدادها است که با دخالت مدیرکل وقت ارشاد استان آذربایجان شرقی صورت گرفت. با وجود این سابقه شواهد نشان میدهد موج جدیتری برای منع زنان بر ورود به عرصه موسیقی کشور خودش را نشان میدهد. بهمن ماه سال گذشته نیز لغو کنسرت گروه موسیقی «سپید و سیاه» به خوانندگی «وحید تاج» در شهر دزفول خبرساز شد. چرا که هیچ نهادی مسئولیت لغو آن را نپذیرفت و علت لغو آن مخالفت عدهای از روحانیان و متدینان شهر اعلام شد. این در حالی است که این گروه نیز برای برگزاری کنسرت در دزفول از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز داشت.
در این میان استان اصفهان را میتوان سرمدار مخالفت با حضور بانوان نوازنده به روی صحنه دانست. لغو کنسرت گروه «همآوایان» به سرپرستی «حسین علیزاده» در روزهای 23 و 24 مرداد در اصفهان به دلیل حضور نوازندگان زن لغد شد موضوعی با اعتراض هنرمندان از جمله حسین علیزاده همراه شده است.
حضور نوازندگان زن بر روزی صحنه هیچ منع قانونی و یا شرعی برای آن وجود ندارد حالا دستاویز اعمال سلیقه برخی افراد و شخصیتها شده است. امام جمعه اصفهان، حجت الاسلام و المسلمین محمد تقی رهبر، از این ممنوعیت حمایت کرده و گفته بود: «امامان جمعه استان و نماینده ولی فقیه و شوراهای فرهنگی گاهی تصمیم گرفته میشود که چون اجراهای این چنینی با فضای فرهنگی شهر هم خوانی ندارد از اجرای آن جلوگیری شود. این که تعدادی خانم روی سن میروند و عدهای تماشاچی مرد این خواندن و نوازندگی را میبینند و فضای سرگرمی ایجاد میشود درست نیست.» این ابراز نظرهای موردی و سلیقهای درحالی است که پیشتر احکام شرعی مربوط به همخوانی و نوازندگی زنان توسط مراجع تقلید اعلام شده است و این موضوع با ابهام شرعی و قانونی رو بهرو نیست.
رایزنی وزارت ارشاد با مدیران ارشاد استانها
عدهای معتقد بودند برخی از تفاوتهای سلیقهای بین مدیران ارشاد استانهای گوناگون با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سبب رقم خوردن این ماجرا شده است. علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دوباره دست به کار شد تا این گره کور فرهنگی را که عدهای به روند فعالیتهای موسیقی کشور زدهاند را بگشاید. پیروز ارجمند مدیر کل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از آنکه از ممنوعیت حضور زنان روی سن انتقاد کرد روز 11 شهریور ماه به اصفهان رفت تا با مسئولان اداره کل ارشاد این استان دربارهی برخی محدودیتهای اینچنینی در آنجا گفتوگو کند. «علیرضا محمدی لاری» مدیر روابط عمومی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرده است: «دستور ممنوعیت ورود خانمها به سن از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد استان اصفهان به مدیرکلی حجت الاسلام محمد قطبی گرفته شده است؛ در صورتی که این ممنوعیت باید از طرف وزارتخانه یا مراجع بالاتر اعلام شود و مدیر کل دفتر موسیقی با این قضیه مخالف است.»
وزارت ارشاد قاطعانه ایستاده است
اگرچه تماس خبرنگار آفتاب با قطبی، مدیر کل ارشاد استان اصفهان به نتیجه نرسید اما لاری، مدیر روابط عمومی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ خبر امیدارکنندهای به رسانهها داده و گفته است رایزنیهای خوبی با قطبی، مدیر کل ارشاد اصفهان انجام شده است که نتیجه آن به زودی اعلام میشود.
در این میان احمدمحبی، مدیر کل ارشاد استان خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار «آفتاب» به دستور صریح وزیر ارشاد اشاره کرده و گفت: «آقای وزیر شخص مطلع و آگاه به امور دینی هستند. با توجه به اینکه در برخی از استانها برخی گروهها مانع برگزاری کنسرتها شده بودند، آقای جنتی در همایشی که با مدیران کل اداره ارشاد استان ها برگزار کردند، به این موضوع پرداختند. آقای وزیر به مدیران ارشاد استانها دستور دادند، چناچه با موانع غیرقانونی در برگزاری کنسرتها روبهرو شدید من به عنوان بالاترین مقام وزراتخانه به ماجرا ورود پیدا خواهم کرد.»
محبی همچنین گفت: «در همایشی که با حضور وزیر ارشاد آقای جنتی و مدیران کل ارشاد استانها برگزار شد، وزیر ارشاد تاکید کردند تمامی مدیران اداره ارشاد استانها باید طبق فتوای مقام معظم رهبری عمل کنند. بنابراین چون حضرت آقا دستور صریحی برای ایجاد ممانعت از حضور بانوان ندادهاند، طبق قانون حضور زنان نوازنده با رعایت حجاب اسلامی و موازین شرعی بر روی صحنه اشکال شرعی ندارد.»
احمد محبی همچنان به تلاش گروههای فشار برای ایجاد نگرانی در افراد دلسوز اشاره کرده و گفت: «نمیتوان گفت سازمان و یا کادر اداری مشخصی وجود دارند که با برگزاری کنسرتها یا حضور بانوان در کنسرتها مخالفت میکنند. گروهای فشار همیشه وجود داشتهاند. معمولا این افراد با برخی افراد با نفوذ در استان ملاقات میکنند و در تشریح فضای کنسرتها اندکی بزرگنمایی کرده و نگرانیهایی را برای افراد دلسوز به وجود آورند تا بتوانند زمینه لغو کنسرتهای موسیقی را فراهم کنند وگرنه با برگزاری یک کنسرت با رعایت شئونات اسلامی آسیب فرهنگی به وجود نمیآید.»
مدیرکل ارشاد استان ارومیه نیز در گفتوگو با «آفتاب» اعلام کرد که هیچ مانعی برای برگزاری کنسرت با حضور نوازندگان زن وجود ندارد.
نگرانی هایی از جنس تهدید
تلاش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای پایان دادن به ماجرای ممانعت حضور زنان نوازنده بر روی صحنه همچنان ادامه دارد. بررسی اتفاقات اخیر نشان میدهد، وزارتخانه علی جنتی این روزها همچنان به دنبال مجاب کردن گروههای تندور برای پیروی از قانون است. تمکین از قانونی که در هشت سال گذشته هر روز توسط سلیقه اشخاص و گروههای تفسیر میشد، برای جریان تندرو و محافظهکار هنوز دشوار است. جریانی که میکوشد با اخلال در برنامههای فرهنگی هر روز گره کوری بر جریان فرهنگ بزند و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را مجبور به گشودن آن کند.